У сучасны адукацыйны працэс шырока ўкараняецца STEAM-падыход, які прадугледжвае інтэграцыю прыродазнаўчых навук, тэхналогій, мадэлявання, мастацтва і матэматыкі з выкарыстаннем міждысцыплінарнага, праектнага і прыкладнога метадаў. STEАM-падыход дапамагае развіваць крытычнае мысленне, уменне вырашаць праблемы, пераадольваць цяжкасці. Гэты падыход вылучаецца актыўнай камунікацыяй і каманднай работай. Ён фарміруе цэласную карціну свету праз гульню і эксперыментаванне з аб’ектамі жывой і нежывой прыроды, матывуе вучняў да праектавання і стварэння мадэлей, якія нагадваюць аб’екты навакольнай рэчаіснасці. Гэта падштурхоўвае да атрымання спецыяльнасцей інжынера, праграміста, канструктара і інш. У будучыні ўсе тэхнічныя спецыяльнасці будуць арыентаваны на STEАM-веды.
На ўроках нямецкай мовы і ў пазаўрочнай дзейнасці выкарыстоўваю дыдактычныя матэрыялы і лекцыі нямецкага дзіцячага анлайн-універсітэта KINDERUNI, якія істотна пашыраюць і разнастайваюць вучэбны матэрыял. KINDERUNI — гэта інавацыйны праект, што базіруецца на агульнадаступнай бясплатнай анлайн-платформе, развівае крэатыўнае мысленне і пазнавальную цікавасць вучняў, дазваляе азнаёміцца з рознымі галінамі ведаў і даследаваць іх у гульнявой форме. Па фармаце дзіцячы ўніверсітэт падобны на сапраўдны. Школьнікі вучацца на факультэтах “Чалавек”, “Прырода” і “Тэхніка”, на кожным з якіх наведваюць 15 лекцый. Выконваючы нестандартныя заданні, “студэнты” збіраюць бэйджы, якія дапамагаюць прасоўвацца па кар’ернай лесвіцы: ад бакалаўра, магістра і доктара навук да прафесара.
Сістэма распрацавана з апорай на адзін з самых паспяховых метадаў сучаснай дыдактыкі — гульняфікацыю. Пасля 6—10-мінутнай інтэрактыўнай лекцыі дзецям становяцца даступнымі заданні, выконваючы якія, яны замацоўваюць атрыманыя веды. Заданні пабуджаюць дзяцей выбудоўваць прычынна-выніковыя сувязі, праводзіць паралелі і творча мысліць. Адначасова яны вучацца асновам медыяпісьменнасці: усвядомлена і прафесійна прымяняць медыя ў адпаведнасці з пастаўленымі мэтамі.
Нямецкі дзіцячы анлайн-універсітэт вучыць дзяцей больш складаным мадэлям узаемадзеяння з камп’ютарнымі тэхналогіямі, забяспечвае якаснае прадметна-моўнае інтэграванае навучанне, дапамагае палепшыць паспяховасць у авалоданні нямецкай мовай, развівае камунікацыйныя кампетэнцыі.
Для эфектыўнага ўкаранення STEAM-падыходу ў адукацыйны працэс актыўна звяртаюся да інтэрнэт-рэсурсаў. Вельмі шмат карысных дыдактычных матэрыялаў і цікавай інфармацыі можна знайсці на сайтах:
З мінулага навучальнага года наша школа ў ліку 12 устаноў адукацыі краіны далучылася да інавацыйнага праекта, ініцыіраванага Інстытутам Гётэ ў Мінску і АПА. У рамках праекта я разам з настаўнікам інфарматыкі С.Ю.Юрко кірую аб’яднаннем па інтарэсах “Праект з Calliope mini”, на занятках якога мы ў захапляльнай форме па-нямецку знаёмім сямікласнікаў з сучаснай робататэхнікай, рыхтуем іх да праграмавання мікракантролераў Calliope mini і ўдзелу ў рэспубліканскіх праектах. Так, у першай чвэрці школьнікі навучыліся з дапамогай мікракантролера перадаваць паведамленні азбукай Морзэ, праграмаваць трэнажор вуснага лічэння, міні-піяніна, гульнявы кубік і інш. Акрамя таго, дзеці істотна пашырылі агульны кругагляд і слоўнікавы запас, палепшылі сацыякультурную і маўленчую кампетэнцыі.
Асаблівую ўвагу ўдзяляем сацыялізацыі сямікласнікаў, якія працуюць пераважна ў мікрагрупах ці тандэмах, прычым кожны раз у новай камандзе. Гэта вучыць рацыянальна размяркоўваць абавязкі і час на выкананне праекта, планаваць сумесную работу, дамаўляцца.
Тэхналагічная аснова аб’яднання грунтуецца на платформе мікрапрацэсара Calliope mini, распрацаванай кампаніяй Calliope. Моўная аснова — нямецкая. Заняткі прадугледжваюць раўнавагу паміж прадметным зместам і моўным навучаннем.
Праграма аб’яднання, разлічаная на 70 гадзін (2 гадзіны ў тыдзень), распрацавана ў адпаведнасці з узроставымі і псіхалагічнымі асаблівасцямі вучняў 5—7 класаў і дыдактычнымі заканамернасцямі, якія дазваляюць арганічна спалучаць разумовае развіццё і выхаванне дзяцей з улікам сучасных дасягненняў у галіне ІКТ і выкладання замежнай мовы. На занятках школьнікі распрацоўваюць, будуюць і развіваюць прадукты сучаснай індустрыі, вывучаюць канкрэтныя праекты, ствараюць прататыпы рэальных прадуктаў, далучаюцца да навуковых даследаванняў, прымяняюць навуковыя адкрыцці ў практычнай дзейнасці. Мэта курса — фарміраваць устойлівую цікавасць і пачатковыя ўяўленні аб праектнай дзейнасці, заснаваныя на інтэграваным прадметна-моўным падыходзе.
Першы год навучання — тэарэтыка-рэпрадукцыйны. Вучні знаёмяцца з праектнай дзейнасцю, мікрапрацэсарам Calliope mini і базавымі прыёмамі праграмавання на гатовых прыкладах. Заняткі будуюцца на аснове ўніверсальнасці (метапрадметнасці) з выкарыстаннем тэхналогій гейміфікацыі, мадэлявання звыклых аб’ектаў, працэсаў і з’яў. Вучэбныя матэрыялы арыентаваны на авалоданне ўніверсальнымі вучэбнымі дзеяннямі (асобаснымі, рэгуляцыйнымі, пазнавальнымі і камунікацыйнымі) і прадметнымі вынікамі, якія забяспечваюць інтэлектуальнае развіццё дзяцей, у тым ліку па самастойным пошуку і засваенні новых ведаў і новых спосабаў дзеянняў. Структура заняткаў — ад простага да складанага, ад рэпрадукцыйнай да прадукцыйнай дзейнасці. Вучні засвойваюць праектную дзейнасць на гатовых і зразумелых прыкладах, пасля чаго пераходзяць да заданняў, якія дазваляюць самастойна рэалізаваць задачу на аснове набытых навыкаў у галіне мадэлявання, канструявання, праграмавання і нямецкай мовы.
Вялікая ўвага акцэнтуецца на развіцці камунікацыйных універсальных вучэбных дзеянняў. Чаргаванне на занятках парнай і групавой дзейнасці далучае дзяцей да актыўнага ўзаемадзеяння. Выкарыстоўваючы спрошчаную мову, вучні набываюць маўленчую самастойнасць і могуць практыкавацца ў выкарыстанні прадметнай лексікі ў атмасферы, дзе адчуваюць сябе больш упэўнена. У рамках аб’яднання ладзяцца фестывалі і выставы работ, якія развіваюць навыкі прэзентацыі і абмену вопытам. Вучні самастойна выбіраюць формы і спосабы рашэння пэўных задач. Курс пабудаваны такім чынам, што дзеці рэгулярна мяняюць віды і змест дзейнасці, што дапамагае вучням з рознымі інтарэсамі і складам характару трапляць у сітуацыю поспеху.
Дзякуючы заняткам, у школьнікаў фарміруюцца веды, уменні і навыкі даследчай дзейнасці з выкарыстаннем ведаў з краіназнаўства, фізікі, матэматыкі, інфарматыкі і біялогіі, павышаецца пазнавальная актыўнасць, развіваюцца крытычнае, алгарытмічнае і лагічнае мысленне, інтэлектуальны і творчы патэнцыял, ажыццяўляецца падрыхтоўка да вывучэння асноў алгарытмізацыі і праграмавання, фарміруюцца ўменні самастойнай, групавой і творчай работы, устойлівая цікавасць да праграмавання, дакладных навук, тэхнічнай творчасці і нямецкай мовы, пашыраецца лексічны запас, удасканальваюцца навыкі іншамоўнага маўлення і яго разумення на слых.
Для зваротнай сувязі з вучнямі створана адкрытая група ў сацыяльнай сетцы “УКантакце” “Захапляльны свет Calliope mini” (https://vk.com/club186325698), дзе выкладваюцца кароткія справаздачы аб рабоце на занятках, публікуюцца спасылкі на актуальныя інтэрнэт-старонкі. Удзельнікі групы размяшчаюць у стужцы фота- і відэаматэрыялы з заняткаў, пакідаюць каментарыі. Група складаецца не толькі з педагогаў і вучняў, але і з іх бацькоў і калег з іншых рэгіёнаў Беларусі.
Надзея ВЯРЭНІЧ,
настаўніца нямецкай мовы сярэдняй школы № 2 Лунінца.