Сям’я і школа — гэта два сацыяльныя інстытуты, ад узгодненасці дзеянняў якіх залежыць эфектыўнасць працэсу выхавання дзіцяці. Ніхто не сумняваецца, што ўплыў сям’і на дзіця мацнейшы, чым уплыў школы, вуліцы, сродкаў масавай інфармацыі. Аднак у той жа час сям’я не заўсёды можа забяспечыць у поўным аб’ёме выхаванне актыўнай і творчай асобы. Таму ні школа без сям’і, ні сям’я без школы не здольны справіцца з найбольш складанымі задачамі станаўлення чалавека.
Мае выхаванцы ўжо скончылі 10 клас. З класным калектывам я працую 6 гадоў. За гэтыя гады мне ўдалося стварыць аптымальныя ўмовы для канструктыўнага ўзаемадзеяння сям’і і школы. Я стараюся стымуляваць бацькоў і вучняў да эфектыўнага ўзаемадзеяння са школай, выкарыстоўваючы розныя кірункі сумеснай дзейнасці. У мяне атрымалася ўцягнуць бацькоў у адукацыйную дзейнасць сваіх дзяцей, арганізаваць творчую дзейнасць, выкарыстоўваючы як інавацыйныя, так і традыцыйныя формы і метады работы з сям’ёй.
У школе існуе інфармацыйная прастора для эфектыўнага ўзаемадзеяння з бацькоўскай грамадскасцю. Пастаянна абнаўляецца інфармацыя на інфармацыйным стэндзе. Функцыянуе бацькоўская пошта. Пры любым інфармаванні аб становішчы спраў у класе імкнуся стварыць у бацькоў уражанне аб класе як аб адзіным цэлым, пераконваю іх у тым, што іх дзіцяці будзе добра толькі ў тым выпадку, калі ў класным калектыве будуць створаны псіхалагічна камфортныя ўмовы, наладжаны добрыя адносіны, цікавая, змястоўная групавая дзейнасць. У шэрагу выпадкаў з гэтай мэтай я запрашаю бацькоў на ўрокі і пазакласныя мерапрыемствы, арганізоўваю індывідуальныя кансультацыі для бацькоў па выхаванні дзяцей, у рамках якіх ім прадастаўляецца інфармацыя аб магчымасцях і здольнасцях дзіцяці.
Адна з самых эфектыўных форм работы з бацькамі, на мой погляд, — правядзенне дзён адкрытых дзвярэй. Гэта свята класа, дзе дэманструюцца толькі станоўчыя дасягненні настаўніка і навучэнцаў, гэта своеасаблівы вынік новай прыступкі дасягненняў дзяцей, бацькоў, настаўніка. Такая форма дазваляе бацькам убачыць, як будуе класны кіраўнік працэс навучання і выхавання, якія поспехі дасягнуты вучнямі. Бацькі заўважаюць, на што трэба звярнуць увагу, каб дапамагчы свайму дзіцяці не адстаць ад аднагодкаў.
Значнае месца ў сістэме работы з бацькамі навучэнцаў адводзіцца псіхолага-педагагічнай асвеце. Самая распаўсюджаная форма работы настаўніка з бацькамі — бацькоўскія сходы. Час і жыццё мяняюцца, мяняецца і само дзіця. Сённяшнія дзеці ўжо не падобныя да тых дзяцей, якія былі дваццаць або трыццаць гадоў назад. Таму бацькі перш за ўсё хочуць даведацца аб праблемах курэння, алкагалізму, наркаманіі, аб узаемаадносінах падлеткаў, аб тым, як яны, бацькі, могуць дапамагчы дзецям адаптавацца да самастойнага дарослага жыцця.
Які вынік работы? У класным калектыве няма навучэнцаў, якія стаяць на ўліку ў інспекцыі па справах непаўналетніх і на ўнутрышкольным кантролі. Няма сем’яў, якія знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становішчы. Клас на працягу ўсіх гадоў навучання лідзіруе па паспяховасці і актыўнасці ўдзелу ў пазакласных мерапрыемствах. Ганна Квартнік неаднаразова з’яўлялася пераможцай раённай алімпіяды па беларускай і нямецкай мовах, пераможцай раённага і лаўрэатам Абласнога конкурсу чытальнікаў польскай паэзіі. Ганна ў 2014/2015 навучальным годзе ўзнагароджана дыпломам I ступені на VII навукова-практычнай канферэнцыі “Пошук. Творчасць. Пазнанне” ў Мастах і дыпломам I ступені на XV Адкрытай раённай навукова-практычнай канферэнцыі “Ступені да навукі” ў Слоніме (секцыя “Руская філалогія”). У мінулым навучальным годзе яна была ўдастоена дыплома III ступені ў Абласным конкурсе (канферэнцыі) даследчых работ “Крыштальная альфа” і дыплома I ступені ў Абласной краязнаўчай навукова-практычнай канферэнцыі вучняў “Край Гарадзенскі”. Выхаванкі класнага калектыву Ганна Квартнік і Ангеліна Макей былі запрошаны на дабрачынную ёлку, арганізаваную ў Мастоўскім раённым цэнтры творчасці дзяцей і моладзі для адораных дзяцей пад знакам рэспубліканскай дабрачыннай акцыі “Нашы дзеці”. Маргарыта Чарніцкая — пераможца раённай алімпіяды па нямецкай мове. Яна на працягу двух гадоў узнагароджвалася дыпломам I ступені ў Абласной краязнаўчай навукова-практычнай канферэнцыі вучняў “Край Гарадзенскі”. Маргарыта была ўдзельніцай раённага этапу агляду-конкурсу “Лідар года — 2016”. Выхаванцы займаюць прызавыя месцы на раённых і абласных спартыўных спаборніцтвах. Навучэнцы класнага калектыву на працягу некалькіх гадоў наведвалі польскі гурток “Крынічка”, неаднаразова выязджалі на Міжнародны фестываль дзіцячых тэатральных калектываў у Польшчу.
Разам з бацькамі нам удалося вырашыць многія пастаўленыя задачы. Мая задача як класнага кіраўніка — зрабіць сям’ю памочнікам і сябрам як для самога дзіцяці, так і для класа і класнага кіраўніка, — здзяйсняльная. Толькі разам з бацькамі агульнымі намаганнямі мы дасягаем станоўчых вынікаў.
З’явіліся агульныя інтарэсы ў дзяцей, бацькоў і настаўнікаў. Больш цеснае супрацоўніцтва ўсіх удзельнікаў адукацыйнага працэсу ўмацавала ўзаемаразуменне паміж сям’ёй і школай, зрабіла іх партнёрамі ў адукацыйным працэсе. Сумесная дзейнасць змяніла адносіны бацькоў не толькі да дасягненняў сваіх дзяцей, але і да школы ў цэлым. Ва ўдзельнікаў адукацыйнага працэсу адна мэта — фарміраванне і развіццё высокамаральнай, духоўнай асобы, грамадзяніна і патрыёта сваёй краіны. Навучыць дзяцей разбірацца ў складаных жыццёвых сітуацыях, самастойна знаходзіць правільныя рашэнні, адстойваць свае перакананні — задача, якую можна вырашыць толькі сумеснымі намаганнямі.
Галіна ГАЛАВЕНКА,
класны кіраўнік 10 класа
Пескаўскага дзіцячага сада — сярэдняй школы Мастоўскага раёна.