Сітуацыя, калі дзіця сустракаецца са страшэннай небяспекай, — кашмар для ўсіх бацькоў. А між тым амаль кожны дзень нашы дзеці апынаюцца менавіта ў такой сітуацыі, калі становяцца ўдзельнікамі дарожнага руху. Справа гэтая для сучаснага чалавека настолькі звыклая, што мы забываемся і не ўсведамляем, наколькі вялікая гэта небяспека. Абмежаваць ад яе дзіця ў сучасных умовах практычна немагчыма, бо немагчыма абсалютна выключыць з нашага жыцця дарогі і транспарт. Але можна і неабходна навучыць маленькага чалавека правільна паводзіць сябе ў пэўных сітуацыях і тым самым абараніць яго. Такая задача стаіць не толькі перад бацькамі, але і перад педагогамі, супрацоўнікамі Дзяржаўтаінспекцыі. Творчы неабыякавы падыход і ўзаемадзеянне ўсіх бакоў могуць даць плён. Супрацоўнікі ўпраўлення ДАІ УУС і ўпраўлення адукацыі Мінаблвыканкама сталі ўдзельнікамі абласнога семінара-нарады. Спецыялісты сабраліся ў Валожыне, каб абмеркаваць вынікі сумеснай дзейнасці за год і ўзгадніць планы работы на год наступны.
Бадзёры тон рабоце задало прывітальнае выступленне каманды юных інспектараў дарожнага руху (ЮІДР) гімназіі № 1 Валожына. Дзеці прадэманстравалі сваю дасведчанасць у пытаннях бяспекі на дарогах і зацікаўленасць у іх вырашэнні. Удзельнікі семінара азнаёміліся з вопытам работы Валожынскага раёна па прафілактыцы дзіцячага дарожна-транспартнага траўматызму на выставе “Вывучаем законы дарог”. Шэраг матэрыялаў па фарміраванні навыкаў бяспечных паводзін на дарогах прадставілі дашкольныя ўстановы раёна ў гульнявым кейсе “Гуляючы, вучымся”. Напрыклад, аб’ёмныя макеты вуліц, раёнаў, населеных пунктаў, якія выкарыстоўваюцца на занятках. Зробленыя з розных матэрыялаў — ад канструктараў да кардону, — яны з’яўляюцца нагляднымі дапаможнікамі і даюць магчымасць мадэляваць розныя жыццёвыя сітуацыі. Асаблівую каштоўнасць маюць макеты, зробленыя дзецьмі разам з бацькамі. Таксама ўвазе гасцей былі прапанаваны атрыбуты для тэматычных ролевых гульняў і ўзоры разнастайных дыдактычных настольных гульняў па тэматыцы. Многія з іх выхавальнікі дзіцячых садоў раёна прыдумалі самі.
Прадстаўнікі Івянецкай сярэдняй школы Валожынскага раёна расказалі аб сваім вопыце правядзення пяціхвілінак бяспекі. Кожны дзень на апошнім уроку адбываюцца кароткія заняткі па тэматыцы бяспечнага дарожнага руху. Для дзяцей рознага ўзросту прапануюцца розныя формы работы, а каб настаўнікам было лягчэй праводзіць цікавыя пяціхвілінкі, у школе сабраны багаты дапаможны матэрыял.
Метадычны кейс “Бяспека на дарогах — наша агульная справа” парадаваў багаццем матэрыялаў, створаных педагогамі раёна, — гэта распрацоўкі тэатралізаваных прадстаўленняў, інтэрактыўных гульняў, практыкумаў, раздатачныя матэрыялы для бацькоў. У ЦДТіМ Валожына сабрана тэматычная відэатэка, якой могуць карыстацца пры жаданні ўсе педагогі раёна.
Вялікая ўвага ўдзяляецца супрацоўніцтву з бацькамі ў справе фарміравання навыкаў бяспечных паводзін на дарогах. Цікавы прыклад прыцягнення бацькоў — стэнды для абмену тэматычнымі кнігамі, якія дзейнічаюць па прынцыпе буккросінгу. Такія стэнды ёсць у многіх дашкольных установах раёна.
Прыклады практычнай работы настаўнікаў былі прадэманстраваны падчас урокаў “Асновы бяспекі жыццядзейнасці” ў 2 і 5 класах гімназіі № 1 Валожына. Творчы падыход да работы дашкольных устаноў быў паказаны выхавальнікамі ДЦРД “Расінка”. Выхаванцы цэнтра выйшлі на сцэну з музычна-тэатралізаваным прадстаўленнем “Дарога да церамка. Дарожная азбука” і паказалі, што маленькія дзеці таксама неабыякавыя да вялікіх праблем.
Удзельнікі семінара-нарады ўбачылі, як да прафілактычнай работы далучаюцца самі дзеці, дэманструючы цудоўны прыклад паспяховага ўзаемадзеяння. Так, у сярэдняй школе № 2 Валожына зладжана працуюць прадстаўнікі школьнай агітбрыгады, атрада аховы правапарадку Савета старшакласнікаў БРСМ і грамадскага аб’яднання “Белая Русь”. Яны праводзяць сумесныя інтэрактыўныя сустрэчы, творчыя конкурсы, тэматычныя вечары, выязныя бацькоўскія сходы ва ўстановах, дзе працуюць бацькі навучэнцаў школы.
Мерапрыемства прадоўжылася пленарным пасяджэннем. Начальнік ДАІ УУС Мінаблвыканкама М.М.Караткевіч паведаміў аб стане аварыйнасці з удзелам непаўналетніх на тэрыторыі Мінскай вобласці. Мікалай Міхайлавіч адзначыў, што, нягледзячы на вялікі аб’ём работы, змяніць сітуацыю да лепшага карэнным чынам пакуль не ўдалося: на тэрыторыі вобласці за 11 месяцаў 2016 года адбылося 70 ДТЗ з удзелам дзяцей. Таму неабходнасць у грунтоўнай творчай працы застаецца. М.М.Караткевіч звярнуў увагу, што трэба больш настойліва тлумачыць бацькам не толькі важнасць выхаваўчай работы, але і іх адказнасць за паводзіны дзяцей на дарозе. Таксама кіраўнік упраўлення ДАІ падкрэсліў, што неабходна арганізаваць прафілактычную работу з дзецьмі і падлеткамі, якія прыязджаюць на выхадныя і канікулы ў Мінскую вобласць з іншых рэгіёнаў і краін. Яшчэ адзін кірунак работы, які неабходна актывізаваць, — работа з падлеткамі — вадзіцелямі мотатранспарту. Мікалай Міхайлавіч заклікаў калег працаваць адказна і без фармалізму. Гэтую думку ў сваім выступленні падтрымала і першы намеснік начальніка ўпраўлення адукацыі Мінаблвыканкама Таццяна Валянцінаўна Апраніч.
Т.В.Апраніч паведаміла аб арганізацыі работы па прафілактыцы дзіцячага дарожна-транспартнага траўматызму ва ўстановах адукацыі Мінскай вобласці ў 2016 годзе. У пачатку верасня ва ўстановах адукацыі праведзены вучэбныя заняткі па актуалізацыі правілу паводзін на дарозе, у побыце. Таксама восенню гэтая праблема абмяркоўвалася на бацькоўскіх сходах з прыцягненнем работнікаў органаў унутраных спраў. У навучальных установах абноўлены матэрыялы на тэматычных стэндах, аформлены куткі дарожнай бяспекі, узгоднены з аддзяленнямі ДАІ РАУС і размешчаны на адпаведных стэндах маршруты бяспекі. Кіраўнікамі ўстаноў і класнымі кіраўнікамі ажыццяўляецца кантроль за наяўнасцю індывідуальнага маршруту бяспекі ў дзённіках навучэнцаў пачатковых класаў. Перад пачаткам навучальнага года праведзена абследаванне дарожнай сеткі паблізу ўстаноў адукацыі. На Міншчыне дзейнічае 461 каманда юных інспектараў дарожнага руху, у склад якіх уваходзяць 6316 навучэнцаў, 2043 навучэнцы сталі ўдзельнікамі 190 каманд КВЗ ЮІДР.
На працягу года даволі актыўна праводзілася работа з бацькамі. Найбольшы эфект такая праца дае ва ўзаемадзеянні з супрацоўнікамі ДАІ. Станоўчым прыкладам можа служыць Дзяржынскі раён, дзе ў кожнай установе адукацыі былі праведзены тэматычныя бацькоўскія сходы з удзелам інспектараў дзяржаўтаінспекцыі. І работу ў гэтым кірунку прафілактыкі неабходна працягваць з выкарыстаннем сучасных сродкаў уздзеяння, у тым ліку інтэрнэту.
У Мінскай вобласці створаны два абласныя рэсурсныя цэнтры па прафілактыцы дзіцячага дарожна-транспартнага траўматызму: у Салігорскім і Смалявіцкім раёнах. На базе школ абсталяваны 485 пляцовак па Правілах дарожнага руху. Аналагічныя цэнтры арганізаваны і на раённым узроўні. Як прыклад — рэсурсны цэнтр на базе сярэдняй школы № 3 Барысава, які дзейнічае з лістапада 2015 года. З 2014 года ў гэтым жа раёне функцыянуе раённае метадычнае аб’яднанне кіраўнікоў атрадаў ЮІДР. Пакуль гэта ўнікальны вопыт.
Асноўнымі выхаваўчымі мерапрыемствамі, праведзенымі ўстановамі адукацыі ў 2016 годзе па прафілактыцы дзіцячага дарожна-транспартнага траўматызму, сталі алімпіяда па ПДР, абласны злёт атрадаў ЮІДР, конкурс творчых работ “Выконваем законы дарог”. У рамках правядзення профільнай змены “Маршрутамі бяспекі” ў НДЦ “Зубраня” адбыўся 44-ы абласны злёт атрадаў ЮІДР сярод 23 каманд-пераможцаў раённых і Жодзінскага гарадскога спаборніцтваў. Установы адукацыі актыўна ўключаюцца ў правядзенне інтэрактыўнай гульні “Дарожны следапыт”. Масавае праходжанне гульні можа стаць формай арганізацыі вольнага часу дзяцей у шосты школьны дзень, а таксама ў перыяд канікул. Усе гэтыя мерапрыемствы знойдуць свой працяг і ў новым 2017 годзе.
Дар’я РЭВА.
