Восенню 1944-га на вызваленых беларускіх землях зноў адкрыліся школы. Пабываўшы ў адной з такіх, у аг. Рамязы, упэўніліся: тут захоўваюць памяць пра герояў і ахвяр вайны і пра тых, хто наладжваў на пакінутых ворагам папялішчах мірнае жыццё.
Павел Пранягін — кавалер ордэнаў Чырвонага Сцяга і Айчыннай вайны І ступені, ушанаваны медалём «Партызану Айчыннай вайны» І ступені, ганаровы грамадзянін горада Брэста.
Пасляваенная праца настаўнікаў на Палессі — найцікавейшая старонка ў гісторыі адукацыі Беларусі. Пакуль, на жаль, маладаследаваная. А пра тых мужных людзей варта было б гераічныя серыялы здымаць!
Роза Адамаўна Сярмяжка-Зінава — настаўнік вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі, выкладала геаграфію ў сталічнай гімназіі № 74, потым у сярэдняй школе № 76. Кандыдат навук.
80 гадоў назад Чырвоная Армія вяла жорсткія баі не толькі за беларускія гарады. Вялікай цаной было аплачана вызваленне і сельскіх населеных пунктаў. Адзін з іх — сённяшні аграгарадок Стараселле Шклоўскага раёна.
Сёлета да Дня Перамогі на брацкай магіле ў аграгарадку Лань устаноўлены новы помнік — з імёнамі ўсіх пяці ўжо вядомых герояў Вялікай Айчыннай вайны.
Пінск — адзін з нямногіх беларускіх гарадоў, у вызваленні якіх ад фашысцкай акупацыі прымалі ўдзел маракі.
Данесці праўду пра вайну і напоўніць пры тым юныя сэрцы ўдзячнасцю героям, абудзіць у іх любоў да Бацькаўшчыны, родных людзей — на гэта скіроўваюць намаганні ў Радужскай школе.
Ушаччына — край уражальнай па сваім размаху і гераічнасці партызанскай барацьбы, якая разгарнулася тут у гады Вялікай Айчыннай вайны.
22 красавіка ў школе штогод свята. У гэты дзень у 1965 г. адкрыўся школьны музей рэвалюцыйнай і баявой славы, які мае ганаровае званне народнага, носіць імя аднаго з яго стваральнікаў: Аляксандра Жукоўскага.
Чавускую зямлю называюць суцэльным мемарыялам: у 1943—1944 гг. тут дзевяць месяцаў стаяў фронт. Для педагогаў і вучняў мясцовых школ захаванне памяці аб вызваліцелях, догляд брацкіх магіл, пошукавая работа — справа асаблівай важнасці.
Петр Черняк 44 года отдал самой замечательной и самой мирной из профессий — учительству. Проработав учителем истории, географии Глинищанской средней школы, воспитал не одно поколение учеников.
Настаўніцамі пачатковых класаў працуюць на Веткаўшчыне ў Радужскай сярэдняй школе імя Героя Савецкага Саюза Міхаіла Батракова яго сваячкі: унучка брата Героя Ірына Самкова і праўнучка Юлія Красякова.
Сын франтавіка-педагога Дзмітрый Хромчанка выкладае ў БНТУ. Ён падрыхтаваў да друку кнігу аповедаў пра педагогаў Гомельшчыны, якія ўдзельнічалі ў вайне і вярнуліся на вызваленыя тэрыторыі, каб адраджаць адукацыю.
Ніна Францаўна Лешчанка — ветэран працы з Веткі. Матэматыку выкладала пасля інстытута ўсё жыццё. У яе па-ранейшаму светлы розум і жывая думка, дакладная.
Лельчыцкі раён у гады вайны быў ператвораны ў суцэльнае папялішча — вораг ушчэнт спаліў усе 74 яго населеныя пункты, уключаючы самі Лельчыцы…
