У маі ў сталіцы прайшоў ІІІ Адкрыты злёт вучняў педагагічных класаў. Месцам сустрэчы стаў Мінскі гарадскі адукацыйна-аздараўленчы цэнтр “Лідар”. Сёлета ў педагагічным злёце прынялі ўдзел больш за 100 навучэнцаў 10-х профільных педагагічных класаў/груп педагагічнай накіраванасці ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі адміністрацыйных раёнаў Мінска.
Арганізатарамі злёту з’яўляюцца камітэт па адукацыі Мінскага гарадскога выканаўчага камітэта, Мінскі гарадскі інстытут развіцця адукацыі і гарадскі адукацыйна-аздараўленчы цэнтр “Лідар”. Галоўнай мэтай мерапрыемства, якое паспела стаць добрай традыцыяй, стала фарміраванне ў вучняў профільных педагагічных класаў матывацыі на выбар педагагічнай прафесіі ва ўмовах дапрофільнай падрыхтоўкі і профільнага навучання.
Праграма злёту была вельмі насычанай. Кожны меў магчымасць выбраць тое, што яму найбольш цікава, з шэрага разнастайных мерапрыемстваў. На працягу трох дзён запар ладзіліся майстар-класы, практычныя і трэнінгавыя заняткі па прафесійным самавызначэнні і асобасным росце, тэматычныя і творчыя сустрэчы. Таксама была арганізавана калектыўная творчая дзейнасць, якая з’яднала і захапіла ўсіх удзельнікаў злёту. Даспадобы маладым людзям прыйшліся і культурна-забаўляльная і гульнявая праграмы, асабліва гульні “Павуцінка сяброўства”, “Перспектыўная каманда”, і, безумоўна, дыскатэка.
Сёлета адным з ключавых напрамкаў стала медыяцыя — шлях урэгулявання канфліктных сітуацый, які набірае ўсё большую папулярнасць і спрыяе стварэнню бесканфліктнага асяроддзя. У рамках злёту быў праведзены шэраг актуальных мерапрыемстваў адукацыйнай праграмы па знаёмстве будучых педагогаў з такім важным кірункам дзейнасці. Так, на практычных занятках “факультэта медыяцыі” ўдзельнікі падрабязна разабраліся ў тым, што такое медыяцыя і чым займаецца медыятар, даведаліся аб некаторых яго прафесійных сакрэтах. Таксама папрацавалі ў мікрагрупах і прынялі ўдзел у камунікатыўных трэнінгавых занятках, а на медытацыйных сесіях нават паспрабавалі свае сілы ва ўрэгуляванні канфліктаў. Адметна, што такія практычныя заняткі праводзілі вучні мінскіх сярэдніх школ №№ 30, 131, 148 і 205, дзе яны асвойваюць медытатыўныя тэхнікі.
На майстар-класах удзельнікі злёту знаёміліся яшчэ з адной папулярнай тэматыкай: магчымасцямі выкарыстання блога настаўніка для цьютарскага суправаджэння адукацыйнага працэсу. Таксама разбіралі кейсы складаных сітуацый, асвойвалі прыёмы тымбілдынгу для яднання калектыву і вучыліся акцёрскаму і аратарскаму майстэрству.
У час правядзення міжнароднага тэлемоста “Педагагічная прафесія: з сучаснасці ў будучыню” цікавая размова аб’яднала не толькі навучэнцаў з Мінска, але і з расійскіх Арэнбурга і Электрасталі, а таксама супрацоўнікаў Мінскага гарадскога інстытута развіцця адукацыі. На працягу некалькіх гадзін абмяркоўваліся асаблівасці педагагічных прафесій будучыні і тых кампетэнцый, якія для іх неабходны.
Адной з самых маштабных і знакавых падзей злёту сёлета стала правядзенне дыялогавай пляцоўкі “Кар’ерны навігатар: выбіраем прафесію настаўніка”. Удзел у ёй прынялі ўсе прысутныя на злёце. Ганаровымі гасцямі сталі намеснік старшыні Мінскага гарадскога выканаўчага камітэта А.М.Цуран, старшыня камітэта па адукацыі Мінгарвыканкама Н.В.Праскурава, рэктар Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя Максіма Танка А.І.Жук і рэктар Мінскага гарадскога інстытута развіцця адукацыі Т.А.Мароз. Размова атрымалася вельмі шчырай, цікавай і нязмушанай. У рамках круглага стала ўдзельнікам была прадастаўлена магчымасць абмяняцца меркаваннямі па пытаннях, звязаных з педагагічнай прафесіяй. Таксама ў цэнтры ўвагі былі такія тэмы, як ранняя арыентацыя навучэнцаў на выбар педагагічнай прафесіі, асаблівасці арганізацыі навучання ў профільных педагагічных класах і магчымасці атрымання вышэйшай педагагічнай адукацыі.
Старшыня камітэта па адукацыі Наталля Варленаўна Праскурава адзначыла, што ў настаўніцкую прафесію прыходзяць і застаюцца ў ёй невыпадковыя людзі. Яна падтрымала вучняў у іх імкненні стаць педагогамі і выказала надзею, што ў будучыні ўсе ўдзельнікі мерапрыемства стануць дастойнымі педагогамі нашай краіны. Арцём Мікалаевіч Цуран адказаў на пытанні аб сацыяльных гарантыях і перспектывах для маладых спецыялістаў. У сваёй прамове ён звярнуў увагу на тое, што на цяперашні момант патрэбны педагогі, якія выдатна валодаюць рэдкімі ведамі і навыкамі, умеюць перадаць іх дзецям пры дапамозе самых перадавых методык.
Дні злёту праляцелі вельмі хутка і падарылі шмат незабыўных эмоцый. Урачыстая цырымонія закрыцця атрымалася яркай і эмацыянальнай. Кожны папоўніў свой багаж каштоўнымі ведамі і навыкамі, а пасля завяршэння мерапрыемства атрымаў сертыфікат удзельніка злёту. Напрыканцы ўсе дзяліліся выключна станоўчымі эмоцыямі і спадзяваннямі на новыя сустрэчы. Адчувалася, што і госці, і ўдзельнікі злёту зацікаўлены тэмай і ўпэўнены: навучанне ў профільных педагагічных класах абавязкова пакіне станоўчы след у жыцці кожнага і ўнясе ўклад у фарміраванне свядомага прафесійнага выбару.
Педагог-арганізатар сярэдняй школы № 153 Мінска Юлія Ігараўна Коваль, якая суправаджала каманду навучэнцаў педагагічных класаў Ленінскага раёна Мінска, рада, што пабывала на такім мерапрыемстве. Яна адзначыла, што педагагічны злёт — выдатная пляцоўка для абмену вопытам, атрымання крэатыўных ідэй і набыцця ўменняў для педагагічнай прафесіі. Пабываць на злёце Юліі Ігараўне было цікава ўдвая. Яна сама выпускніца міжраённага педагагічнага класа Дзяржынскай гімназіі. Зараз заканчвае чацвёрты курс Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя Максіма Танка і адначасова працуе ў школе. Неўзабаве стане дыпламаваным педагогам-псіхолагам. Ішла да гэтага асэнсавана і мэтанакіравана, вельмі ўдзячна таму, што ў яе жыцці быў менавіта педагагічны клас.
— Упэўнена, што за кошт такіх пляцовак педагагічнага кірунку, як злёт, цікавасць да нашай прафесіі вырастае ў разы, — падзялілася меркаваннем Ю.І.Коваль. — Я атрымала шмат новай карыснай інфармацыі, паглядзела, як можна працаваць з навучэнцамі педагагічных класаў. Да таго ж на злёце ва ўдзельнікаў нарадзілася шмат цікавых задум, якія стануць лагічным працягам гэтага мерапрыемства. Напрыклад, мне вельмі спадабалася ідэя летам арганізаваць у цэнтры “Лідар” змену для педагагічных класаў.
З гэтай думкай згодна і сацыяльны педагог Любоў Юр’еўна Радаман, куратар педагагічнай групы сярэдняй школы № 30. Яна пераканана, што толькі ў інтэрактыўным адукацыйным асяроддзі будучыя педагогі атрымліваюць магчымасць рэалізаваць свае пазнавальныя патрэбы, будуюць узаемаадносіны ўнутры калектыву і атрымліваюць першыя навыкі сумеснай дзейнасці.
— Унікальнасць сёлетняга адкрытага злёту вучняў педагагічных класаў заключаецца ў тым, што на пляцоўцы “Лідара” паспяхова сумясцілі два важныя кірункі: педагагічную падрыхтоўку і медыяцыю, — акцэнтавала ўвагу Л.Ю.Радаман. — Радасна, што нашы навучэнцы, юныя медыятары, не засталіся ўбаку. Разам з педагогамі і вучнямі яшчэ некалькіх сталічных школ, спецыялістамі Мінскага гарадскога інстытута развіцця адукацыі і педагогамі цэнтра “Лідар” яны з цікавасцю правялі для ўдзельнікаў злёту тэматычныя майстар-класы і практычныя заняткі. Гэта і адкрытае пасяджэнне кафедры медыяцыі “Што такое медыяцыя і нашто яна ва ўстанове адукацыі?” і медыятыўныя сесіі “Пазітыўныя зносіны. Кампраміснае рашэнне. Канструктыўныя паводзіны”, і адкрытае пасяджэнне лабараторыі выхавання “Ці патрэбна медыяцыя ва ўстанове адукацыі і чым яна карысна будучаму педагогу?”. На маю думку, усё прайшло добра і дало плён, кожны атрымаў новы карысны вопыт, які абавязкова спатрэбіцца ў далейшым.
Як расказала суразмоўніца, на базе сталічнай сярэдняй школы № 30 з верасня мінулага года арганізавана педагагічная група для навучэнцаў 10 “Б” класа, у якую ўваходзяць 20 дзяўчат і юнакоў. Акрамя паглыбленага вывучэння рускай мовы і грамадазнаўства, маладыя людзі знаёмяцца з прафесіяй педагога ў рамках факультатыўных заняткаў “Уводзіны ў педагагічную прафесію”. Асаблівую цікавасць навучэнцы праяўляюць да педагагічных проб, якія ўключаюць у сябе правядзенне ўрокаў у пачатковай школе, а таксама арганізацыю і ўдзел у выхаваўчых мерапрыемствах. Традыцыйна вынікі дзейнасці афармляюцца ў фармаце партфоліа “Я — педагог”.
З медыяцыяй вучні сярэдняй школы № 30 знаёмы не па чутках. На базе гэтай установы адукацыі паспяхова рэалізуецца рэспубліканскі інавацыйны праект “Укараненне тэхналогіі фарміравання канфлікталагічнай кампетэнтнасці ўдзельнікаў адукацыйных адносін на аснове стварэння службаў медыяцыі”. З 2015 года куратар праекта, сертыфікаваны медыятар, сацыяльны педагог Наталля Мікалаеўна Кулікова разам з юнымі медыятарамі пры падтрымцы камітэта па адукацыі Мінгарвыканкама і Мінскага гарадскога інстытута развіцця адукацыі праводзяць разнастайныя мерапрыемствы, прымаюць актыўны ўдзел у канферэнцыях і форумах і вучацца вырашаць канфліктныя сітуацыі ў школьным калектыве.
Такая дзейнасць захапляе маладых людзей і дапамагае знайсці справу па душы. У якасці валанцёра і юнага медыятара ў злёце прымала ўдзел выпускніца сярэдняй школы № 30 Настасся Бародкіна. Дзяўчына была рада падзяліцца ўласным вопытам па вырашэнні канфліктаў у школьным асяроддзі. Да гэтай справы ў роднай школе далучылася яшчэ ў 7 класе і хутка захапілася ёй.
— Мне спадабалася працаваць з навучэнцамі педагагічных класаў на злёце, — адзначыла Настасся. — Было бачна, што яны разумеюць актуальнасць тэмы, маюць жаданне глыбока разабрацца ў ёй. Як і я некалі, сённяшнія вучні былі ўражаны тым, што канфлікты можна не проста вырашаць, але яшчэ і рабіць гэта максімальна эфектыўна. Гэтыя навыкі патрэбны і школьнікам, і педагогам, і прадстаўнікам самых розных сфер.
Гімназія № 20 Мінска таксама імкнецца ўнесці свой уклад у фарміраванне прафесійнага педагога будучыні, здольнага ў поўным аб’ёме вырашаць усе сучасныя задачы. Гэтым пытаннем ва ўстанове задаюцца даўно. Дырэктар Леанід Іванавіч Абрамаў на працягу некалькіх гадоў уваходзіў у склад Каардынацыйнага савета па пытаннях бесперапыннай педагагічнай адукацыі пры БДПУ імя Максіма Танка. Свае ідэі калектыў актыўна развівае і рэалізоўвае ў 10—11 класах, якія маюць профільную педагагічную накіраванасць. Навучэнцы спрабуюць сябе ў ролі педагогаў, каб асэнсавана падысці да сур’ёзнага жыццёвага выбару будучай прафесіі.
— Як вырасціць педагога? — гаворыць намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце Таццяна Францаўна Лазарава. — Яшчэ Д.І.Мендзялееў сцвярджаў: “Да педагагічнай справы варта заклікаць, як і да справы марской, ваеннай, медыцынскай ці таму падобных, не тых, хто імкнецца толькі забяспечыць сваё жыццё, а тых, хто адчувае да гэтай справы і да навукі свядомае прызванне і прадчувае ў ім сваё задавальненне, разумеючы агульную патрэбу”. Як паказаў час, стварэнне профільных педагагічных класаў дае магчымасць старшакласнікам упэўніцца ва ўласным прафесійным выбары, замацоўвае неабходныя тэарэтычныя веды і ўменні, фарміруе пазітыўныя навыкі сацыяльных паводзін.
Гімназія № 20 з 2014 года актыўна супрацоўнічае з БДПУ імя Максіма Танка па кірунках адукацыйнай, выхаваўчай, навукова-даследчай, метадычнай і інавацыйнай дзейнасці. Вядзецца прафесійная арыентацыя школьнікаў для працягу навучанняў ва ўніверсітэце. З 2015 года ўстанова мае статус школы-лабараторыі вучэбна-навукова-інавацыйнага кластара бесперапыннай педагагічнай адукацыі пры БДПУ імя Максіма Танка. Мэтай дзейнасці школы-лабараторыі якраз і з’яўляецца стварэнне эксперыментальна-інавацыйнага асяроддзя бесперапыннай педагагічнай адукацыі для арганізацыі і забеспячэння дапрофільнай падрыхтоўкі на ІІ ступені і ўдасканальвання навучання на ІІІ ступені агульнай сярэдняй адукацыі. Працэс пабудаваны так, што навучэнцы профільных класаў гімназіі актыўна супрацоўнічаюць з педагагічным універсітэтам і часта запрашаюцца да ўдзелу ў розных мерапрыемствах і праектах БДПУ імя Максіма Танка (дні адкрытых дзвярэй “Студэнт на адзін дзень”, экскурсіі па факультэтах, студэнцкія канферэнцыі і іншыя). Да вучняў педагагічных класаў з цікавасцю і ахвотай далучаюцца і гімназісты 7—9 класаў, тыя, у каго, магчыма, з’явілася першая цікавасць да педагагічнай прафесіі.
— Студэнты, якія праходзяць практыку ў нашай гімназіі, уцягваюцца ў праект “Настаўнік — студэнт — вучань педагагічнага класа”, а таксама вядуць прафарыентацыйную работу — дэманструюць прэзентацыі аб сваім факультэце, расказваюць пра студэнцкае жыццё і вучобу ў БДПУ імя Максіма Танка, — працягвае Т.Ф.Лазарава. — На працягу многіх гадоў гімназія супрацоўнічае з Нацыянальным дзіцячым адукацыйна-аздараўленчым цэнтрам “Зубраня”. Нашы гімназісты неаднаразова станавіліся ўдзельнікамі змен “Прымер прафесію на сябе” і “Ад захопленасці да прафесіі”. Супрацоўнікі цэнтра запрашаюць навучэнцаў педагагічных класаў у якасці памочнікаў важатых. А гэта вялікая адказнасць і магчымасць паглыбіцца ў цікавую работу з дзецьмі.
Вучаніца 10 педагагічнага класа гімназіі № 20 Яна Варабей, якая была непасрэднай удзельніцай злёту, змагла дзякуючы мерапрыемству па-новаму адкрыць для сябе прафесію педагога. Дзяўчына нават і не чакала, што атрымае такую колькасць не проста тэарэтычнай інфармацыі, а каштоўных практычных навыкаў. У роднай гімназіі яна разам з іншымі ўдзельнікамі злёту збіраецца дзяліцца тым, чаму навучылася. У найбліжэйшых планах — мерапрыемства для малодшых школьнікаў. Яна яшчэ канчаткова не вызначылася з будучай прафесіяй, але ўсё больш сур’ёзна задумваецца аб тым, што працаваць у школе вельмі цікава.
Таццяна ШЫМКО.
Фота з архіваў Мінскага гарадскога інстытута развіцця адукацыі і ўдзельнікаў злёту.
