Алена СПІРЫДОВІЧ: “Калі нешта робіш, трэба рабіць гэта добра!”

- 16:04Моя школа

Наша сённяшняя госця ледзь не штодня з’яўляецца ў тэлеэфіры, а яе аблічча стала адной з візітных картак “Славянскага базару”. Яна заўсёды аптымістычная і сонечная, лёгкая і адкрытая. Пра сваю школу сёння расказвае заслужаная артыстка Беларусі Алена Спірыдовіч.

— Мой муж, якога я люблю цытаваць і не толькі, аднойчы мне сказаў: “Вазьмі маленькі кавалачак работы і навучыся рабіць яго лепш за ўсіх. І тады ў жыцці ў цябе будзе ўсё ў парадку”. Я яго паслухала і займаюся гэтым многа-многа гадоў, і калі нехта думае, што маёй прафесіі (ці якой іншай) можна навучыцца, ён вельмі наіўны чалавек. Я і сёння працягваю вучыцца, ад канцэрта да канцэрта, ад фестывалю да фестывалю, ад эфіру да эфіру. І вельмі ўдзячна лёсу за магчымасць так вучыцца, бо я лічу, што падарожнічаць і вучыцца — гэта самыя прыемныя заняткі, якія можна выбраць у жыцці.

— Дзе вы вучыліся? Якія ўспаміны засталіся ад школьных гадоў?
— Я мінчанка, вучылася ў некалькіх школах, а заканчвала 33-ю школу на вуліцы Захарава. Скончыла добра, з адной чацвёркай па матэматыцы. Я не ведаю табліцу множання да сённяшняга часу, а да 10 класа я з цяжкасцю адрознівала алгебру ад геаметрыі — у мяне быў 12-старонкавы сшытак, дзе я пісала і адно, і другое (хутчэй сказаць, спрабавала пісаць). І я ўвесь час казала маёй настаўніцы матэматыкі: “Навошта мне вучыць на памяць Пушкіна, Ясеніна ці Маякоўскага, я разумею. Але навошта мне ведаць на памяць табліцу множання, калі існуе калькулятар, і што тое веданне ў маім, Алены Спірыдовіч, жыцці можа памяняць (толькі не кажыце пра пакупкі ў магазіне)?”. І нават калі настаўніца знаходзіла нейкія адказы, для мяне яны не былі пераканаўчымі. Калі настаў момант экзамену па матэматыцы, яна, геніяльны педагог Соф’я Беньямінаўна Лапідус, дапамагла мне напісаць кантрольную і сказала: “Я не хачу табе псаваць жыццё, але, прабач, пяцёрку (а ў мяне ўсе астатнія былі пяцёркі) я табе не пастаўлю”. Таму ў мяне не было залатога медаля, але я ёй вельмі ўдзячная за гэтыя чацвёркі па алгебры і геаметрыі. Я не памятаю імёны ўсіх сваіх настаўнікаў, але Соф’ю Беньямінаўну памятаю, і мне было б вельмі прыемна, калі б яна прачытала гэтую газету.

— Безумоўна, былі і іншыя настаўнікі, якія пакінулі след у вашай біяграфіі…
— Памятаю, як настаўніца хіміі Таццяна Іванаўна гаварыла мне, што я здзяйсняю ракавую памылку, што не іду на хімічны факультэт, і лічыла, што з мяне выйдзе нешта талковае менавіта ў галіне хіміі. Хімія мне проста падабалася, задачкі я лускала як арэшкі (у адрозненне ад матэматыкі).
Была вельмі добрая настаўніца рускай мовы і літаратуры, якую я, дарэчы, вельмі радавала — і сачыненнямі, і дыктоўкамі. А ва ўніверсітэце літаратур было многа, і таму для мяне там было раздолле. Добрыя ўспаміны засталіся ад выкладчыцы замежнай літаратуры. Найперш, яна вылучалася з шэрагу іншых знешнім выглядам: у яе была вельмі элегантная маленькая чорная сукенка і чарнабурка на плячы. Акрамя таго, да яе можна было падысці і сказаць: “Я не люблю Кафку, можна, я не буду дачытваць “Айвенга”, але здам вам на 5 твораў больш Хэмінгуэя ці Ванегута?”. І мы, як правіла, знаходзілі паразуменне. Ну я ж чытала ўсё, толькі адно прыносіла задавальненне, а другое — не. Чаму б не атрымліваць асалоду ад падрыхтоўкі да экзаменаў?

— Ці памятаеце, якую першую кнігу прачыталі?
— Я не памятаю, як называлася першая прачытаная мной кніжка, але “Капітанскую дачку” Пушкіна я прачытала ў класе другім ці трэцім.
Першым творам Купрына, які мяне зацікавіў, была “Алеся”. І гэтая кніжка ляжала на кухні паміж грэчкай і ячнымі крупамі (памятаеце, былі такія чырвоныя бляшанкі ў гарошкі?). Праўда дасюль не разумею, навошта бацькі хавалі ад мяне гэтую кнігу… Бакачыа а ляжаў на паліцы ў свабодным доступе (бяры не хачу!), а яе хавалі. І калі бацькі сыходзілі з дому, я, нібы маньяк, ляцела на кухню. І чытала, не ўставаючы з кален, спачатку “Алесю”, а потым і іншыя творы, што былі ў тым томіку: яны (бацькі) маглі вярнуцца ў любы момант, і я павінна была засунуць кніжку назад, закрыць шафу і зрабіць выгляд, што п’ю гарбату.

— А як было з паводзінамі?
— Паводзіны былі вельмі дрэннымі, а з-за таго, што былі пяцёркі, настаўнікі вымушаны былі змірыцца з маімі паводзінамі. У 15 гадоў я пачала курыць і нахабна курыла на перапынках. (І хоць сама гэта рабіла, не раю сённяшняй моладзі курыць увогуле!) Нехта спрабаваў тлумачыць, нехта ўгаворваў, а з некалькімі настаўнікамі гэта ператваралася ў сапраўдную карыду: “Вось я яе зараз выклічу і перад усім класам зняслаўлю”. Але на гэтым злавіць мяне было немагчыма: я ведала адказ на любое пытанне настаўніка — я ж да гэтага рыхтавалася. Я рыхтавалася не таму, што была правільнай, а таму, што мне трэба было ўмець за сябе пастаяць, не даць магчымасці сябе прынізіць. Гэта быў стымул да таго, каб заўсёды быць гатовай.

— Ці спатрэбіліся гэтыя навыкі — планаваць на некалькі крокаў наперад — у далейшым жыцці?
— Вы што, я ж жанчына, бландзінка! Навошта мне гэта рабіць? Ёсць мужчыны, якія робяць гэта значна лепш.
У школе не было страху перад двойкай. Я магла проста ўстаць і сказаць: “Я не гатова, пастаўце мне двойку”. А на наступны раз адказвала “выдатна”, а потым яшчэ некалькі разоў — і на гэтую двойку забываліся. Тым больш што гэта было досыць рэдка.
Пасля школы я паступіла ва ўніверсітэт. Мне вельмі падабалася вучыцца на журфаку, таму што гэта было звязана з чытаннем літаратуры, вывучэннем моў. Сёння я не магу сказаць, што хацела стаць менавіта журналістам, але я хацела, каб мне не дурылі галавы матэматыкай і каб я магла чытаць любімыя кніжкі столькі, колькі я гэтага хачу. І я трапіла якраз у такое месца, дзе, акрамя таго, яшчэ і ставілі за мае любімыя заняткі добрыя адзнакі.
Але гэтае цікавае баўленне часу скончылася тады, калі я пайшла на работу. Справа ў тым, што існуе тэлевізар. І не таму, што я тэлевізійны фанатык. Я працую на тэлебачанні, і першае, што я раблю, калі прыходжу дадому, спачатку ўключаю тэлевізар, а потым святло. І гляджу ўсё, што можна, па розных каналах (а па “талерцы” іх ідзе вельмі многа). Мне гэта трэба, каб быць у курсе. Нават калі гатую ежу, прыбіраю, спінай “слухаю” тэлевізар. На жаль, чытаць і глядзець тэлевізар адначасова немагчыма. Так што чытаю ўрыўкамі…

У гэты момант за спінай Алены ў афіцыянткі разбіваецца талерка, і асколкі разлятаюцца ў розныя бакі. Адзін з іх трапляе пад ногі маёй суразмоўцы. “На шчасце! Нам з вамі пашанцуе”, — прамаўляе яна і хавае кавалачак ад талеркі.

— Ведаеце, колькі ў мяне раней захоўвалася такіх кавалачкаў? Цэлы мех! Бо на закрыцці кожнага кінафестывалю разбіваюць талерку. Уяўляеце, колькі шчасця? Гэта таксама была своеасаблівая вучоба. А весці фестывальныя мерапрыемствы я стала абсалютна нечакана. Неяк я атрымала запрашэнне на фестываль “Кінатаўр”. Я тады другі раз за сваё жыццё трапіла ў Сочы. Калі была ў першы раз, з заміраннем сэрца праз агароджу глядзела на VIP-персон, якія адпачывалі ў “Жамчужыне”. Я і падумаць не магла, што калі-небудзь буду сярод іх. Але так склаўся лёс, што праз некаторы час я ўсё ж трапіла на той бок агароджы. Вядучай “Чырвонай дарожкі” я стала таксама амаль выпадкова. Мяне паклікалі на фестываль прадстаўляць фільмы расійскай кінапраграмы і правесці юбілей “Жамчужыны”, дзе праходзіў і зараз праходзіць “Кінатаўр”.
Я прыехала ў Сочы, правяла юбілей “Жамчужыны” — не вельмі добра (як мне здалося). Партнёр, з якім я вяла тады юбілей, паставіў сябе нялепшым чынам (“Дзяўчынка з Беларусі будзе дапамагаць мне весці канцэрт”), але я праз гэта з годнасцю прайшла… Праз 10 гадоў мы сустрэліся ў Амерыцы і вялі адзін фестываль. Па дарозе ён “падхапіў” нейкі вірус і вельмі дрэнна сябе адчуваў, і я ўвесь фестываль “валакла яго на сабе”, як параненага байца. Пасля гэтага мы пасябравалі…
У тое злашчаснае сочынскае свята я супраціўлялася, як магла, а потым зачынілася ў грымёрцы і ў адзіноце перажывала свой, як мне тады здавалася, правал. Калі я праз гадзіну выйшла, прэзідэнт фестывалю Марк Рудзінштэйн сядзеў на лавачцы і, як аказалася, чакаў мяне. Ён мне сказаў: “Праз тры дні ты вядзеш “Зорную дарожку”. Я толькі выдыхнула: “З тым жа партнёрам?”. — “Не, партнёра мы табе падбяром іншага”. — “Не, я не магу, я не ўмею”. — “Колькі табе гадоў? У тваім узросце ўжо трэба быць упэўненай у сабе”. І пайшоў. Я не спала ноч, на наступны дзень я стала шукаць яго, каб адмовіцца, і мне паведамілі: “Ён паляцеў у Маскву”. — “І калі я яго ўбачу?”. — “Дык ты ж “Зорную дарожку” вядзеш! Вось там і ўбачыш. Ён замыкае шэсце зорак”. Як аказалася, ужо ўсе ўсё ведалі, і… Марк Рыгоравіч быў адзіным чалавекам, якога я ведала. Я засталася адна. Зусім адна. І пайшлі вучоба і работа, вынікам чаго сталі мінус тры дзіркі на рэмені.
Вучыцца нясорамна. Калі я чаго-небудзь не ведала, то выбягала на пляж, бегала па рэстаране падчас снедання і абеду, падбягала да тых, хто пойдзе па дарожцы і казала: “Прабачце, вось пра вас напісана так, а мне на “Зорнай дарожцы” трэба пра вас сказаць не больш як пяць сказаў. А як лепш?”. А іх было 98 чалавек, у многіх з іх было па 50—70 кінаработ. І гэта ўсё трэба было ўкласці ў пяць сказаў пра кожнага. Вось тут асабліва спатрэбілася мая журналісцкая адукацыя. А хто яшчэ мог напісаць гэтыя тэксты? Больш за тое, мы хадзілі з сувядучым па “маршруце”, каб пралічыць, колькі секунд будзе займаць “праходка”, і паслоўна вылічвалі тэкст — уся дарожка павінна была заняць не больш як 19 хвілін. Потым, калі ўсё скончылася, рэжысёр тэлетрансляцыі сказаў: “Нішто сабе! 18,5 хвіліны!”. Ён жа не ведаў, што мы так запланавалі.
Вялікім шчасцем было тое, што там я пазнаёмілася з Дзімам Горыным, з якім на працягу 8 гадоў вяла “Зорныя дарожкі”. Зараз мы некалькі разоў на год сустракаемся, сябруем сем’ямі. А з маім мужам, Юрыем Брэусам, яны пазнаёміліся на глебе ранішніх прабежак (яны абодва — аматары гэтага занятку, і пры любым раскладзе перад снеданнем яны беглі ад “Жамчужыны” да марскога вакзала, купаліся і беглі на снеданне).

— Многія лічаць, што сваю асноўную работу вы выконваеце недзе паміж манікюрамі і завіўкамі. А як на самай справе?
— Канечне, усё гэта неабходна рабіць, і на гэта патрэбен пэўны час. Жанчына, якая хоча нармальна выглядаць, павінна гэта рабіць. Напрыклад, раз у тыдзень манікюр для мяне — гэта як два разы ў дзень чысціць зубы…

— Наколькі часта вы зараз адмаўляецеся ад прапаноў работы?
— Адмаўляюся. Ёсць рэчы, якія я проста не ўмею рабіць… Я не ўмею весці вяселлі, не вельмі люблю працаваць у рэстаранах. Ёсць, канечне, выключэнні, калі, напрыклад, мая сяброўка прэзентуе свой чарговы музычны альбом і там збіраюцца толькі ўсе свае ці ў кагосьці з маіх сяброў юбілей кампаніі — у такіх выпадках мне ўсё роўна, дзе працаваць. Так што некаторыя рэчы я проста не раблю, таму што не хачу. Дзякуй богу, заслужыла і маю на гэта права. На такую работу мяне ўжо і не клічуць: відаць, зразумелі. Так атрымалася, што я практычна не п’ю, і таму ў кампаніі выпіўшых людзей я адчуваю сябе дыскамфортна. Я зусім не “насупа”, маю нармальныя зносіны з людзьмі, але я такая, што мяне па плячы так запраста не паляпаеш, ды ніхто і не адважваўся. Гэта бацькава навука. Калі мне было гадоў 14, бацька мне вельмі добра сказаў: “Усе мужчыны будуць ставіцца да цябе, жанчыны, так, як ты гэта дазволіш”. І я настолькі добра гэта запомніла і зразумела, што так і паводжу сябе да сённяшняга часу. Зламыснікі пастаянна шушукаюцца за спінай вядомых людзей: “А як яна трапіла на тэлебачанне? Хто за ёй стаіць? А з кім у яе які раман?”. Пра мяне ніколі такога не гаварылі, таму што бачылі, як я сябе паводжу.
Я ўжо неяк у адным з інтэрв’ю казала: грошай я не зарабіла (я не ханжа, я люблю зарабляць грошы, бо жыць жа на нешта трэба), але зарабіла рэпутацыю.

— Цяга да сцэны спадчынная?
— Я б так не сказала. Бацькі так баяліся, што я пайду ў тэатральны інстытут. І калі падчас сяброўскіх пасядзелак нехта з бацькавых сяброў (ён сам і яго сябры выкладалі ў тагачасным тэатральна-мастацкім інстытуце) пачынаў падлічваць, ці трапляю я на яго курс пасля заканчэння школы, тата бялеў… Але нічога не спатрэбілася.

— Якую ролю адыгралі бацькі?
— Я цалкам татава дачка. Пастаянна была з ім на гастролях (тата — акцёр Тэатра юнага гледача заслужаны артыст Рэспублікі Беларусь Барыс Васільевіч Барысёнак, 50 гадоў у адной грымёрцы, хаця па маладосці было многа запрашэнняў у іншыя тэатры).
Дык вось, тата мяне з маленства браў з сабою на гастролі (у тыя гады былі акцыі накшталт “Тэатр — сялу”). Па-першае, такім чынам я аб’ездзіла ўсю Беларусь і, будучы гараджанкай, спазнала яе знутры. Дзякуючы гэтым паездкам, у маім успрыманні прафесіі акцёра поўнасцю адсутнічалі рамантыка і флёр (ах, якія актрысы прыгожыя і шчаслівыя!): я бачыла, што гэта нервы і цяжкая работа, што гэта складаныя чалавечыя зносіны. Таму я ведала, што актрысай я быць не хачу.

— А як трапілі на журфак?
— А на журфак, як я ўжо казала, пайшла чытаць кніжкі. Праўда, праз некаторы час зразумела, што ў газеце працаваць не хачу. Пакладзіце перада мной чысты аркуш паперы, і ў мяне прачынаецца трымценне і ўзнікае страх перад ім… Але гэта не тычыцца маіх любімых заняткаў: вось весці канцэрты і пячы пірагі я люблю больш, чым пісаць. Таму маё месца было дакладна не ў газеце. А паколькі маці працавала тэлевізійным рэжысёрам, то на тэлебачанні я таксама бывала і ведала, чым там людзі займаюцца. Таму для мяне стала зразумела, што трэба добра скончыць журфак, каб цябе размеркавалі на тэлебачанне. А вось аб прафесіі вядучай я ніколі не думала. Размеркавалі мяне малодшым рэдактарам у рэдакцыю праграм для дзяцей.
Адну з першых маіх праграм, што я выношвала і выпісвала, правёў дыктар (менавіта яны тады працавалі ў кадры): чалавек прыйшоў за паўгадзіны да праграмы і, узяўшы ў рукі сцэнарый, прамовіў: “Божачкі, а напісала ж колькі! Скажы мне ў двух словах, хто яны (паказваючы на гасцей праграмы)”. А я ж са сваімі героямі ўжо зраднілася, а ён так пра іх… Тады я сказала, што наступную сваю праграму буду весці сама. І мне нясорамна за мае першыя, у тым ліку і прамыя эфіры. Мне падабалася. Канечне, не ўсё адразу атрымлівалася…
Вельмі добра памятаю сваіх настаўнікаў на тэлебачанні. Барыс Герстан быў тады загадчыкам майго аддзела. Неяк, памятаю, быў досыць “крывавы” разбор палётаў. І мне добра папала, а я казала: “Пачакайце, ну што ж вы так з пляча рубіце? Я ж толькі вучуся, толькі некалькі месяцаў тут працую. Я ўсяму навучуся”. На гэта мне сказалі: “Тэлебачанне стваралі вельмі таленавітыя людзі, яны аддавалі жыццё дзеля сваёй работы. Трэба спачатку навучыцца, а потым прыходзіць на тэлебачанне!”. Я вельмі тады старалася, але, тым не менш, вучуся дагэтуль.

— Чаму вучыцеся зараз?
— У гэтым сезоне я ўвайшла ў калектыў праграмы “Белорусское времечко”. Калі знаёмыя пытаюцца, як адчуваю сябе ў эфіры, я адказваю: “Як у космасе!”. Калі табе нецікава жыць, калі ты не маеш уласнай думкі і не здольны адгукацца на падзеі, табе няма чаго рабіць у гэтай праграме: людзям, якія дасылаюць СМС-кі і тэлефануюць падчас прамога эфіру, цікава менавіта твая рэакцыя на яго званок, здарэнне ці падзею. А колькі даведваешся, калі рыхтуешся да эфіру! Мне гэта вельмі падабаецца.

— Вы нарадзіліся ў дзень, які ў савецкі час, відаць, асацыіраваўся толькі з днём нараджэння Леніна. Як вы на гэта рэагавалі?
— Што вы! Да гадоў дзесяці, а можа і пазней, мяне трымалі ў няведанні. І я была абсалютна пераканана, што горад упрыгожваюць шарыкамі і сцягамі ў гонар майго дня нараджэння, таму што я добрая дзяўчынка (смяецца)… Я ў бацькоў адна і таму расла ў атмасферы любові і ўзаемаразумення. Найперш у маці і бацькі былі вельмі трапяткія адносіны, якія захаваліся да гэтага часу. Я, маленькая, была ўпэўнена, што я самая разумная, самая прыгожая, самая паслухмяная, самая годная дзяўчынка на свеце. Ад многіх рэчаў я была дома абаронена. Ну што тут казаць: першае лаянкавае слова я пачула… ва ўсякім выпадку, курыць я пачала раней…

— Ці было ў вашым школьным жыцці такое, за што вам было б сорамна?
— Мяне знялі з пасады старасты, за што мне было вельмі крыўдна. Я была выдатніцай, і за гэта мяне прызначылі старастай. А любоў да кінематаграфіі ў мяне “прарэзалася” яшчэ да “Кінатаўра”. Ужо не памятаю, які фільм ішоў тады ў кінатэатры “Мір” (а ён быў зусім побач са школай), але я як стараста сабрала з усяго класа грошы, купіла білеты і з нейкага сумнага, на мой погляд, урока павяла ўвесь клас на гэтае кіно — арганізавала культпаход. Са стараст мяне, канечне, “знялі” (быў сур’ёзны сход, дзе мяне добра “прапясочылі”, і старастай я больш ніколі не была), але, нягледзячы на мае пяцёркі, я мела ў класе аўтарытэт.

— Няўжо ніколі не хацелася нарабіць якой-небудзь шкоды?
— Вы што! Я ж заўсёды была правільная. Уявіце: бацька — акцёр, маці — рэжысёр, па вечарах працуюць, мне 10 гадоў, хварэю. Мяне ўкладвалі ў ложак, на тумбачку ставілі мёд, малако, якую-небудзь ежу, садавіну, давалі кніжку, надзявалі на мяне цёплыя шкарпэткі і, ідучы на работу, казалі: “Ты хворая, у цябе тэмпература, табе нельга ўставаць з ложка”. Не паверыце, мне ніколі нават у галаву не прыходзіла, што можна прабегчыся па пакоі і парушыць бацькоўскую забарону.

— А зараз “навярстаць упушчанае” не хочацца?
— Не (смяецца)… Я так ужо прывыкла, прыцярпелася.

— Якую ролю ў вашым жыцці адыграла маці?
— Мама, Тамара Сцяпанаўна, заўсёды да мяне ставілася вельмі строга. Яна казала, што я неарганізаваная, і мне трэба было выконваць рэжым (ненавіджу гэтае слова!), каб у час прачнуцца, усюды паспець, у вызначаны час зрабіць урокі, на пэўны час запланаваць чытанне. “Чаму ты чытаеш? Ты па раскладзе павінна рабіць урокі!” — часам казала мне мама. І я ёй вельмі ўдзячна за гэта, бо з цягам часу я прыйшла да высновы, што арганізоўваць сябе трэба, неабходна планаваць не толькі дзень, але і тыдзень, і месяц. Вось гэтай строгасцю мама мяне многаму навучыла. Мае бацькі не былі вельмі забяспечанымі людзьмі, але і ў нястачы не жылі. І калі я ў 18 гадоў паведаміла, што выходжу замуж, і калі ў мяне не хапала грошай, а мне нечага хацелася, маці мне казала: “Няма праблем, я табе пазычу”. “Мама-тата, дай!” у нас ніколі не было. І я зразумела: хочаш быць дарослай і самастойнай — калі ласка. Праўда, я так і не навучылася планаваць свой асабісты бюджэт, але затое гэта ўмее рабіць мой муж.

— У чым вы творца?
— У нашай сям’і творца больш муж, чым я. У мяне муж таксама Цялец, але майскі. Вось ён у мяне піша карціны, цудоўна шые. Мабыць, ён умее ўсё, што можна рабіць рукамі, а калі не ўмее, ён бярэ і вучыцца. І ён робіць гэта таму, што яму гэта цікава. Неяк мы глядзелі дакументальны фільм пра нейкага фермера, і герой фільма ў адной са сцэн даіў карову. Было крыху непрывычна: мужчына доіць карову. І я, задаволеная, кажу: “Я ведаю, чаго ты не ўмееш рабіць!”. На што мой муж адказаў: “Я не спрабаваў гэта рабіць, але, відаць, калі б захацеў, то змог бы”. Вельмі добра жыць з чалавекам, які ўмее рабіць амаль усё.

— А вы таксама робіце ўсё толькі добра?
— Я не раблю таго, што, на маю думку, у мяне не атрымаецца. Але калі нешта робіш, трэба рабіць гэта добра. Сорамна рабіць дрэнна. Цяльцы, у прынцыпе, акуратныя, педантычныя і скрупулёзныя.
А калі вяртацца да творчасці, то я вельмі люблю гатаваць. Прычым не па кніжках і не па інтэрнэце. Гэта ж творчасць: прыгатаваць салат пэўнага колеру пад свой настрой. І суп можна так зварыць. Якога колеру табе хочацца, тое ў цябе і будзе, тое ты і есці будзеш.

— Наколькі мне вядома, вы любіце, каб за сталом было прыгожа.
— Канечне! Нават калі адзін памідор і халодная катлета, усё роўна павінен быць відэлец, прыгожая талерка, усё павінна стаяць на сурвэтцы і г.д.

— Ці будзе на вашым навагоднім стале нейкая святочная адметнасць?
— Мой муж — член Саюза дызайнераў, і ўпрыгожваць навагодні стол будзе ён. Дарэчы, калі мы прымаем дома гасцей, то ўсё, што трэба парэзаць, наразае таксама ён, і кожны раз гэта па-рознаму, і кожны раз надзвычай прыгожа. Я ў гэтай справе — на падсобных работах: памыць садавіну, пачысціць мандарыны ці ківі, разабраць на маленькія гроначкі вінаград.

— А ў чым вы на кухні саліруеце?
— Ёсць адна страва — пірог: калі я яго гатую, мой муж змаўкае і толькі ходзіць вакол і запытваецца, што ён можа для мяне зрабіць. Многія ўпэўнены, што ў ім ёсць капуста, нехта кажа, што там ёсць грыбы. Калі да мяне прыходзяць госці, я кажу: “Вось! Я сёння спякла пірог з гарбуза!”. А мне адказваюць: “Так, вельмі смачна, а дзе наш цыбулевы?”. — “Я вырашыла спячы сёння з гарбузом”. — “Дык што, цыбулевага не будзе (у сэнсе “Чаго мы ішлі”)?”. Так што я вымушана да кожных гасцей яго гатаваць, бо добра атрымліваецца. Акрамя таго, ён выдатна ўпрыгожвае стол і цудоўна падыходзіць да моцных спіртных напіткаў.

— З кім звычайна сустракаеце Новы год?
— З бацькамі. Я ведаю вельмі добры “рэцэпт” навагодняга стала. Тэлефануеце бацькам і кажаце: “Новы год — у нас!”. А далей яны толькі ўзгадняюць з вамі меню (смяецца). А калі сур’ёзна, то так нарэзаць аліўе, як наразае яго мая мама, не можа ніхто. А які ж Новы год без аліўе? А зрабіць такі салат з кальмараў, як люблю я, умее толькі мой бацька. А яшчэ яны ўмеюць варыць халадзец. Я ем яго только адзін раз у год : кажуць, што гэта не тая страва, якую можна есці часта. Безумоўна, я дапамагаю, купляю і прывожу прадукты, заказваю торт. У нас дома сервіруецца стол, я еду ў суседні двор, дзе жывуць мае бацькі, згружаю гэта ў машыну, прывожу да нас, прыгожа ўсё раскладваем і сустракаем Новы год.
Але самае галоўнае, што за сталом з табой тыя людзі, якіх ты любіш і з якімі табе добра. Да таго ж Новы год — сямейнае свята. І нават калі на Новы год мы з мужам паедзем за горад, першага студзеня ўсё роўна збяромся з бацькамі ў нас.

— Чаго б вы пажадалі ў Новы год нашым настаўнікам?
— Настаўнік — гэта адна з самых лепшых і адна з самых складаных прафесій. Я б пажадала здароўя, маючы на ўвазе ўсё: каб не хварэлі рукі-ногі, галава, сэрца, каб хацелася многае зрабіць — кажуць, што калі душа здаровая, то яна шмат да чаго імкнецца. І каб усё задуманае атрымлівалася. Незалежна ад таго, чым людзі займаюцца, самае галоўнае ў іх жыцці — гэта каханне. Самае вялікае шчасце — кахаць і быць каханым. А яшчэ хочацца пажадаць запатрабаванасці. Калі чалавек усведамляе, што ён патрэбен і што ў ім нехта мае патрэбу — гэта таксама шчасце. І абавязкова здзяйснення жаданняў: мы ж на Новы год нібы дзеці! Нават самыя сур’ёзныя з нас пад бой курантаў загадваюць жаданні.
Сапраўды, падумайце, у навагоднюю ноч ніхто не жадае гідкасцей — уявіце сабе, як у адны і тыя ж хвіліны ўверх ідзе магутны пасыл добрых жаданняў, а калі туды пасылаеш, да цябе вяртаецца.

Гутарыў Уладзімір ФАЛАЛЕЕЎ.
Фота БелТА і з архіва Алены СПІРЫДОВІЧ.