У дзіцячым садзе аграгарадка Лунна Мастоўскага раёна пануе падамашняму цёплая і ўтульная атмасфера. Сёння тут з 39 выхаванцамі працуюць 9 педагогаў, якія на самым высокім узроўні знаёмяць дзяцей з культурай, мовай і духоўнымі каштоўнасцямі беларускага народа і сваёй малой радзімы. Загадчыца ўстановы Алена Калецінская з’яўляецца пераможцай рэспубліканскага конкурсу “За маральны подзвіг настаўніка”.
Перамогі асабістыя і калектыўныя
— Вядомы педагог А.С.Макаранка гаварыў: “Уменне выхоўваць — гэта такое ж мастацтва, як добра іграць на скрыпцы або раялі, добра пісаць карціны”. Гэтыя словы сталі для мяне пуцяводнай зоркай у прафесійнай дзейнасці, — адзначае Алена Васільеўна. — Кіраўнік і педагог заўсёды навідавоку, кожны яго ўчынак ацэньваецца. Ён павінен быць сабраным, падцягнутым, усмешлівым. Работа з дзецьмі дапамагае мне заставацца маладой, дае штуршок да пастаяннай творчасці і развіцця. Мае асабістыя прафесійныя перамогі — гэта перамогі ўсяго калектыву, а перамогі кожнага педагога — гэта і мой поспех. Дзявяты год наша ўстанова займае 1-е месца ў раённым конкурсе на лепшую арганізацыю работы па развіцці сістэмы адукацыі сярод сельскіх дзіцячых садкоў. Гэта даецца нялёгка. Кожны супрацоўнік уносіць свой уклад у нашу перамогу.
На працягу пяці гадоў педагогі Лунненскага дзіцячага сада з поспехам выступаюць на міжнародным конкурсе прафесійнага майстэрства спецыялістаў дашкольных адукацыйных арганізацый краін СНД “Майстэрства без меж”. Адна з канкурсантак, выхавальніца Алена Лунеўская, разам з дзецьмі рэалізоўвала міжнародны сеткавы праект “Планета дзяцінства”. Яна заняла 1-е месца ў кірмашы педагагічных ідэй сярод дашкольных адукацыйных арганізацый гарадоў Расіі і краін СНД і 1-е месца ў намінацыі “Рэалізацыя сучасных адукацыйных тэхналогій”, дзе прадстаўляла інтэрактыўную гульню.
— Тое, кім у будучыні стануць нашы выхаванцы, што яны дадуць грамадству, шмат у чым залежыць ад таго, што мы, дарослыя, у іх закладзём, — працягвае загадчыца сада. — Мы імкнёмся да таго, каб нашы дзеці не адчувалі сябе хоць у нечым ушчэмленымі ў параўнанні з гарадскімі. Наадварот, паколькі ў групах займаецца па 12 чалавек, ёсць магчымасць удзяляць увагу кожнаму. У нас добрае прасторава-развіццёвае асяроддзе, сучаснае надворнае гульнявое абсталяванне, экалагічная сцежка. Мы развіваем творчыя і даследчыцкія здольнасці дзяцей, прапануем ім дадатковыя адукацыйныя паслугі па розных кірунках. Прафесіяналізм педагогаў дае свае вынікі. Выхаванцы штогод атрымліваюць дыпломы на раённым фестывалі дзіцячай музычна-песеннай і танцавальнай творчасці, конкурсе праектаў па эканоміі і беражлівасці “Энергамарафон”, міжнародных дзіцячых творчых конкурсах і г. д. Даследчыя праекты “Мой радавод”, “Пра што нам могуць расказаць камяні?” нядаўна сталі прызёрамі раённага конкурсу “Я — даследчык”.
Маленькія беларусы
Лунненскі дзіцячы сад размешчаны ў жывапісным кутку Беларусі, над магутным Нёманам, у сельскай мясцовасці з багатай гістарычнай спадчынай. Тут пісалі свае творы Эліза Ажэшка, Міхась Явар, сучасная беларуская паэтэса Ірына Навуменка (Данік). Сама атмасфера, якая тут пануе, спрыяе выхаванню ў дзяцей патрыятычных пачуццяў.
Важную ролю ў выхаванні маленькіх беларусаў адыгрывае беларускамоўнае асяроддзе дзіцячага сада. У кожнай групе ёсць сімволіка Беларусі, нацыянальныя куткі. Дзеці атрымліваюць веды аб нашых сімвалах, дзяржаўных і народных святах, славутых месцах роднай вёскі і краіны. Прылады працы, прадметы побыту, вырабы дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва сабраны ў этнаграфічным кутку “Беларуская хатка”. Тут мы бачым ручнікі, посцілкі, сурвэткі, гліняны посуд, калаўрот, аканіцы, пакрытыя разьбой, каваныя завесы, саламяныя брылі — усё гэта высокамастацкія і ў той жа час звычайныя рэчы, без якіх немагчыма ўявіць сялянскі побыт.
Дзеці далучаюцца да беларускай вуснай народнай творчасці праз калыханкі, лічылкі, забаўлянкі, казкі, легенды, паданні і інш. Праводзяцца народныя святы і забавы “Гуканне вясны”, “Масленіца”, “Саракі”. Старэйшыя выхаванцы асвойваюць ручное ткацтва. Ярка і запамінальна праходзяць гадзіны і вечарыны пісьменнасці, якія спрыяюць прывіццю любові да беларускага слова. Так, тэатралізаванае свята, прысвечанае Дню беларускай мовы, было арганізавана летась сумесна з членамі клуба ЮНЕСКА “Лепрыконсы” гімназіі № 10 Гродна. Гучалі беларускія песні, дзеці чыталі вершы на роднай мове, выконвалі народныя танцы, адгадвалі загадкі, гулялі ў народныя гульні.
— Мы ладзім прагулкі і экскурсіі па аграгарадку Лунна і яго ваколіцах, — падкрэслівае Алена Васільеўна. — Ходзім у школу, магазін, бібліятэку, аптэку, на пошту. Дзеці даведваюцца пра тое, як функцыянуюць гэтыя ўстановы, атрымліваюць уяўленні аб разнастайных патрэбах людзей, вызначаюць, хто і як клапоціцца пра жыхароў вёскі. Наведваем з экскурсіямі Гудзевіцкі гісторыка-краязнаўчы музей, народны музей баявой славы Лунненскай сярэдняй школы імя Героя Савецкага Саюза Івана Шарамета, помнік воінам, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, дзе выхаванцы ўскладаюць кветкі, ушаноўваюць памяць герояў.
За навукова-метадычную работу па патрыятычным выхаванні і падрыхтоўку даследчай работы “Сцежкамі малой радзімы” загадчыца сада Алена Калецінская атрымала ўзнагароды міжнародных конкурсаў “Педагагічнае прызванне” і “Па-за кадрам: ад гісторыі сям’і да гісторыі супольнасці”.
Даступна пра галоўнае
З 2015 года Лунненскі дзіцячы сад рэалізуе інавацыйны праект па духоўна-маральным выхаванні на праваслаўных традыцыях і каштоўнасцях беларускага народа (зараз ідзе трэці этап праекта). Установа з’яўляецца раённым рэсурсным цэнтрам па названай тэме, дзеліцца адпаведным вопытам з іншымі дзіцячымі садамі краіны. У рамках праекта ў дзвюх дашкольных групах з дзецьмі 4—5 і 5—6 гадоў у вольны ад асноўных заняткаў час выхавальнікі Юлія Кароль і Святлана Мазырка праводзяць урокі дабрыні. Даступна, на прыкладзе жыцця нашых продкаў, святых людзей, яны выхоўваюць у малых любоў да бацькоў, павагу да старэйшых, фарміруюць агульначалавечыя якасці. Педагогі расказваюць дзецям пра людзей, якія прысвяцілі сваё жыццё дапамозе іншым, пра неабходнасць клапаціцца аб прыродзе, паважаць традыцыі свайго народа. Работа вядзецца ва ўзаемадзеянні з сем’ямі выхаванцаў і святарамі праз творчую і мастацкую дзейнасць, дабрачынныя канцэрты, святы, акцыі, выставы, экскурсіі да святынь. На сямейных вечарах бацькі расказваюць аб сваіх традыцыях выхавання. Падчас святкавання Дня маці (Пакрова Прасвятой Багародзіцы), Каляд, Вялікадня ў рабоце з дзецьмі выкарыстоўваецца тэатр батлейка і ценявы тэатр. Гэта заслуга намесніка загадчыка ўстановы Наталлі Багданец, якая працуе ў інавацыйным праекце з самага пачатку. З дабрачыннымі выступленнямі калектыў сада наведвае выхаванцаў СПЦ, ЦКРНіР і вучняў пачатковых класаў лунненскай школы.
Педагогі ствараюць сродкі навучання па духоўна-маральным выхаванні: гульнявыя дапаможнікі, дыдактычныя, настольна-друкаваныя гульні, інтэрактыўныя папкі-лэпбукі, лэпбоксы, электронныя сродкі навучання. Яркія, маляўнічыя пазлы, кніжкі-малышкі дораць выхаванцам незабыўныя эмоцыі. У лэпбоксе “Куфэрак Алесі” сабраны дыдактычныя гульні на беларускай мове для развіцця маўлення і культуры міжасобасных зносін малышоў. У лэпбоксе “Куфэрак Арынкі” прадстаўлены дыдактычныя гульні “Збяры малюнак: праваслаўныя прытчы”, “Збяры малюнак: праваслаўныя традыцыі”, дыдактычнае лато “Праваслаўныя традыцыі”, якія знаёмяць дзяцей з асобнымі біблейскімі падзеямі. Дыдактычныя даміно і кубікі “Пра дабро і зло” пашыраюць уяўленні дзяцей аб асноватворных маральных нормах. Наладжаны абмен вопытам з установамі, дзе рэалізуецца аналагічны рэспубліканскі праект, — яслямі-садам № 77 Гродна, Жыровіцкім яслямі-садам, яслямі-садам № 170 Гомеля, яслямі-садам № 4 “Караблік дзяцінства” Нясвіжа Мінскай вобласці.
Будучыня нашай краіны залежыць ад падрастаючага пакалення: яго каштоўнасных арыенціраў, мыслення і паводзін, ад таго, як мы зможам зберагчы культуру сваіх продкаў, родную беларускую мову.
На ўласным прыкладзе
Загадчыца сада Алена Калецінская з’яўляецца пераможцай рэспубліканскага конкурсу “За маральны подзвіг настаўніка”. У знак падзякі за работу на ніве духоўнай адукацыі яна была ўзнагароджана граматай Маскоўскага Патрыярхату Беларускай Праваслаўнай Царквы. Матэрыялы інавацыйнай дзейнасці калектыў сада прадставіў на XIX Рэспубліканскай выставе навукова-метадычнай літаратуры, педагагічнага вопыту і творчасці навучэнскай моладзі ў Мінску. У выніку быў атрыманы падзячны ліст ад протаіерэя Фёдара Поўнага, старшыні Сінадальнага аддзела Беларускай Праваслаўнай Царквы па супрацоўніцтве са свецкімі ўстановамі адукацыі.
— Я шчаслівы чалавек, таму што ў мяне ёсць любімая справа, — гаворыць Алена Васільеўна. — Маючы за плячыма вялікі вопыт кіраўніка, я пераканана ў тым, што толькі ўласным прыкладам можна павесці калектыў да перамог. Таму, у першую чаргу, не даю шансу спыняцца на дасягнутым самой сабе. Вяду актыўны лад жыцця: у вольны час падарожнічаю, захапляюся плаваннем, зімой — пешымі прагулкамі ў лесе. У такія хвіліны ў галаве нараджаюцца новыя ідэі і планы. З гэтага года, напрыклад, з калегамі мы вырашылі наладзіць супрацоўніцтва з ПВТ, прадставілі свае работы на конкурс STEМ-праектаў. Упэўнена, нашай, хоць і невялікай, але вельмі дружнай і прафесійнай камандзе аднадумцаў пад сілу ажыццявіць любыя задумы.
Надзея ЦЕРАХАВА.
