У Глыбоцкім раёне Старшыня Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь Уладзімір Андрэйчанка і міністр адукацыі Рэспублікі Беларусь Ігар Карпенка наведалі ўстановы адукацыі і сустрэліся з педагагічным актывам.
Першым пунктам рабочай паездкі Ігара Карпенкі на Глыбоччыну былі раённая гімназія і сярэдняя школа № 3 райцэнтра. Уладзімір Андрэйчанка, Ігар Карпенка і старшыня райвыканкама Аляксандр Шубскі азнаёміліся з матэрыяльна-тэхнічнай базай устаноў, арганізацыяй адукацыйнага працэсу, работай рэсурснага цэнтра лічбавага навучання. У гімназіі вялікая ўвага ўдзяляецца развіццю маладзёжных ініцыятыў, чаму спрыяе ўдзел навучэнцаў у даследчай дзейнасці, сацыяльна значных праектах і конкурсах. Як расказала дырэктар гімназіі Лілія Моўчун, навучэнцы з’яўляюцца неаднаразовымі пераможцамі конкурсаў даследчых работ і праектаў абласнога, рэспубліканскага і міжнароднага ўзроўню, сярод якіх — інавацыйны праект БРСМ “100 ідэй для Беларусі”, навукова-практычныя канферэнцыі “Эўрыка” і “Квант”, конкурсы “Камп’ютар. Адукацыя. Інтэрнэт”, “Інфарматыка і мабільныя тэхналогіі для адукацыйнага працэсу”, праект “Інтэрнэт-прэмія БРСМ”, конкурс школьных праектаў па энергазберажэнні “Энергія і асяроддзе пражывання”, канферэнцыя школьных праектаў па энергазберажэнні “Шпірэ”, форум студэнцкай і навучэнскай моладзі “Першы крок у навуку”. Толькі з 2017 года 19 гімназістаў сталі пераможцамі раённых, абласных, рэспубліканскіх і міжнародных конкурсаў работ навучэнцаў даследчага характару; за апошніх 5 гадоў падрыхтавана 35 пераможцаў абласнога і 6 — заключнага этапу рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах. Высокую паспяховасць выпускнікі пастаянна пацвярджаюць на цэнтралізаваным тэсціраванні, у тым ліку найвышэйшымі вынікамі (сёлета ад зін выпускнік атрымаў 100 балаў па матэматыцы). Установа адукацыі выступае пляцоўкай інавацыйнага праекта “Укараненне мадэлі развіцця прадметна-метадычных кампетэнцый педагогаў ва ўмовах абнаўлення зместу адукацыі на аснове тэхналогіі “Даследаванне ў дзеянні”. Педагогі на працягу мінулага навучальнага года прынялі ўдзел у 18 семінарах і канферэнцыях, правялі 12 майстар-класаў (з іх 8 — у ходзе мерапрыемстваў рэспубліканскага і 4 — абласнога ўзроўню); настаўнікі Лідзія Раманчук, Іна Шымко працавалі ў складзе рэспубліканскай экспертнай групы па падручніках “Інфарматыка” і “Грамадазнаўства”.
Разгорнутую прэзентацыю “Вынікі і перспектывы развіцця сістэмы адукацыі Глыбоцкага раёна” гасцям прадставіла намеснік старшыні райвыканкама Таццяна Тарасевіч. Сістэма адукацыі раёна аб’ядноўвае 28 устаноў: 17 — агульнай сярэдняй адукацыі (з іх 13 вучэбна-педагагічных комплексаў “дзіцячы сад — школа”), 7 — дашкольнай адукацыі, раённыя цэнтры дзяцей і моладзі, карэкцыйнаразвіццёвага навучання і рэабілітацыі, дапрызыўнай падрыхтоўкі і сацыяльнапедагагічны цэнтр. Працуе дзіцячы дом сямейнага тыпу, 30 дзяцей выхоўваюцца ў 19 прыёмных сем’ях, 35 — у 30 апякунскіх сем’ях. Агульную сярэднюю, спецыяльную адукацыю набываюць 3770 навучэнцаў, 1336 дзяцей ахоплены дашкольнай адукацыяй; выкананне дзяржаўных сацыяльных стандартаў установамі адукацыі забяспечваецца ў поўным аб’ёме.
— За мінулы навучальны год сярэдні бал па вучэбных прадметах у раёне склаў 7,3, прычым назіраецца станоўчая дынаміка гэтага паказчыка на працягу некалькіх апошніх гадоў; 226 навучэнцаў атэставаны на 9—10 балаў, 27 выпускнікоў атрымалі пасведчанні аб агульнай базавай адукацыі з адзнакай, 16 — узнагароджаны залатымі медалямі, — паведаміла Таццяна Леанідаўна. — На абласным этапе рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах нашы дзеці сёлета заваявалі 11 дыпломаў і яшчэ 3 — на абласной навукова-практычнай канферэнцыі “Эўрыка” (этап рэспубліканскага конкурсу работ навучэнцаў даследчага характару). Па выніках цэнтралізаванага тэсціравання Глыбоччына ў 2018 годзе заняла 10-е месца, у 2019 годзе — 5-е месца ў абласным рэйтынгу сярод раёнаў. На ІІІ ступені агульнай сярэдняй адукацыі для тых, хто асвойвае вучэбныя прадметы на базавым узроўні, арганізавана падрыхтоўка па вучэбным прадмеце “Працоўнае навучанне” на базе Глыбоцкага дзяржаўнага прафесійнага ліцэя. Педагагічную дзейнасць ажыццяўляюць 846 работнікаў, у тым ліку адзін мае кваліфікацыйную катэгорыю “настаўнік-метадыст”, 330 — вышэйшую і 346 — першую кваліфікацыйную катэгорыю. Штогод педагагічныя калектывы папаўняюць 20—25 маладых спецыялістаў. Іх станаўленню, прафесійнаму развіццю ўдзяляецца асаблівая ўвага. Акрамя таго, усім маладым настаўнікам, хто мае ў гэтым патрэбу, прадастаўляем месцы ў інтэрнаце, аказваем матэрыяльную дапамогу тым, хто пражывае ў арандаваным жыллі. На працягу двух гадоў маладыя спецыялісты атрымліваюць 30-працэнтную даплату да службовага акладу, іх замацаванне ў 2019 годзе склала 87,5 працэнта. Установы адукацыі раёна ўдзельнічаюць у 4 рэспубліканскіх інавацыйных і 2 абласных творчых праектах.
У Глыбоцкай раённай гімназіі прайшла сустрэча з педагагічнай грамадскасцю раёна. Ігар Карпенка ў размове акцэнтаваў увагу на развіцці і рэалізацыі канцэптуальных падыходаў, закладзеных у сучаснай сістэме адукацыі.
— У кантэксце іншых рэгіёнаў бачна, што ў раёне склалася моцная і эфектыўная сістэма адукацыі, — адзначыў кіраўнік ведамства. — Трэба гэта падтрымліваць і крочыць наперад, вы можаце выступіць драйверам у адукацыі для суседніх раёнаў. Галоўнымі фактарамі развіцця ў нас заўсёды былі і будуць якасць адукацыі і падрыхтоўка тых, хто непасрэдна на месцах разгортвае і ажыццяўляе адукацыйны працэс. Вельмі важна, каб ва ўстановы адукацыі прыходзілі людзі, якія разумеюць усе нюансы педагагічнай дзейнасці і свядома імкнуцца развівацца ў прафесіі. Сёлета адбыўся першы выпуск маладых спецыялістаў, якія да паступлення ва ўстановы вышэйшай адукацыі вучыліся ў педагагічных класах. Мы ўважліва адсочваем прафесійную траекторыю кожнага з іх, але вынік эксперымента стане відавочны праз некалькі гадоў, гэта няпросты працэс. Нам разам трэба выбудаваць аптымальную сістэму, каб рыхтаваць матываваныя прафесійныя кадры, у тым ліку пры арганізацыі профільнага навучання арыентавацца на запыты нашай эканомікі. Павялічваем набор на тэхнічныя і тэхналагічныя спецыяльнасці і паралельна ў школах масава адкрываем профільныя класы з вывучэннем на паглыбленым узроўні філалогіі, гісторыі. Навошта? Я разумею, найчасцей гэта ініцыятыва бацькоў, але супрацоўнічаць з бацькоўскай грамадскасцю не азначае слепа ісці ў яе на повадзе. Тое ж тычыцца, напрыклад, замежнай мовы. У нас склаліся выдатныя школы нямецкай, французскай, іспанскай, зараз кітайскай моў. Нельга гэта перакрэсліваць і руйнаваць выключна таму, што бацькі настойваюць, каб сын ці дачка вывучалі англійскую мову. Ёсць розныя формы, можна прапанаваць вывучэнне прадмета ў якасці факультатыву, калі такая ўжо моцная выявілася патрэба. Мы ні па адным напрамку дзейнасці не павінны страціць каштоўны вопыт і педагогаў, якія якасна працуюць. Калі гаварыць у цэлым, нядаўняя сустрэча кіраўніка дзяржавы з педагагічным актывам пацвердзіла правільнасць падыходаў да развіцця сістэмы адукацыі, агучаных на рэспубліканскім педагагічным савеце. Размова не пра маштабныя рэформы, а пра тое, што мы павінны, улічваючы як сучасныя тэндэнцыі ў сістэме адукацыі, так і тыя працэсы, якія адбываюцца вакол нас, у тым ліку і ў нашым грамадстве, рухацца наперад, развіваць сістэму. Важна, каб вы гэта разумелі і, адпаведна, выбудоўвалі работу метадычных аб’яднанняў, педагагічных калектываў — дасведчана спалучаючы разумны кансерватызм з інавацыямі, шукалі рэзервы, аналізавалі і рэалізоўвалі ўсе магчымасці, што дазволіць гаварыць: гэтая ўстанова адукацыі якасна працуе і дае сур’ёзны вынік.
Падчас сустрэчы абмяркоўваліся падрыхтоўка і выданне вучэбных дапаможнікаў, падручнікаў, вучэбна-метадычных матэрыялаў для настаўнікаў, правядзенне ўступнай кампаніі і выпускных экзаменаў у школе, мэтазгоднасць змянення формы арганізацыі выпускных і ўступных іспытаў у перспектыве, работа адзінай электроннай платформы для дыстанцыйнага навучання, неабходнасць выключэння дубліравання курсаў па вучэбных прадметах і дысцыплінах на розных узроўнях адукацыі, пытанні педагагічнай этыкі, атэстацыі педагагічных работнікаў, перспектывы развіцця раённай сістэмы адукацыі.
Уладзімір Андрэйчанка праз пераканаўчыя канкрэтныя прыклады і факты спыніўся на маштабных пазітыўных змяненнях, якія адбыліся ў раёне і рэспубліцы за апошнія гады. У прыватнасці, у Глыбокім мадэрнізаваны мяса- і малочна-кансервавы камбінаты, пабудаваны ўнікальны дзіцячы сад, палепшылася якасць стаматалагічных паслуг, сёння адкрыты абноўлены тэрапеўтычны корпус цэнтральнай раённай бальніцы. Магутным стымулам для развіцця раёна стануць абласныя “Дажынкі”, намечаныя на 2022 год. З міністрам адукацыі дасягнута дамоўленасць аб тым, што гады праз тры ў райцэнтры пабудуюць новую школу.
— За гэтую пяцігодку ў рэспубліцы рэальная зарплата вырасла на 30 працэнтаў, мы не дапусцілі інфляцыі больш за 5 працэнтаў у год, сярэдняя працягласць жыцця павялічылася на 4,5 года, вырашаны іншыя ключавыя пытанні. Гэта не азначае, што ў нас паўсюдна ўсё выдатна і цудоўна: ёсць шэраг праблем, і ўлады, кіраўнік дзяржавы бачаць гэтыя праблемы, шукаюць аптымальныя шляхі і робяць усё магчымае для іх вырашэння, — звярнуўся да педагогаў Уладзімір Паўлавіч. — Сёння разлічваюцца бюджэт і падыходы па росце эканомікі з такім разлікам, каб падняць зарплаты ў бюджэтнай сферы. Педагагічным работнікам плануецца забяспечыць зарплату на ўзроўні 100 —106 працэнтаў ад сярэдняй па краіне. Трэба сур’ёзна нарошчваць экспарт. Да канца пяцігодкі мы павінны папрацаваць над выраўноўваннем сацыяльна-эканамічнага развіцця раёнаў. За аснову, верагодна, будзе ўзяты ўказ, які прэзідэнт падпісаў па Аршанскім рэгіёне. Мы сур’ёзна будзем ісці насустрач развіццю сярэдняга і малога бізнесу, індывідуальнага прадпрымальніцтва. Для прыцягнення інвестараў у асабліва адстаючыя рэгіёны разглядаецца магчымасць істотнага памяншэння для іх тарыфаў на электраэнергію тэрмінам на 10 гадоў. Нельга дапусціць разбурэння таго, што зроблена ў адукацыі, сельскай гаспадарцы, прамысловасці. Разбуралі царскую ўладу ў 1917- м, савецкую ў 1991-м — што атрымалі ў выніку? Зараз па ўсім свеце назіраем трывожныя прыклады, як з дапамогай каляровых рэвалюцый і ваенных “наводзяць дэмакратыю”. Яе прыхільнікам трэба не проста слухаць, але і думаць канструктыўна — што станоўчага дадуць народу дэклараваныя змяненні? І дзейнічаць адпаведна таму, што за вамі таксама краіна.
Каб сучасныя тэхналогіі яшчэ актыўней прымяняліся ў адукацыйным працэсе, госці прывезлі ў Глыбокае падарункі: спартыўныя прылады, сертыфікаты і пашпарт на новы кабінет біялогіі ў сярэдняй школе № 3 Глыбокага, шэсць камп’ютарных класаў і чатыры мультыборды для школ раёна. Такі ж неабходны падарунак атрымаў і Глыбоцкі дзяржаўны прафесійны ліцэй — дзякуючы праграме, падтрыманай Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь Аляксандрам Лукашэнкам. Па словах Ігара Карпенкі, кіраўнік дзяржавы адобрыў змяненні, якія на працягу 2021—2022 гадоў дазволяць атрымаць мультыборды ўстановам не толькі агульнай сярэдняй, але і дашкольнай, дадатковай, прафесійнай адукацыі. Глыбоцкі ліцэй — першая ластаўка.
У ходзе рабочай паездкі на Глыбоччыну міністр адукацыі наведаў у райцэнтры сярэднія школы №№ 2 і 1 імя П.В.Сухога, а таксама яслі-сад № 1 “Вішнёвая казка”. Уладзімір Андрэйчанка 21 ліпеня сустрэўся з калектывамі сярэдняй школы № 1 Докшыц і Крулеўшчынскай сярэдняй школы Докшыцкага раёна.
Таццяна БОНДАРАВА.
Фота аўтара.