Шлях у прафесію для кожнага чалавека пачынаецца па-рознаму: для адных — з займальнай гульні, для другіх — са светлай дзіцячай мары, а некаторыя бачаць перад сабой яркі прыклад бацькоў і працягваюць сямейную справу, ствараючы прафесійныя дынастыі.
Паднятая цаліна
Агульны стаж нашай педагагічнай дынастыі Тодрас — Шкодзіч складае 65 гадоў і налічвае тры пакаленні.
Жанна Васільеўна Шкодзіч, 2023 год
Першай у гэтым шэрагу стаіць мая мама — Марыя Міхайлаўна Тодрас, настаўніца пачатковых класаў першай кваліфікацыйнай катэгорыі. Яна нарадзілася 20 сакавіка 1943 года ў вёсцы Крапіўніца Свіслацкага раёна. Рашэнне стаць педагогам прыйшло не адразу. Яе працоўны шлях пачынаўся зусім у іншай сферы дзейнасці.
Гэта быў далёкі 1962 год, калі мама вырашыла паехаць на цаліну. Ні ўгаворы, ні слёзы блізкіх не змаглі паўплываць на прынятае рашэнне. Так яна апынулася ў Рудным Кустанайскай вобласці. Гэта быў вельмі малады горад (толькі 5 гадоў), дзе поўным ходам узводзіліся жыллёвыя і прамысловыя аб’екты. Яна была прынята арматуршчыцай і працавала на будаўніцтве горна-ўзбагачальнага камбіната. Пасля працоўнага дня вучылася ў вучэбна-курсавым камбінаце і атрымала дакументы на права кіраваць аўтамабілем. Далей была работа ў аўтатранспартнай канторы “Галоўцалінпрамбуд” на грузавой машыне ГАЗ-51, на легкавой машыне дыспетчарскай службы і вучоба ў вячэрняй сярэдняй школе.
Было яшчэ адно адказнае даручэнне — лепшых рабочых накіраваць у школу важатых. У іх ліку была і мама. Гэта быў цудоўны час, калі яна спяшалася да цікаўных і дапытлівых дзяўчынак і хлопчыкаў і амаль кожныя свае выхадныя дні праводзіла разам з імі, адпраўляючыся на экскурсіі, у паездкі і паходы. Таму ніхто з сяброў не здзівіўся, што яна вырашыла паступіць у Мендыгарынскае педагагічнае вучылішча імя Ібрая Алтынсарына. Два гады вучобы (з 1967 па 1969 год) праляцелі вельмі хутка. На руках — дыплом настаўніка пачатковых класаў і накіраванне на работу ў адзін з паўднёвых раёнаў Казахстана. Перад тым як адправіцца на месца размеркавання, ёй захацелася прыехаць дадому, на родную Свіслаччыну. Прыехала — і засталася назаўсёды.
Ужо тут, на свіслацкай зямлі, адбылося яе станаўленне як сапраўднага настаўніка і прафесіянала. Педагагічны працоўны шлях пачаўся ў 1969 годзе ў Шурыцкай пачатковай школе. Пасля яна працавала ў Сакольніцкай сярэдняй школе, завочна скончыла Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт. Калі з’явілася магчымасць, перавялася на работу ў свіслацкую сярэднюю школу № 1, дзе да выхаду на пенсію (1998 год) працавала настаўніцай пачатковых класаў.
Яе педагагічная дзейнасць высока адзначана граматамі рознага ўзроўню. Самая значная сярод іх — Ганаровая грамата Міністэрства асветы Беларускай ССР.
Яшчэ ў нашым сямейным архіве ёсць шматлікія фотаздымкі яе выпускнікоў. Яны выбралі розныя прафесіі, у кожнага з іх свой жыццёвы шлях. А самае галоўнае, я ў гэтым проста ўпэўнена, усе яны памятаюць сваю першую настаўніцу, якая вучыла іх не толькі чытаць і пісаць, а найперш быць сумленнымі, працавітымі, шчырымі і добразычлівымі людзьмі.
Больш за 13 гадоў мамы няма побач, але яна назаўсёды застанецца для мяне яркім прыкладам сапраўднага настаўніка, мудрага, адкрытага і светлага чалавека.
“Тэма” і “мэта” вызначылі лёс
Калі паўстала пытанне, куды мне паступаць пасля заканчэння школы і якую прафесію выбраць, адказ быў адназначны — гэта будзе прафесія настаўніка. Так два кароценькія словы, напісаныя прыгожым почыркам чырвоным стрыжнем у агульным сшытку, “тэма” і “мэта”, з якіх пачыналіся маміны рабочыя планы і сэнс якіх я зусім не разумела ў дзяцінстве, сталі лёсавызначальнымі ў маім жыцці. Пасля заканчэння Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы ўжо больш за 30 гадоў працую настаўніцай беларускай мовы і літаратуры — спачатку ў Дашкавіцкай сярэдняй школе, а пасля ў Ханявіцкай сярэдняй школе Свіслацкага раёна. Я добра памятаю матуліны парады на пачатку сваёй прафесійнай дзейнасці, калі яна гаварыла, што, па-першае, у настаўніка заўсёды павінен быць план урока, дзе прадуманы кожны этап. Па-другое, да кожнага звычайнага ўрока трэба рыхтавацца так, як да адкрытага, тады адкрыты ўрок пройдзе лёгка і цікава. Якое пачуццё радасці атрымліваеш, калі твае вучні перамагаюць у творчых конкурсах, навуковых канферэнцыях, калі маюць добрыя вынікі пры паступленні! Гэта не толькі радасць і гордасць за дзяцей, але адначасова і вялікая адказнасць перад імі, каб не падвесці.
Сямейная справа працягваецца
Любоў да дзяцей, цікавасць да педагагічнай прафесіі пераняла і мая малодшая дачка Дар’я. Сёлета яна скончыла Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка па спецыяльнасці “Дашкольная адукацыя”.
Дар’я Іванаўна Шкодзіч, 2019 год
Адзін з мінскіх дзіцячых садоў — яе першае працоўнае месца ў якасці выхавальніцы дашкольнай адукацыі. Вось так працягваецца сямейная справа ўжо ў трэцім пакаленні.
Перанятая ад матулі прафесія настаўніка прыносіць асалоду, а сям’я — гэта мая падтрымка, апора і, спадзяюся, дастойны працяг педагагічнай дынастыі. Таму я не пабаюся сказаць, што я шчаслівая!
Жанна ШКОДЗІЧ,
настаўніца беларускай мовы і літаратуры
Ханявіцкай сярэдняй школы Свіслацкага раёна
