Дзецям з ранняга ўзросту трэба гаварыць пра важнасць мінулага, значэнне гераічных учынкаў нашых суайчыннікаў. Толькі так можна захаваць гістарычную памяць. Такіх перакананняў прытрымліваецца настаўнік гісторыі і грамадазнаўства Дрыбінскай сярэдняй школы Сяргей Шамянкоў. Узгадоўваць пакаленне захавальнікаў гісторыі педагогу дапамагае школьны музей. Падрабязнасці – у матэрыяле карэспандэнта “Настаўніцкай газеты”.
— Музейны пакой у нашай навучальнай установе дзейнічае больш за 40 гадоў. Першапачаткова гэта быў музей баявой славы, дзесяцігоддзе назад было вырашана істотна пашырыць экспазіцыю. З’явіліся новыя раздзелы, і музей атрымаў статус этнаграфічнага. Сёння ў нас прадстаўлена звыш 340 розных экспанатаў, па якіх навучэнцы могуць азнаёміцца з гісторыяй Дрыбіншчыны ад вытокаў да сучаснасці, — паведаміў Сяргей Уладзіміравіч.
Паглядзець у музеі сапраўды ёсць на што. У экспазіцыі нямала ўнікальных прадметаў. У ліку экспанатаў — фрагменты крамянёвых прылад працы, ганчарных вырабаў ХІ—ХІІІ стагоддзяў, сярэдневяковае гарматнае ядро. Адзін з раздзелаў пераносіць у эпоху Савецкага Саюза, інсталяцыя сялянскай хаты наглядна перадае побыт і культуру старажытных беларусаў. Асобнае месца ў музеі адведзена Вялікай Айчыннай вайне. Перыяд ваеннага ліхалецця прадстаўлены з акцэнтам на падзеях, што адбываліся на дрыбінскай зямлі.
— Дзецям цікава даведвацца пра тое, што наш горад і частка раёна былі вызвалены ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў у 1943 годзе, а потым фронт не мог рушыць наперад, дзевяць месяцаў ішлі жорсткія баі каля ракі Проні. Сітуацыя змянілася толькі ў 1944-м, з пачаткам аперацыі “Баграціён”. Супрацьстаянне каля Проні мы нават адлюстравалі на спецыяльнай інсталяцыі. У працоўнай майстэрні хлопчыкі вырабілі макеты баявой тэхнікі з дрэва, агульную карціну дапоўнілі тэматычныя малюнкі і рэальныя рэчы ваенных часоў. Мы таксама абсталявалі куток, прысвечаны партызанскаму руху, бо на тэрыторыі раёна з фашыстамі змагаўся вядомы партызанскі атрад “Звязда”, — расказаў Сяргей Шамянкоў.
Патэнцыял музея Сяргей Уладзіміравіч шырока выкарыстоўвае ў грамадзянска-патрыятычным выхаванні вучняў. Тут праводзяцца ўрачыстыя мерапрыемствы, урокі мужнасці, адзіныя тэматычныя заняткі, прысвечаныя важным каляндарным датам. На рэгулярнай аснове ў музеі праходзяць экскурсіі.
— Усе мерапрыемствы інтэрактыўныя. Навучэнцы не проста глядзяць на экспанаты пад шклом і слухаюць тэкст пра незнаёмых і далёкіх ім людзей. Заўсёды стараюся праз малое расказваць пра вялікае. Шмат увагі ўдзяляю людзям і падзеям, якія маюць прывязку да нашай мясцовасці. Праз любоў і павагу да малой радзімы ў дзяцей фарміруецца любоў да краіны. Гэта і ёсць тыя асновы, з якіх усё пачынаецца. Патрыятызм і грамадзянскасць не ўзнікаюць з ніадкуль. Гэтыя якасці трэба фарміраваць, — адзначыў Сяргей Шамянкоў.
На яго думку, толькі на сухіх фактах з падручнікаў патрыётаў не выхаваць. Музей дае магчымасць дзецям дакрануцца да жывой гісторыі, і гэта трэба ўсебакова выкарыстоўваць.
— Усяляк далучаю навучэнцаў да музейнай дзейнасці. Хлопчыкі і дзяўчынкі папаўняюць музейныя фонды, праводзяць уласныя даследаванні, арганізоўваюць экскурсіі для аднагодкаў. Дарэчы, методыку “роўны вучыць роўнага” выкарыстоўваю даволі часта: старшакласнікі выступаюць у ролі экскурсаводаў. Калі з вучнем размаўляе такі ж вучань, інфармацыя лепш успрымаецца дзецьмі, — лічыць Сяргей Уладзіміравіч.
Праз музейныя экспанаты Сяргей Шамянкоў паказвае навучэнцам не толькі падзеі, але і чалавечыя лёсы. Школьнікі не застаюцца абыякавымі да гэтых аповедаў. Цяпер вучні займаюцца вывучэннем надпісу на біклажцы савецкага салдата, якая захоўваецца ў музеі. Мэта юных пошукавікаў — знайсці звесткі пра воіна.
— Прыклады гераізму, мужнасці і стойкасці продкаў вельмі натхняюць дзяцей, выхоўваюць у іх пачуццё гордасці за свой народ. І ў цэлым музей дапамагае сфарміраваць у навучэнцаў глыбокае разуменне гісторыі роднай вёскі, горада, краіны, — падкрэсліў педагог.
Адметна, што ў найбліжэйшых планах Сяргея Уладзіміравіча яшчэ адно абнаўленне музея. Настаўнік разам з вучнямі-энтузіястамі вядзе збор экспанатаў для раздзела, які будзе прысвечаны летапісу Дрыбінскай школы.
Ганна СІНЬКЕВІЧ
Фота аўтара
