Дашкольны цэнтр развіцця дзіцяці аграгарадка Парэчча Гродзенскага раёна — адна з чатырох устаноў адукацыі рэспублікі, дзе рэалізоўваецца інавацыйны праект “Укараненне мадэлі талерантнага адукацыйнага асяроддзя пры арганізацыі інтэграванага навучання і выхавання ва ўстановах дашкольнай адукацыі”. Аб рэалізацыі праекта і яго мэтах мы папрасілі расказаць загадчыцу цэнтра Леакадзію ЦІМАФЕЕВУ.
— У нашым цэнтры працуюць інтэграваныя групы, дзе выхоўваюцца і дзеткі з цяжкімі парушэннямі маўлення, — гаворыць Леакадзія Іванаўна. — Інклюзіўная практыка ў адукацыі прадугледжвае паляпшэнне якасці жыцця такіх дзяцей і іх сем’яў, стварэнне неабходных умоў для павышэння сацыяльнай адаптацыі і доступу да адукацыі.
Стварэнне талерантнага адукацыйнага асяроддзя ў нашай дашкольнай установе ажыццяўляецца па трох кірунках: работа з педагагічным калектывам па фарміраванні ўнутранай пазіцыі, крэатыўнасці мыслення, камунікабельнасці, жадання трансліраваць свой педагагічны вопыт; узаемадзеянне з бацькамі па стварэнні здаровай псіхалагічнай атмасферы ў сям’і, перадача ім ведаў пра выхаванне ў дзяцей культуры зносін; фарміраванне ў дашкольнікаў навыкаў паважлівых і добразычлівых паводзін ва ўзаемаадносінах з равеснікамі і дарослымі, што асабліва каштоўна ў групе інтэграванага навучання і выхавання.
Традыцыйныя ўяўленні аб дзецях з асаблівасцямі развіцця ў апошні час значна змяніліся. Калі раней такія дзеці маглі выклікаць толькі спачуванне, мелі патрэбу ў дапамозе і доглядзе, то зараз яны лічацца раўнапраўнымі, незалежнымі, але яны маюць патрэбу ў падтрымцы. З улікам сучаснага падыходу неабходна змяніць стаўленне бацькоў, спецыялістаў і ўсяго грамадства да такіх дзяцей.
Важнай умовай дасягнення пастаўленых задач з’яўляецца талерантнасць бацькоў, якая прадугледжвае шэраг ведаў, уменняў і кампетэнцый, звязаных з роляй дарослага.
Для гэтага выкарыстоўваем разнастайныя формы работы: сходы, кансультацыі (“Вучым дзіця мець зносіны”, “Выхаванне сяброўскіх адносін у гульні”, “Бацькі і дзеці: эфектыўнае ўзаемадзеянне”), выставы работ дзяцей і іх бацькоў (з размяшчэннем інфармацыі на сайце ўстановы і ў сродках масавай інфармацыі), сумесныя святы, забавы (“Падарожжа па станцыях бяспекі”, “Харчаванне — залог здароўя”), індывідуальныя гутаркі, якія павышаюць гатоўнасць бацькоў да фарміравання ў дашкольнікаў асноў талерантнасці.
Новая форма ўзаемадзеяння з сям’ёй — арганізацыя хатніх свят (Калядкі, Новы год, дні нараджэння дзяцей і іншыя) з удзелам работнікаў установы дашкольнай адукацыі і членаў сям’і дзіцяці. Такая ўзгодненасць у рабоце дашкольнай установы і сям’і становіцца найважнейшай умовай паўнавартаснага развіцця дзіцяці. Удзел бацькоў, іншых членаў сям’і, іх падтрымка і дапамога ў правядзенні мерапрыемстваў у Дашкольным цэнтры развіцця дзіцяці аграгарадка Парэчча і ў хатніх умовах спрыяюць стварэнню атмасферы ўпэўненасці, спакою, жадання раскрыць свае здольнасці, радавацца дасягнутым вынікам выхаванцаў інтэграванай групы.
Для педагагічнай асветы бацькоў была выбрана такая форма работы, як бацькоўскі клуб “Быць разам”. Галоўная задача аб’яднання — выхаванне талерантнасці. Змест работы клуба ўключаў як шэраг арганізацыйных сустрэч па розных тэмах, так і практычнае ўзаемадзеянне. Гэта спрыяла імкненню бацькоў актыўна ўдзельнічаць у навучанні дзяцей, прыўносіць у вучэбныя сітуацыі ўласны вопыт.
У далейшым у рабоце з бацькамі будзем часцей выкарыстоўваць трэнінгі і новыя формы: мадэляванне, дыялогі, якія выключаюць дамінаванне аднаго з удзельнікаў і накіраваны на развіццё педагагічнай рэфлексіі, актыўнае выкарыстанне ведаў і ўменняў саміх бацькоў, сумесныя хатнія заданні для бацькоў і іх дзяцей — падрыхтоўка работ на выставы сувеніраў, малюнкаў.
Такая ўзгодненасць у рабоце дашкольнай установы і сям’і з’яўляецца найважнейшай умовай паўнавартаснага развіцця дзіцяці, фарміравання ў яго маральных норм паводзін, этычнай культуры.
Вядома, фарміраванне талерантнасці адбываецца паступова, таму што ўсе дзеці розныя: адны добразычлівыя, актыўныя, другія сарамлівыя, трэція замкнёныя. У кожнага свае індывідуальныя асаблівасці, што ярка бачна ў групе інтэграванага навучання і выхавання. Усё гэта вельмі важна ўлічваць выхавальнікам у розных відах дзейнасці.
Спецыяльна арганізаваная дзейнасць насычана разнастайнымі метадычнымі прыёмамі для фарміравання ўменняў невербальных зносін (гульні і практыкаванні “Адгадай”, “Любімы казачны герой”), для развіцця пачуцця блізкасці з іншымі дзецьмі (“Ласкавае імя”, “Кампліменты”), гарманізацыі ўсведамлення свайго імя і прозвішча (“Як цябе завуць?”, “Адгадай, хто гэта”), развіцця ўмення разумець настрой іншых людзей (“Што можна зрабіць для сябра?”), праяўлення пачуцця міласэрнасці, спагады да іншых людзей (“Я добры!”, “Сляпы і павадыр”).
Калектыў педагогаў, дзяцей і бацькоў нашага Дашкольнага цэнтра развіцця дзіцяці толькі ў пачатку няпростага шляху па стварэнні талерантнага мікрасвету. У новым навучальным годзе мы прадоўжым пачатую работу. Нядаўна чарговы раз сустрэліся з нашым навуковым кансультантам, кандыдатам педагагічных навук, дацэнтам Інстытута павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі БДПУ імя Максіма Танка Юліяй Мікалаеўнай Кісляковай. Вырашылі, што трэба звярнуць асаблівую ўвагу на работу са шматдзетнымі і няпоўнымі сем’ямі.
Надзея ВАШКЕЛЕВІЧ.
