У Любчанскай сярэдняй школе імя Л.П.Сечкі Навагрудскага раёна не паспелі завяршыць адзін рэспубліканскі інавацыйны праект духоўна-маральнай накіраванасці, які разросся ў новыя цікавыя справы, а ўжо ўзяліся за другі. Падрабязнасці – у матэрыяле карэспандэнта “Настаўніцкай газеты”.
Ва ўстанове адукацыі самым галоўным дасягненнем мінулага года лічаць прысваенне школе імя партызанкі-падпольшчыцы Людмілы Паўлаўны Сечкі, да гэтага шмат гадоў яго насіла піянерская дружына. З парога дырэктар школы Вераніка Іванаўна Аляшкевіч расказвае, як сёння захоўваецца памяць знакамітай зямлячкі, як дзеці даглядаюць яе магілу ў вёсцы Чарэшля, пра тое, што яе сястра Ада Паўлаўна працавала настаўніцай у школе, а сёння тут вучыцца праўнук героя Вялікай Айчыннай вайны. На тэрыторыі школы знаходзіцца бюст Людмілы Сечкі, ёй прысвечаны экспазіцыі ў школьным музеі, канферэнц-зале.
Спачатку было слова
Нядзіўна, што ва ўстанове адукацыі, дзе так шануюць памяць пра сваю знакамітую зямлячку, дарэчы, былую вучаніцу школы, шмат увагі ўдзяляюць патрыятычнаму выхаванню дзяцей, узяліся за рэалізацыю спачатку аднаго, а потым і другога праекта духоўна-маральнай накіраванасці. Стартаваўшы ў 2021 годзе, рэспубліканскі інавацыйны праект “Укараненне мадэлі семантызацыі духоўна-маральных паняццяў і катэгорый на аснове традыцыйных каштоўнасцей беларускага народа” ўжо мае пэўныя напрацоўкі і сёлета завяршаецца. У яго рамках наладжана цеснае супрацоўніцтва са Свята-Ільінскай царквой у Любчы, настаяцель протаіерэй Аляксандр Івойлаў — часты госць на школьных мерапрыемствах. Сумесныя акцыі, канцэрты праводзяцца з дабрачынным цэнтрам дапамогі “Вера”.
— Праект па ўкараненні мадэлі семантызацыі духоўна-маральных паняццяў і катэгорый мы рэалізуем у цесным трыадзінстве: педагогі, навучэнцы і іх бацькі, — расказала намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце Марына Пятроўна Ляўша. — Мы робім акцэнт на практычны вынік, на той прадукт, які спатрэбіцца навучэнцам і іх бацькам, педагогам. Апошнім вельмі важна ведаць метады семантызацыі, умець імі карыстацца і прымяняць на ўроках. Калі, напрыклад, мы гаворым пра клопат, то пачынаем з самага пачатку: што такое клопат, адкуль пайшло слова. Тут жа фарміруем гульню “Кветнік”, дзе гэтае слова разбіраецца, размаўляем пра яго месца ў літаратуры. Неўзабаве заўважаем, як клопат праяўляецца ў адносінах паміж навучэнцамі. Мы нават “гадуем” сад добрых слоў. Самае галоўнае ў нашым праекце — слова, каб дзеці яго разумелі, ведалі, умелі карыстацца, семантызаванае слова ўжо жыве ў дзіцяці, яно ім карыстаецца.
Прэс-цэнтрам “Слова” наладжаны выпуск школьнай газеты “Духоўны веснік”. Газета выходзіць раз у чвэрць, змяшчае многа карыснай інфармацыі, асаблівую цікавасць выклікае рубрыка “Гутарка са святаром”. У рамках праекта арганізаваны чытанні суботняга дня для дзяцей.
Кірункаў гэтай работы ў школе вельмі шмат. З’явілася энцыклапедыя аднаго слова. Апрабавалі метад сінестэзіі духоўных паняццяў, падчас мерапрыемства дзеці расказвалі пра свае асацыяцыі з тым ці іншым словам, нават чым яно пахне, якое на смак, спрабавалі намаляваць. Папаўняюцца электронныя рэсурсы. Раней была гульня-квест “Знаўцы духоўных паняццяў”, а нядаўна з’явіўся “Бібліятэчны даведнік” з наборам прапанаваных кніг на розныя тэмы. А стварэнне лэпбукаў стала адной з любімых спраў, уключыліся ў гэтую работу педагогі, дзеці з бацькамі. У выглядзе лэпбукаў аформлены даследчыя работы па страчаных цэрквах Любчанскага краю, па гісторыі Свята-Ільінскай царквы. Прыгожа выглядаюць павучальна-забаўляльныя творчыя гульні “Час рабіць дабро”, “Рабі дабро”, кніжкі-малышкі. А ў куфэрак добрых спраў можна пакласці запіску, прызнаўшыся, якую добрую справу сёння зрабіў. Квесты, азбука маральнасці, літаратурныя віктарыны — усё гэта даступна дзецям, загружана на мультыбордах, у камп’ютарным класе.
Арыентаваны ў асноўным на бацькоўскую і дзіцячую аўдыторыю, праект ужо мае выхад на соцыум. Унутры рэспубліканскага праекта выраслі яшчэ некалькі школьных. Адзін з іх — “Кропля шчасця”. Навучэнцы ўзялі шэфства над падапечнымі бальніцы сястрынскага догляду ў Любчы. Дзеці ладзяць для пажылых людзей канцэрты, прыходзяць да іх з падарункамі, зробленымі сваімі рукамі. Добрыя ўражанні пасля такіх сустрэч застаюцца і ў дзяцей, і ў дарослых. Яшчэ адзін школьны праект “Вось табе мая рука” арыентаваны на дапамогу бяздомным жывёлам.
Вылучыўся яшчэ адзін вектар у праекце — настольныя гульні. Ствараюць іх настаўнікі сумесна з дзецьмі. Малююць поле для гульні, прыдумваюць пытанні духоўна-маральнай накіраванасці. Такія гульні карыстаюцца папулярнасцю як сярод дзяцей, так і дарослых.
Цікавая батлейка
Праект “Укараненне мадэлі выкарыстання драматызацыі як сродак духоўна-маральнага развіцця навучэнцаў (на прыкладзе традыцыйнага беларускага тэатра “Батлейка”)” рэалізоўваецца ў школе з верасня 2023 года.
— Як толькі пачало працаваць аб’яднанне па інтарэсах па драматычнай творчасці, ужо на першых занятках дзеці вывучалі гісторыю тэатра батлейка і так зацікавіліся, што прапанавалі зрабіць батлейку ў нашай школе, — расказала намеснік дырэктара па выхаваўчай рабоце Святлана Міхайлаўна Бушміч. — Школьнікі самі малявалі эскізы, па якіх і была зроблена батлейка. Іх рукамі на занятках працы выраблены лялькі, дэкарацыі для спектакля. Першым паставілі калядны спектакль, выступалі перад дзецьмі пачатковай школы. Плануем выязджаць у іншыя ўстановы.
Дзецям вельмі спадабаўся гэты праект, відаць, лялечны тэатр блізкі і зразумелы для іх. Яны з такой цікавасцю рыхтуюць спектаклі, змагаюцца за ролі, шыюць лялек. У планах паставіць спектакль да Вялікадня, прыняць удзел у раённым этапе конкурсу тэатраў батлейкі.
— Калі ўстанова адукацыі бярэцца за рэалізацыю інавацыйнага праекта, гэта заўсёды аб’ядноўвае, — падкрэсліла дырэктар школы В.І.Аляшкевіч. — З цікавасцю бяруцца за работу ўсе педагогі, падключаюцца дзеці, бацькі. Ёсць і выхад у соцыум: жыхары Любчы прымаюць актыўны ўдзел ва ўсіх мерапрыемствах, якія ў рамках праекта рэалізуюцца ва ўстанове адукацыі. Інавацыя заўсёды прыносіць карысць.
Ірына АНІКЕВІЧ
Фота аўтара
