У гімназіі № 1 Наваполацка дзейнічае майстэрня “Таты і дзеці”. Па суботах у ролю настаўнікаў тут ужываюцца таты і вучаць сталярнай справе сваіх дзяцей. Падрабязнасці — у матэрыяле карэспандэнта “Настаўніцкай газеты”.
Сямейныя падрады
Ініцыятарам незвычайнага праекта стаў мнагадзетны тата Аляксандр Лукашок, усе трое дзяцей якога вучацца ў гэтай гімназіі. Ідэя заключаецца ў тым, каб аб’яднаць бацькаў і дзяцей, даць ім магчымасць больш часу праводзіць разам за карыснай справай, а таксама навучыць хлопчыкаў асновам сталярнай справы, работы з ручным і электрычным інструментам. У сямейным падрадзе таты і сыны сваімі рукамі майструюць падарункі, кухонныя рэчы, драўляныя цацкі і сувеніры, шпакоўні, малыя архітэктурныя формы, абсталяванне для спартыўнай пляцоўкі і інш.
— Карысць сямейных зносін цяжка пераацаніць. Нават калі гэта маленькі праект, трэба паставіць мэту і разам яе дасягнуць. А работа адразу некалькіх сем’яў дапаўняе адна адну: адзін тата добра ўмее свідраваць, другі — шліфаваць, трэці — збіваць дэталі. Усе адзін у аднаго вучацца. У такой цёплай атмасферы вырашаюцца любыя задачы, — тлумачыць Аляксандр Лукашок.
Майстэрня знаходзіцца ў асноўным корпусе гімназіі і працуе на базе кабінета працоўнага навучання. Заняткі праходзяць пад кіраўніцтвам настаўніка працоўнага навучання Аляксея Васільевіча Качана. Ён прадумвае, над чым будзе працаваць іх творчая кампанія, і загадзя робіць загатоўкі. Часта дапамагае рэалізаваць і ўласныя задумы ўдзельнікаў майстэрні.
— Заняткі мы будуем так, каб не толькі я вучыў дзяцей. Настаўнікамі выступаюць іх таты. Гэта галоўнае ў нашым праекце. Сельскіх вучняў у нас няма, дач у сем’ях гімназістаў зусім мала. А дзе мужчынам займацца сталярнай справай? Дзе ім перадаваць свае ўменні дзецям? Дзе рыхтаваць сыноў да таго, каб у будучыні яны сталі гаспадарамі? Мы прапануем рабіць гэта ў нас. Кожную суботу да нас далучаюцца мінімум 5—6 сем’яў. Ужо сфарміраваўся касцяк тых, хто стараецца ніводных заняткаў не прапускаць, хто кожныя выхадныя прысвячае сваім дзецям і сталярным заняткам. Я спецыяльна падбіраю такія заданні, каб як мага больш уменняў перадавалася дзецям — і мастацкага, і канструкцыйнага плана. Нядаўна мы збіралі дзіцячыя лавачкі. Таты паказалі, як злучыць дэталі, як іх запілаваць, як закруціць шрубавёртам. Мы хочам, каб і таты не забывалі, што яны самі, сваімі рукамі могуць змайстраваць што заўгодна і гэтаму навучыць сваіх дзяцей. Прычым не толькі сыны бываюць у нашай майстэрні, але і дочкі — і не толькі з татамі. На апошнія заняткі прыйшла мама, яны з дачкой таксама выдатна справіліся з заданнем. Не ўсе ж дзяўчаты любяць шыць, а дай ім у рукі шрубавёрт, самарэзы, адвёртку — і ўсё атрымліваецца. Мы запрашаем далучыцца да нас навучэнцаў іншых школ, з гэтага года — і дзяўчынак. Мы адкрыты для ўсіх, — гаворыць Аляксей Качан.
Заняткі ў майстэрні бясплатныя. А для гэтага яе трэба забяспечыць усім неабходным: і інструментам, і матэрыялам. Аб гэтым клапоцяцца і адміністрацыя гімназіі, і аддзел адукацыі, і Аляксандр Лукашок. Напрыклад, Аляксандр Мікалаевіч праспансіраваў набыццё некаторых інструментаў, падарыў рэйсмусавы станок. Педагог падключае да добрай справы і прадпрыемствы горада, якія выступаюць спонсарамі.
Аляксандр Лукашок паралельна рэалізуе некалькі сваіх сацыяльных ініцыятыў. Сярод іх — праект “Антыгеймер”, у межах якога дзеці і бацькі Наваполацка займаюцца спортам у сваіх дварах, ладзяць спаборніцтвы і майстар-класы.
Мужчынская тэрыторыя
Намеснік дырэктара па выхаваўчай рабоце гімназіі Вікторыя Сяргееўна Муравей адзначае:
— Большасць бацькаў мала часу ўдзяляюць сваім дзецям. Таму ініцыятыва Аляксандра Мікалаевіча аказалася вельмі правільнай. Мы з ахвотай падтрымалі прапанаваны ім фармат супрацоўніцва. У той момант, калі тата з сынам нешта майструюць, паміж імі ўстанаўліваецца важная сувязь, якая дапамагае ім убачыць адзін аднаго з іншага боку. Гэта нейкая сакральная сувязь. Такая камунікацыя вельмі каштоўная.
Дзевяцікласнік Багдан Дацэнка на заняткі ў майстэрню заўсёды ходзіць з бацькам. Хлопец адзначае, што іншага месца, дзе ён мог бы разам з татам сваімі рукамі нешта змайстраваць, няма. Таму яны абодва чакаюць суботу. У Рамана Мягкова і яго таты ёсць дзе правесці выхадныя з карысцю. Сям’я жыве ў прыватным доме, дзе заўсёды патрэбны мужчынскія рукі, а па выхадных яны будуюць дачу. Тым не менш тата Рамана ніколі не адмаўляецца ад прапановы сына схадзіць на заняткі ў гімназічную майстэрню.
Майстэрня працуе два разы на тыдзень: па суботах — з татамі, а па аўторках — без бацькаў, толькі з настаўнікам. На жаль, не ва ўсіх дзяцей ёсць таты, таму для іх асабліва каштоўна не толькі павучыцца мужчынскай справе, але і ў асобе Аляксея Васільевіча знайсці таго дарадчыка, якога няма ў іх сем’ях.
Так, мама дзевяцікласніка Арцёма Канаваленкі рада, што сын мае такую магчымасць. Не менш рады і сам Арцём. Ён адзначае:
— Два гады, на працягу якіх дзейнічае наша майстэрня, я стараюся не прапускаць заняткі, нават у гэтым годзе, калі рыхтуюся да эказаменаў і, акрамя таго, шмат займаюся спортам. Мне падабаецца, што я сам магу прыдумаць, што буду рабіць, а мне на занятках дапамогуць. Усе свае вырабы я забіраю дадому. Напрыклад, я сам зрабіў падарунак маме на Дзень маці — падстаўку для торта.
Раней былі створаны падстаўкі пад тэлефон, пад гадзіннік, набор падставак пад кубкі. Цяпер хлопец задумаў зрабіць столік пад ноўтбук, каб было зручней ствараць прэзентацыі. У Арцёма ёсць свой гараж, які ён паціху пераўтварае ў майстэрню. У яго там ужо ёсць электралобзік, шліфмашынка і старэнькі рэйсмусавы станок (цяпер хлопец збірае грошы на новы).
— Я ўвесь дзень заняты ў школе, — гаворыць ён, — а пасля ў мяне трэніроўкі. Прыходжу дадому толькі вечарам. А мне не дае спакою, скажам, дошчачка з ясеню. У шматкватэрным доме позна шумець забаронена, таму я еду ў гараж і шліфую гэтую дошчачку. Часта кампанію мне складае мой сябар.
Крок лагічны — тэхналагічны
Аляксандр Лукашок марыць вывесці гімназічную майстэрню на новы ўзровень:
— Здорава, што дзеці ўмеюць працаваць рубанкам і напільнікам, але сёння гэтага недастаткова. Трэба ўступаць у высокатэхналагічную сферу, вучыць дзяцей рэалізоўваць больш складаныя праекты. Для гэтага аснашчэнне майстэрні трэба паляпшаць, а ўзровень інжынернай падрыхтоўкі і рэалізацыі праектаў — павышаць. У прыватнасці, я хацеў бы, каб нашы падлеткі асвоілі ЗD-праектаванне і маглі самі спраектаваць мадэль задуманага прадукту і вырабіць яе на сучасным станку. Так яны асвояць поўны цыкл стварэння вырабаў. Важна, каб дзіця ад пачатку і да канца магло рэалізаваць задуманае. Гэтая адказнасць яму спатрэбіцца і ў дарослым жыцці. Над гэтым мы пачалі ўжо працаваць. Майстэрні мы падарылі ноўтбук для асваення праграм, абмяркоўваем набыццё мэблі і станка з праграмным забеспячэннем для апрацоўкі аргшкла, пластыку і іншых матэрыялаў. Убачыўшы поспехі майстэрні, старшыня Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў Дзмітрый Уладзіміравіч Дзямідаў дапамог нам сродкамі на набыццё гэтага станка.
Некаторыя дзеці саромеюцца, што іх таты не чэмпіёны свету па футболе, не блогеры, і забываюць, што ганарыцца можна і тым, што іх таты — майстры з залатымі рукамі.
Куратар праекта Ірына Дабравольская адзначае:
— Сталярная справа ў майстэрні дапамагае дзецям і татам зблізіцца, што, бясспрэчна, паслужыць умацаванню сям’і. У сталярнай майстэрні разам з бацькам можна свідраваць, пілаваць, смяяцца, радавацца поспехам і дзяліцца марамі. Тут таты і дзеці ствараюць нешта вельмі каштоўнае — агульныя ўспаміны, якія пахнуць лесам, а яшчэ яны шурпатыя і цёплыя навобмацак. Разам яны канструююць патрэбную і прыгожую рэч, якая ў будучыні стане напамінам пра тое, што бацькі і дзеці выдатна ўмеюць працаваць разам, бо яны адна каманда.
Святлана НІКІФАРАВА
Фота прадастаўлены Ірынай Дабравольскай
