Ужо некалькі гадоў запар Лошніцкая гімназія Барысаўскага раёна ярка адзначае Дзень беларускай навукі. Тут праходзяць “Навуковыя суботы”. Падрабязнасці — у матэрыяле карэспандэнта “Настаўніцкай газеты”.
Хімічныя эксперыменты, матэматычныя квесты, фізічныя флэш-мобы, навуковыя квізы, майстар-класы па стварэнні чаго заўгодна — ад рухомай гусеніцы да нанаракеты, эксперыменты — ад кулінарных да следчых і мноства іншых актыўнасцей напаўняюць “Навуковыя суботы”.
Тут не трэба вучыць правілы, штудзіраваць параграфы, зубрыць формулы — пра сілу цяжару, сілу прыцяжэння, прынцып адноснасці і іншыя з’явы куды цікавей даведвацца падчас займальных эксперыментаў. У гімназічных лабараторыях можна асвоіць і жывапіс на вадзе (эбру), маляванне шакаладам, скласці хімічны гараскоп, зразумець прынцып правядзення прамых эфіраў, навучыцца разгадваць галаваломкі і рэбусы… Падчас даследчага стэндапа можна навучыцца гатаваць бальзам для вуснаў, трансфармаваць воблака ў ваду, канструяваць робата і інш.
У найбліжэйшую “Навуковую суботу” юныя даследчыкі навучацца гатаваць зубную пасту, здабываць дым без агню, папера ў іх будзе страляць, цукар — гарэць без полымя, кветкі ў вазе — мяняць колер, звычайныя агні стануць каляровымі, феерверк змесціцца ў шклянцы.
Усё тое, што настаўнікі хочуць расказаць гімназістам пра навуку, не ўкладваецца ў адну суботу, таму ў гэтым фармаце гімназія жыве цэлыя два дні. Намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце куратар даследчай работы гімназістаў Лілія Дзерваед расказвае:
— Рыхтавацца да “Навуковых субот” мы пачынаем яшчэ ў пятніцу. Навучэнцы педкласаў расказваюць пра тое, што будзе чакаць удзельнікаў, настаўнікі праводзяць адкрытыя ўрокі па доследнай тэматыцы. На перапынках праходзяць публічныя выступленні, даследчыя пітчы, на якіх удзельнікі гімназічных даследчых цэнтраў прадстаўляюць свае праекты. Для нашых агракласаў пройдзе дыялогавая пляцоўка, дзе спецыяліст навукова-практычнага цэнтра Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі па земляробстве раскажа пра новыя адкрыцці ў сферы сельскай гаспадаркі. У пятніцу мы правядзём і міні-даследаванне аднаго дня. У кожнага будзе заданне — скласці схему гатункаў яблынь школьнага саду, скласці карту сметніц пасёлка, якія не прыбіраюцца, што наносіць значны экалагічны ўрон (потым будзем звязвацца з камунальнікамі, каб вырашыць праблему), прайсціся па вуліцах Камсамольскай, Савецкай і іншых і вызначыць іх старадаўнія назвы да перайменавання (тут былі Запруддзе, Махавіца, Базарчык і іншыя). На наступны дзень, у суботу, мы правядзём абарону гэтых даследаванняў, каб усе маглі пачуць іх вынікі.
У гімназіі рыхтуюцца і да канферэнцыі з абаронай даследчых праектаў, над якімі дзеці разам са сваімі кіраўнікамі працавалі цэлы год. Напрыклад, навучэнцы 9 і 11 класа — браты Вячаслаў і Максім Шаўкпалясы — сыграюць на пан-флейце, якую яны змайстравалі разам з настаўніцай фізікі Святланай Паўлавец. Кожная трубка флейты падабрана па тоне, каб, іграючы на інструменце, утваралася мелодыя. Гэта складана матэматычна, фізічна, патрабавала шматлікіх разлікаў, але музыканты-фізікі справіліся. З даследаваннем “Фарміраванне гукавых хваль пэўнай частаты ў музычных інструментах на прыкладзе пан-флейты” Вячаслаў атрымаў дыплом за лепшы даклад на Рэспубліканскай канферэнцыі школьнікаў, якая прайшла на гэтым тыдні ў Нацыянальнай акадэміі навук і ў якой прымалі ўдзел каля 700 юных даследчыкаў краіны.
Правядзе прэзентацыю сваёй лялькі-марыянеткі навучэнка 11 класа Ксенія Арцюх. Пасля паездкі з аднакласнікамі ў Беларускі дзяржаўны тэатр лялек яна захацела сваімі рукамі стварыць такую ж ляльку, і пры падтрымцы настаўніцы працоўнага навучання Лідзіі Царык у яе гэта атрымалася. Хто ведае, можа, гэта першы крок да стварэння ў гімназіі ўласнага тэатра лялек?
— Пятніца ў нас мае практычны характар, бо нам хочацца навучыць дзяцей праводзіць даследаванні, эксперыменты, ставіць задачы і вырашаць іх. А ў “Навуковых суботах” галоўнае — відовішчнасць, шоу, каб малодшыя дзеці, якія яшчэ не вывучаюць хімію, фізіку, зацікавіліся гэтымі дысцыплінамі, а старэйшыя паглядзелі на прывычныя рэчы іншымі вачыма, — адзначае Лілія Дзерваед.
Святлана НІКІФАРАВА
Фота Алены САХАРАВАЙ
