Задача сучаснай школы — дапамагчы навучэнцам знайсці сябе ў будучыні, выхаваць дзяцей самастойнымі і ўпэўненымі ў сабе асобамі, патрыётамі сваёй Радзімы. Такога меркавання прытрымліваецца педагагічны калектыў Следзюкоўскай базавай школы імя Д.Я.Аскаленкі Быхаўскага раёна.
Знайсці ў аграгарадку Следзюкі школу аказалася нескладана. Вялікі двухпавярховы будынак з чырвонай цэглы горда ўзвышаецца над невялікімі сельскімі дамамі, што раскінуліся навокал. На тэрыторыі школы — велічны мемарыял у памяць аб загінуўшых воінах-земляках.
Дырэктар Дзмітрый Далецкі сустракае ля школьнага ганка і праводзіць па ўстанове з невялікай экскурсіяй. Ужо з першых крокаў адчуваеш: у гэтай школе пануе прыемная ўтульна-хатняя атмасфера.
— Наша ўстанова невялікая. Цяпер у ёй вучыцца ўсяго 56 дзяцей. Гэта разам з дашкольнікамі. У класах у сярэднім па 5 вучняў. Калектыў у нас таксама кампактны. Вучэбны працэс ажыццяўляюць 19 настаўнікаў. Школа маленькая, але дзеці нічым не абдзелены. Матэрыяльная база адпавядае ўсім патрабаванням, — паведамляе Дзмітрый Мікалаевіч.
У школе сапраўды створаны неабходныя ўмовы для якаснага навучання: сучасныя вучэбныя кабінеты і камп’ютарны клас, трэнажорная зала і спартыўныя пляцоўкі, актавая і асобная дысказала. Аднак, на думку кіраўніка, галоўны набытак — педагогі. Бо кожны з іх — прафесіянал, адданы сваёй справе.
— Прыярытэт у працы для настаўнікаў — асоба навучэнцаў. Для ўсіх вучняў яны распрацоўваюць індывідуальную адукацыйную траекторыю. Пры гэтым заўсёды імкнуцца знайсці моцныя бакі дзіцяці, убачыць тыя здольнасці, раскрыццё якіх дапаможа яму знайсці сябе і стаць паспяховым. Мы малакамплектная ўстанова. Гэта стварае пэўныя цяжкасці. Але ёсць і свае плюсы. Педагогі ведаюць, як і чым жыве кожны навучэнец. Яны падтрымліваюць пастаянны кантакт з бацькамі. Любыя праблемы вырашаем разам. Жывём адной вялікай сям’ёй. Нам неабыякавы лёс і будучыня вучняў, і яны гэта адчуваюць: школа для іх як другі дом, — адзначае Дзмітрый Далецкі.
Паводле яго слоў, следзюкоўскія хлопчыкі і дзяўчынкі з энтузіязмам бягуць у школу. Вучоба ім у радасць, бо ўрокі праходзяць цікава і займальна. Педагогі рэгулярна павышаюць сваё майстэрства, выкарыстоўваюць на занятках перадавыя адукацыйныя тэхналогіі. Як вынік — у навучэнцаў стабільная і дастаткова добрая паспяховасць. Яны вынікова ўдзельнічаюць у алімпіядным руху, даследчых і творчых конкурсах, спартыўных спаборніцтвах.
У цэнтры ўвагі ў следзюкоўскай школе не толькі якасць навучання, але і выхаваўчая работа. Асаблівае значэнне тут надаюць духоўна-маральнаму і грамадзянска-патрыятычнаму выхаванню дзяцей.
— Мы перакананы, што навучэнцы павінны ведаць свае карані і вытокі. Без гэтага немагчыма выхаваць патрыётаў. Фарміраваць гэтыя веды імкнёмся праз практычную дзейнасць. Ва ўстанове ўжо больш за два дзесяцігоддзі функцыянуе фальклорны этнаграфічны музей. Ствараўся ён непасрэдна самімі вучнямі і педагогамі, — расказвае Дзмітрый Далецкі.
Сёння школьны музей — гэта адзіная маштабная экспазіцыя, стылізаваная пад старажытную беларускую хату. Усяго тут налічваецца больш за 300 экспанатаў: прадметы мэблі і побыту сялян, аўтэнтычнае нацыянальнае адзенне, ручнікі з арнаментам.
— Важна, што музей зроблены цалкам інтэрактыўным. Тут рэгулярна праходзяць заняткі ці тэматычныя мерапрыемствы. Навучэнцы прыходзяць сюды і проста па жаданні, каб азнаёміцца з жыццём сваіх продкаў. Усе экспанаты можна браць у рукі, разглядаць. І гэта таксама значна, бо сучасныя дзеці часта не ведаюць, што сабой уяўляюць многія старажытныя прадметы. А ўзяўшы ў рукі лапці, ужо наглядна бачаць, што гэта і для чаго выкарыстоўвалася. Такім чынам вучні пранікаюцца беларускай культурай, традыцыямі і звычаямі нашага народа, — упэўнены Дзмітрый Мікалаевіч.
Дарэчы, экспазіцыя музея працягвае папаўняцца. Гэтым займаецца пошукавы атрад “Спадчыннікі”. Зараз у складзе атрада 13 хлопцаў і дзяўчат. Гэтыя ініцыятыўныя навучэнцы актыўна вывучаюць гісторыю, славутасці і асаблівасці роднага краю, біяграфіі выбітных землякоў.
— Мы пастаянна ходзім у паходы і экспедыцыі, займаемся добраўпарадкаваннем памятных мемарыялаў з брацкімі пахаваннямі салдат Вялікай Айчыннай вайны, падтрымліваем сувязь і аказваем дапамогу ветэранам. Дзецям усё гэта вельмі цікава. А між тым значнасць такой дзейнасці ў выхаванні патрыятызму відавочная. Каб Беларусь заставалася свабоднай і незалежнай, моладзь павінна ведаць, хто мы, адкуль і чым можам ганарыцца, — лічыць педагог-арганізатар Вольга Волкава.
Аскаленка Дзмітрый Яфімавіч — ураджэнец вёскі Следзюкі Быхаўскага раёна, лётчык, Герой Савецкага Саюза. Камандзір звяна знішчальнай авіяцыі старшы лейтэнант Д.Я.Аскаленка адным з першых авалодаў тэхнікай начных палётаў. Асабліва вызначыўся пры абароне Ленінграда, у паветраных баях пад горадам збіў 14 варожых самалётаў. Акрамя Зоркі Героя, за мужнасць і адвагу, праяўленыя ў баях з нямецкімі захопнікамі ў дні Вялікай Айчыннай вайны, узнагароджаны ордэнамі Чырвонага Сцяга і Чырвонай Зоркі.
Захоўваюць памяць
Шанаваць памяць герояў Вялікай Айчыннай вайны следзюкоўскіх дзяцей вучаць на рэгіянальным кампаненце. У ваенныя гады быхаўская зямля зведала мноства кровапралітных баёў і жахі генацыду, узрасціла нямала годных абаронцаў Айчыны. Імя аднаго з іх носіць школа.
— Дзмітрый Яфімавіч Аскаленка — Герой СССР, знакаміты лётчык. Адзін з першых асвоіў тактыку начнога бою, збіў шмат варожых самалётаў. Загінуў, мужна абараняючы Ленінград. Гэта чалавек-легенда, і мы неверагодна ганарымся, што ён нарадзіўся ў нашай вёсцы, калісьці таксама, як і мы, хадзіў сюды ў школу. Шануем памяць аб ім і іншых нашых земляках-героях, каб вайна больш ніколі не паўтарылася, — гаворыць вучаніца 8 класа Дар’я Тарчун.
Ва ўстанове створаны куток памяці Дзмітрыя Аскаленкі. Тут педагогі і навучэнцы прадставілі біяграфічныя звесткі пра героя, яго лісты з фронту, копіі ўзнагарод, успаміны сваякоў. Надоечы ва ўстанове стварылі памятны куток генацыду беларускага народа. Экспазіцыя ўяўляе сабой тэматычны стэнд, літаратуру і архіўныя матэрыялы.
— На Быхаўшчыне фашысты не раз палілі вёскі, знішчалі мірнае насельніцтва. Усе гэтыя зверствы не павінны быць забыты. Мы сабралі ўспаміны мірных жыхароў, сведкаў падзей генацыду. Навучэнцы часта тут збіраюцца, вывучаюць, абмяркоўваюць. Памятны куток выкарыстоўваем таксама для правядзення заняткаў факультатыву “Вялікая Айчынная вайна”. Гэта дапамагае дзецям даведацца, што ў ваеннае ліхалецце перажыў наш народ, — расказвае настаўнік гісторыі Адгур Будніцкі.
— Беларусь страціла ў Вялікай Айчыннай вайне кожнага трэцяга свайго грамадзяніна. Нашы продкі кавалі перамогу цаной свайго ўласнага жыцця. Маладое пакаленне павінна гэта ведаць і памятаць. Памятаць, якая ахвяра была аддадзена за тое, каб сёння яны жылі мірна, спакойна і шчасліва, — падкрэслівае Дзмітрый Далецкі.
Ганна СІНЬКЕВІЧ.
Фота аўтара.
