“Мядовых” турыстаў запрашае ў свой яблыневы сад Залеская сярэдняя школа Чачэрскага раёна. Пра незвычайную прапанову на прышкольнай сядзібе — у матэрыяле карэспандэнта “Настаўніцкай газеты”.
Пра гэтую ўстанову адукацыі, яе фруктовыя сады, тысячы кустоў буякоў, клубніц, вінаграду, грыбныя плантацыі, а на іх аснове — школьны бізнес і кулінарныя эксперыменты, а таксама пра мноства іншых ініцыятыў нашы чытачы добра ведаюць. Але дырэктар школы і гаспадар прышкольных гектараў Яўген Цалко і яго творчая каманда не ўмеюць спыняцца на дасягнутым. Нядаўна ў іх яблыневым садзе з’явілася папаўненне — шэсць пчаліных сем’яў.
Калі вы раптам захваляваліся, прадчуваючы, як дзяцей уджаляць пчолы, спяшаюся вас супакоіць: тут пасяліліся самыя міралюбівыя пчолы, якія маюць зусім іншыя намеры ў сваім жыцці.
— Якраз пчолы, якія не джаляць, былі для нас прынцыповай умовай, таму мы выбралі пароду бакфаст. Да таго ж яна пераўзыходзіць іншыя пароды па сваёй, кажучы пчалярскай мовай, меданоснасці, — гаворыць Яўген Анатольевіч.
Мёд, канечне, прадукт смачны і прыбытковы, але яго тут разглядаюць толькі як бонус. Галоўнай жа мэтай завядзення пчальніка было арганізаваць умовы, дзе можна было б практыкаваць апітэрапію, у прыватнасці сон на вуллях. Дырэктар адзначае:
— Гэтая ідэя нарадзілася ў мяне падчас семінараў для педагогаў у адукацыйным цэнтры “Экалогія і здароўе” грамадскай арганізацыі “Беларускі зялёны крыж” пад Смалявічамі. Там нам дэманстравалі апідомік і расказвалі пра яго карысць. Вярнуўшыся дадому, мы з калегамі пабудавалі свой апідомік. Шэсць пчоласем’яў мы засялілі туды ў апошні дзень красавіка, месяц развівалі іх, а калі яны памацнелі, мы паставілі магазіны з рамкамі для збору мёду. У гэтыя дні якраз запускаем сеансы апітэрапіі. Першымі ацанілі карысць сну на вуллях нашы настаўніцы.
Канструкцыя апідоміка такая: унутры дзве лаўкі-ляжанкі, а пад кожнай з іх па тры вуллі. Ты ляжыш, а за некалькі сантыметраў пад табой гудуць пчолы. Ты іх чуеш, адчуваеш пах мёду, воску, праполісу, але заляцець у домік жыхары вуллёў не могуць — ляткі выходзяць толькі ў сад.
Сказаць, што гэтая ідэя новая, нельга. Хутчэй, гэта вяртанне традыцыі. Спаць на вуллях людзі пачалі яшчэ ў старажытнасці. У старадаўніх кнігах напісана, што падчас работы на пчальніках стомленыя пчаляры прыхіналіся да вуллёў, і нават 10 мінут было дастаткова, каб да іх вярталася працаздольнасць. А ўжо ў нашы часы ўдалося разгадаць гэтую загадку. Вучоныя правялі даследаванні і ўстанавілі, што менавіта гудзенне пчол, якое мы не адчуваем (біярэзананс), дабратворна ўплывае на клетачную вадкасць арганізма. Даказана, што сон на вуллях дапамагае змагацца не з сімптомамі хваробы, а з першапрычынай захворванняў — на малекулярным, глыбінным узроўні настройвае клеткі арганізма на здаровае функцыянаванне. Метад атрымаў назву “біярэзанансная апітэрапія”.
Канечне, рэалізацыя гэтай ідэі ў школе без людзей, якія “ў тэме” і якія хочуць яе развіваць, бесперспектыўная. У дырэктара ёсць пчалярскі вопыт — яго бацька трымае пчальнік, а Яўген Анатольевіч яму ў гэтым дапамагае па выхадных, прывучае да гэтай справы і свайго сына — 10-гадовага Славу. Але ў школьнай камандзе ёсць і больш вопытныя пчаляры. Так, загадчык гаспадаркі Дзмітрый Міхайлавіч Канавалаў трымае на сваёй сядзібе пчальнік ужо 15 гадоў і з ахвотай прыняў прапанову дырэктара быць галоўным і на школьным пчальніку.
— Даглядаць пчол — гэта вельмі займальна. Калі мы толькі пачалі абмяркоўваць ідэю, дзеці адразу ж зацікавіліся такой перспектывай. Зімой мы рабілі разам з імі рамкі, падбівалі іх, шліфавалі, вашчылі. А калі домік быў гатовы, каля яго сабралася шмат дзяцей. Мне прыемна, што ў іх тысячы пытанняў, што ім усё гэта цікава. Спадзяюся, што гэтая цікавасць не пройдзе і нехта з дзяцей потым прафесійна зоймецца пчалярствам. Для сельскай мясцовасці гэта вельмі добры занятак, — гаворыць Дзмітрый Міхайлавіч.
Якраз для такіх дзяцей, якія хочуць прыгледзецца да прафесіі пчаляра і паспрабаваць сябе ў ёй ужо сёння, дырэктар плануе ў найбліжэйшы час адкрыць школьны клуб. Ужо закуплены неабходны інвентар і інструменты, а астатняе плануецца набыць да канца сезона.
Да прафарыентацыйнай каманды гэтага клуба з задавальненнем пагадзіўся далучыцца яшчэ адзін мясцовы пчаляр, які займаецца гэтай справай прафесійна і шмат гадоў трымае больш за 100 пчаліных сем’яў. Ён будзе расказваць пра сваю справу і разам з Дзмітрыем Міхайлавічам праводзіць практычныя заняткі для юных пчаляроў.
Любая праца павінна прыносіць не толькі задавальненне, але і даход. Гэты прынцып у школе нязменны. Усе заробленыя сродкі ідуць на паляпшэнне матэрыяльнай базы школы. Напрыклад, за заробленыя “ягадныя” грошы была набыта сучасная камп’ютарная і іншая тэхніка ва ўсе кабінеты школы, абсталяваны спартыўныя і трэнажорныя залы і г.д. Вось і ў пчальніка задача зрабіць жыццё школьнікаў больш салодкім не толькі ў літаральным сэнсе.
Дырэктар заўсёды ў курсе попыту і прапанавання на рынку сельскагаспадарчай прадукцыі ў сваім раёне і стараецца асвоіць незапоўненыя нішы. Сон на вуллях якраз адна з такіх.
— Такую паслугу ў нас ніхто не аказвае, акрамя аграсядзіб, — адзначае дырэктар школы. — Але ў іх сон для наведвальнікаў распісаны на 2—3 месяцы наперад. Таму, думаецца, і наша такая паслуга знойдзе сваіх аматараў: цяпер шмат гараджан цягнуцца да адпачынку на прыродзе. А каб госці не сыходзілі ад нас з пустымі рукамі, мы зможам прапанаваць ім прадукцыю з нашага пчальніка. Пакуль на рэалізацыю мы падрыхтавалі толькі пылок (яго мы збіралі кожны дзень спецыяльнымі пылказборнікамі і падсушвалі), але ў планах складаць і падарункавыя наборы як мінімум з пылку, мёду і праполісу. Пакуль гэтыя прадукты для нашых пакупнікоў не зусім прывычныя, будзем дапаўняць іх інфармацыйнымі буклетамі пра карысць і спосабы выкарыстання. Той жа пылок — адзін з самых карысных прыродных прадуктаў, але мяне часта пытаюцца пра яго якасці і прымяненне. У інтэрнэце інфармацыі хапае, але калі гэта будзе прыгожа аформлена, думаю, хутчэй прачытаецца. І купіцца.
***
Аэраапітэрапія, або сон на вуллях, мае магутны аздараўленчы эфект дзякуючы тром галоўным фактарам.
- Інгаляцыя. Удыханне прадуктаў жыццядзейнасці пчол — пылку, праполісу, мёду, пяргі і інш.
- Біярэзанансная тэрапія. Пчолы могуць наладжваць работу сваіх арганізмаў ва ўнісон. Трапляючы ў такое біяполе, чалавечае біяполе таксама пачынае прыходзіць у гармонію.
- Акустычныя ўласцівасці пчол. Падчас палёту пчол у паветры ад узмахаў іх крылаў ствараюцца мікравібрацыі і манатоннае гудзенне, якія аказваюць дабратворнае ўздзеянне на псіхіку чалавека.
Святлана НІКІФАРАВА
Фота з архіва школы
