Высакародная місія

- 11:14Прафесійна-тэхнічная адукацыя

Неабходнасць фарміравання кадравага патэнцыялу для інавацыйнага развіцця ўсіх галін эканомікі і сацыяльнай сферы патрабуе пастаяннага ўдасканальвання сістэмы прафесійнай адукацыі. Ініцыятарам і каардынатарам гэтай работы ўжо шмат гадоў выступае Рэспубліканскі інстытут прафесійнай адукацыі. Пра тое, на што сёння скіравана дзейнасць гэтай установы, расказвае нязменны кіраўнік інстытута, генератар ідэй па развіцці айчыннай прафесійнай адукацыі А.Х.ШКЛЯР.

— Аркадзь Ханонавіч, маштаб дзейнасці інстытута настолькі вялікі, што цяжка ў кароткім інтэрв’ю, як кажуць, ахапіць неабсяжнае. Спынімся толькі на некаторых кірунках дзейнасці РІПА.
— Сапраўды, дзейнасць РІПА ў развіцці прафесійнай адукацыі даволі маштабная. Аб гэтым сведчыць і структура інстытута. Сёння ў РІПА ўваходзяць цэнтры развіцця прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі, навукова-метадычнага забеспячэння гэтых узроўняў адукацыі, а таксама цэнтры для асоб з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця, выхаваўчай работы, цэнтр вучэбнай кнігі і сродкаў навучання, навукова-метадычнага забеспячэння інфарматызацыі прафесійнай адукацыі, міжнароднага супрацоўніцтва і адукацыйных паслуг для замежных грамадзян. Акрамя таго, у склад РІПА уваходзіць два філіялы — прафесійна-тэхнічны каледж і індустрыяльна-педагагічны каледж і факультэт павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраў. Як бачна па назвах структурных падраздзяленняў РІПА, мы ахопліваем увесь спектр кірункаў, неабходных сёння для развіцця і ўдасканальвання айчыннай прафесійнай адукацыі.Калі спыніцца больш падрабязна і з дапамогай лічбаў праілюстраваць нашу дзейнасць, то за апошні час распрацавана і абноўлена 50 адукацыйных стандартаў, у тым ліку стандартаў другога пакалення. Створана новае пакаленне вучэбна-праграмнай дакументацыі: распрацавана 139 тыпавых вучэбных планаў і 390 тыпавых вучэбных праграм па 50 спецыяльнасцях. Для забеспячэння высокай якасці падрыхтоўкі распрацавана і выдадзена 150 падручнікаў і вучэбных дапаможнікаў па прадметах агульнапрафесійных і спецыяльных цыклаў па найбольш масавых прафесіях. Акрамя таго, у РІПА прайшлі экспертызу 326 вучэбна-метадычных комплексаў, распрацаваных установамі ПТА, з якіх каля паловы ацэнены станоўча. Распрацавана і выдадзена 75 найменняў метадычных рэкамендацый. Цэнтр навукова-метадычнага забеспячэння інфарматызацыі прафесійнай адукацыі стварыў банк электронных сродкаў навучання, які змяшчае 132 найменні. Для забеспячэння арганізацыйна-кіраўніцкай і метадычнай дзейнасці органаў кіравання адукацыяй і ўстаноў ПТА за апошнія гады было распрацавана 112 нарматыўных дакументаў, з якіх 52 — на ўзроўні прэзідэнта і Савета Міністраў, значная работа была праведзена па распрацоўцы Кодэкса аб адукацыі.
Павышэнню якасці прафесійнай адукацыі спрыяла распрацоўка і ўкараненне ў праектаванне адукацыйных стандартаў і вучэбна-праграмнай дакументацыі кампетэнтнаснага падыходу і модульнай арганізацыі адукацыйнага працэсу, што дазволіла стварыць модульныя вучэбныя праграмы, якія праходзяць апрабацыю ў шасці ўстановах ПТА. Актуальнасць праблемы забеспячэння адпаведнасці патрабаванняў рынку працы магчымасцям рынку адукацыйных паслуг, а таксама міжнароднай супастаўнасці сістэм кваліфікацый выклікала неабходнасць стварэння Нацыянальнай рамкі кваліфікацый. Супрацоўнікамі інстытута распрацаваны праект канцэпцыі і метадычныя рэкамендацыі па распрацоўцы Нацыянальнай рамкі кваліфікацый, што будзе спрыяць павышэнню даступнасці сістэмы прафесійнай адукацыі нашай краіны і яе ідэнтыфікацыі з сістэмамі еўрапейскіх краін.

— Неабходнасць развіцця міжнароднага супрацоўніцтва ў сферы прафесійнай адукацыі абумоўлена як неабходнасцю ўваходжання нашай краіны ў сусветную сістэму адукацыі, так і магчымасцю выкарыстання пазітыўнага вопыту.
— Безумоўна, так. За апошнія пяць гадоў інстытут рэалізаваў шэраг міжнародных праектаў, накіраваных на ўдасканаленне айчыннай сістэмы прафесійнай адукацыі. Згодна з рашэннем Еўрапейскага фонду адукацыі (ЕФА) і Міністэрства адукацыі Беларусі, РІПА з’яўляецца каардынатарам Турынскага працэсу ў краіне. На базе інстытута дзейнічае Нацыянальны наглядальны цэнтр (абсерваторыя) Еўрапейскага фонду адукацыі. Развіваецца супрацоўніцтва інстытута з краінамі СНД у сферы прафесійнай адукацыі. РІПА нададзены статус базавай арганізацыі дзяржаў — удзельніц Садружнасці Незалежных Дзяржаў па прафесійнай падрыхтоўцы, перападрыхтоўцы і павышэнні кваліфікацыі кадраў у сістэме прафесійнай адукацыі. Выбар нашай установы тут невыпадковы. РІПА мае сертыфікат адпаведнасці сістэмы менеджменту якасці, праектавання і аказання паслуг па павышэнні кваліфікацыі і перападрыхтоўцы кіруючых кадраў і спецыялістаў прафесійнай адукацыі патрабаванням СТБ ISO 9001-2009, а таксама сертыфікат нямецкага органа сертыфікацыі DAkkS.
Адным з кірункаў дзейнасці базавай арганізацыі стала арганізацыя павышэння кваліфікацыі работнікаў прафесійнай адукацыі. З гэтай мэтай на базе інстытута было арганізавана павышэнне кваліфікацыі для кіруючых работнікаў устаноў прафесійнай адукацыі Расійскай Федэрацыі, а таксама майстроў вытворчага навучання Рэспублікі Казахстан. Плануецца арганізаваць павышэнне кваліфікацыі для кіраўнікоў устаноў прафесійнай адукацыі шэрага рэгіёнаў Расіі і краін СНД.
Савет па супрацоўніцтве ў галіне адукацыі дзяржаў — удзельніц СНД зацвердзіў Палажэнне аб сеткавым каледжы, які цяпер паспяхова функцыянуе на базе інстытута.

— Аркадзь Ханонавіч, не магу не запытацца аб грандыёзным праекце апошняга часу, якім можна назваць членства нашай краіны ў WorldSkills International і ўдзел нашай нацыянальнай каманды ў спаборніцтвах WorldSkills у Бразіліі.
— Усе гэтыя захады зроблены з мэтай выкарыстання замежнага вопыту падрыхтоўкі рабочых кадраў, узняцця іміджу нацыянальнай сістэмы прафесійнай адукацыі і папулярызацыі рабочых прафесій сярод нашай моладзі. Што можа быць больш высакародным за гэтую місію?! Таму ў 2014 годзе РІПА ініцыіраваў уступленне краіны ў Міжнародную асацыяцыю WorldSkills International (WSI). Міністэрства адукацыі дэлегавала інстытуту абавязкі Нацыянальнага аператара WSI.
У мінулым годзе РІПА ўпершыню арганізаваў Рэспубліканскі конкурс прафесійнага майстэрства па 20 намінацыях з удзелам 150 канкурсантаў — Нацыянальны чэмпіянат WorldSkills Belarus. У гэтым годзе беларускія канкурсанты паспяхова выступілі на расійскім конкурсе WSI ў Казані і прынялі ўдзел у 43-м Сусветным чэмпіянаце прафесійнага майстэрства ў Бразіліі, дзе ўдала выступілі.
Найлепшыя вынікі паказалі Алеся Назарава сярод цырульнікаў і Вольга Закрэўская сярод закройшчыкаў. Абедзве яны былі ўзнагароджаны спецыяльнымі медалямі WorldSkills. Спадзяёмся, што колькасць уладальнікаў медалёў самай рознай пробы з кожным новым удзелам Беларусі ў WorldSkills будзе павялічвацца. Наперадзе ІІ Нацыянальны чэмпіянат WorldSkills Belarus і не за гарамі Абу-Дабі, дзе пройдзе чарговы, 44-ы, Сусветны чэмпіянат WorldSkills-2017.

Ала КЛЮЙКО.