Днямі ў Беларускім дзяржаўным універсітэце адбылася сустрэча міністра адукацыі Міхаіла Жураўкова са студэнцкім прафсаюзным актывам. Гэтая сустрэча стала своеасаблівым працягам адкрытага дыялогу з моладдзю краіны. І зварот менавіта да прафсаюзных актывістаў невыпадковы: традыцыйна гэта адны з самых актыўных прадстаўнікоў студэнцтва — з мноствам ідэй і прапаноў.
Што ж сёння ўяўляе сабой студэнцкі прафсаюз? Чым жыве і да чаго імкнецца? Адказаць на гэтыя пытанні, як кажуць, у двух словах удзельнікам сустрэчы не ўдалося — мерапрыемства доўжылася некалькі гадзін. Яно і не дзіўна: гэтае студэнцкае аб’яднанне задзейнічана ў вырашэнні вельмі шырокага спектра пытанняў дзейнасці вышэйшай навучальнай установы — ад якасці адукацыі да матэрыяльнага стымулявання. Чаго не хапае для больш плённага ўзаемадзеяння? На якія далейшыя крокі разлічваюць бакі ў сумеснай рабоце? Пра ўсё гэта ў матэрыяле нашага карэспандэнта.
Прафсаюзнае аб’яднанне студэнтаў універсітэта сёння — гэта ўнікальная арганізацыя, якая дзейнічае ў інтарэсах студэнтаў і мае магчымасць гаварыць як роўныя і са студэнтамі, і з кіраўніцтвам універсітэта. Таму гэта, безумоўна, вельмі добрая школа жыцця для тых, хто з юнацтва гатовы браць адказнасць не толькі за сябе, але і за сваіх сяброў. Менавіта такія людзі і былі запрошаны на сустрэчу з міністрам адукацыі. Зала, прызначаная для сустрэчы, яшчэ да яе пачатку была поўнасцю запоўнена зацікаўленымі маладымі людзьмі — тут былі прадстаўлены ўстановы вышэйшай адукацыі з усіх рэгіёнаў: ад Брэста да Мінска. Зрэшты, нягледзячы на 
шырокую геаграфію, пытанні, праблемы і задачы ва ўсіх прадстаўнікоў студэнцкіх прафсаюзаў аднолькавыя.
Сёння, дзякуючы заключаным Генеральнаму і галіноваму пагадненням, першасныя прафсаюзныя студэнцкія арганізацыі маюць магчымасць замацаваць узаемныя абавязацельствы бакоў па рэгуляванні адукацыйных адносін, абароне сацыяльна-эканамічных правоў і інтарэсаў, ахове працы і здароўя студэнтаў. Прадстаўнікі прафсаюза ўключаюцца ў склады саветаў факультэтаў і савета ўніверсітэта. Прафсаюз уключае сваіх прадстаўнікоў (у большасці выпадкаў студэнтаў) ва ўсе ўніверсітэцкія камісіі, работа якіх закранае пытанні вучэбна-выхаваўчага працэсу і стыпендыяльнага забеспячэння, сацыяльныя і жыллёва-бытавыя пытанні. Прафсаюз прымае ўдзел у распрацоўцы лакальных нарматыўных прававых актаў універсітэта і ўнясенні ў іх змяненняў. Так гэтай арганізацыі ўдаецца трымаць руку на пульсе, найбольш дакладна разумець інтарэсы студэнтаў і магчымасці кіраўніцтва.
У выніку сёння работа студэнцкага прафсаюза — гэта размеркаванне і засяленне ў інтэрнаты, устанаўленне надбавак да стыпендый і прэміраванне студэнтаў платнай формы навучання, улік, размеркаванне і аказанне матэрыяльнай дапамогі ўсім катэгорыям студэнтаў, першасная прававая дапамога і многае іншае. А разам з тым — і выдатная школа жыцця для маладых людзей. Бо работа ў прафарганізацыі ВНУ дае магчымасць студэнтам навучыцца ўменню кантактаваць з людзьмі, знаходзіць правільныя спосабы камунікацыі, вылучаць праблемы і шукаць шляхі іх вырашэння.
Дарэчы, і на сустрэчу з міністрам адукацыі прадстаўнікі ВНУ прыйшлі падрыхтаванымі — з шэрагам пытанняў і прапаноў. Прычым цікавілі іх як лакальныя, так і глабальныя праблемы.
Адной з самых вострых праблем студэнцтва з’яўляецца недахоп месцаў для пражывання ў інтэрнатах — натуральна, што гэтае пытанне было ўзнята студэнтамі і падчас сустрэчы з 
міністрам адукацыі. Жыллёвыя камісіі на факультэтах складаюцца з роўнай колькасці работнікаў універсітэта і прадстаўнікоў прафсаюзнай арганізацыі, старшыні прафсаюзных бюро ўваходзяць у склад студэнцкіх саветаў інтэрнатаў, прафсаюзны актыў сумесна з выхавальнікамі інтэрнатаў арганізоўвае вялікі спектр мерапрыемстваў. Акрамя таго, засяленне студэнтаў у інтэрнат і іх высяленне ў абавязковым парадку ўзгадняецца з прафсаюзным камітэтам студэнтаў. Але праблема ў тым, што працэнт забяспечанасці месцамі ў інтэрнатах ВНУ Мінска сёння не самы высокі, хоць, варта прызнаць, у апошнія гады ў гэтым пытанні назіраюцца пазітыўныя зрухі. Так, калі яшчэ некалькі гадоў назад забяспечанасць студэнтаў Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя Максіма Танка месцамі ў інтэрнатах складала менш за 40% ад патрэбы, то сёння — больш за 86%. Разам з тым ёсць і ўстановы, дзе гэты паказчык складае менш за 50%. У абсалютным выражэнні — гэта тысячы студэнтаў.
“Добрым крокам у вырашэнні гэтай праблемы стала будаўніцтва студэнцкай вёскі, аднак пытанне недахопу месцаў да гэтага часу застаецца на парадку дня, — адзначаюць прафсаюзныя студэнцкія лідары. — Таксама адкрытым застаецца пытанне аб кампенсацыі за найм жылля іншагароднім навучэнцам.
Зараз студэнтаў, якія скарысталіся гэтай магчымасцю, у кожнай ВНУ можна палічыць на пальцах адной рукі. Таму прафсаюз прапануе прыняць рашэнне аб стварэнні рэальнага механізма кампенсацыі расходаў па найму жылля іншагароднім навучэнцам. Вырашыць гэтую праблему магло б вызваленне ад падаходнага падатку грамадзян, якія здаюць жылыя памяшканні студэнтам, па аналогіі з вызваленнем ад падаходнага падатку грамадзян, якія здаюць жылыя памяшканні маладым спецыялістам. Гэта дазволіла б прыцягнуць большую колькасць грамадзян да здачы жылых памяшканняў на ўмовах дагавора найму жылога памяшкання, наяўнасць якога з’яўляецца адной з падстаў для прызначэння кампенсацыйных выплат па найму жылля іншагароднім навучэнцам”.
Па словах міністра адукацыі М.А.Жураўкова, пытанне забяспечанасці студэнтаў жыллём — заўсёды на павестцы дня і ўніверсітэтаў, і галіновага міністэрства. І гэта пры тым, што ўзвядзенне такіх аб’ектаў патрабуе вельмі істотных сродкаў. Тым не менш і ў далейшым гэтае пытанне будзе вырашацца на карысць студэнтаў.
Зрэшты, цікавілі студэнтаў не толькі бытавыя пытанні і праблемы тыпу недахопу месцаў у інтэрнатах, неабходнасці пабудовы спартыўнага цэнтра, але і больш глабальныя — павышэнне якасці вышэйшай адукацыі, мадэрнізацыя сістэмы вышэйшай адукацыі. Шырокае абмеркаванне атрымала і пытанне пашырэння студэнцкага самакіравання ва ўстановах вышэйшай адукацыі. Па меркаванні маладых людзей, сёння ў краіне няма агульнага разумення такога паняцця, як студэнцкае самакіраванне, у кожнай установе яно разумеецца па-свойму, таму і адносіны да гэтай з’явы розныя. Вырашэнню гэтай праблемы дапамагло б нарматыўнае замацаванне тэрміна і вызначэнне прынцыпаў дзейнасці студэнцкага самакіравання. Па меркаванні міністра адукацыі, гэта слушнае меркаванне. Таму пры ўнясенні змяненняў у Кодэкс Рэспублікі Беларусь аб адукацыі гэтыя прапановы будуць улічаны і адпаведныя нормы будуць уключаны ў кодэкс.
— Адно з пажаданняў Балонскага працэсу, да якога мы імкнёмся далучыцца, — гэта якраз пашырэнне студэнцкага самакіравання: каб студэнты больш актыўна прымалі ўдзел у працэсе навучання. Тут вельмі многае залежыць ад вас саміх — вашай ініцыятывы, жадання, настойлівасці, — звярнуўся да студэнтаў Міхаіл Анатольевіч. — На мой погляд, у любым універсітэце ёсць два галоўныя чалавекі — студэнт і выкладчык. Прычым яны раўнапраўныя — у правах, абавязках. Але не варта разумець студэнцкае самакіраванне толькі як аднабаковы рух: мы жадаем — мы патрабуем. Студэнцкае самакіраванне — гэта яшчэ і неабходнасць узяць на сябе пэўныя абавязкі. Гэты працэс павінен быць двухбаковым.
Алена МАРКЕВІЧ.
Фота Алега ІГНАТОВІЧА.
