Заключны этап Рэспубліканскай алімпіяды па рускай мове і літаратуры адбыўся на базе Аршанскага дзяржаўнага каледжа харчавання. За перамогу спаборнічалі 124 удзельнікі.
З мінулага года спаборніцтвы праходзяць у 2 туры, у ходзе якіх навучэнцы пішуць водгук на літаратурны твор і комплексную работу па рускай мове і літаратуры. Падрыхтоўкай і распрацоўкай заданняў займаецца Рэспубліканскі інстытут кантролю ведаў.
Па словах старшыні журы, дэкана факультэта гуманітарыстыкі і моўных камунікацый Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя П.М.Машэрава, доктара педагагічных навук, прафесара Сяргея Нікалаенкі, з напісаннем водгуку ўдзельнікі заключнага этапу справіліся добра. Навучэнцам былі прапанаваны тэксты з твораў Навума Каржавіна “Лёгкасць” (9 клас), Маргарыты Алігер “Восень толькі ўзялася за работу” (10 клас) і Мікалая Гумілёва “Памяць” (11 клас). Пераважная частка работ ацэнена ў 30 балаў і вышэй, многія — у 35 балаў і вышэй. Найбольшая колькасць балаў на ўсіх паралелях выстаўлена ў 9 класе: 39 балаў з 40 магчымых набрала Кацярына Амельчанка. У водгуках амаль адсутнічалі арфаграфічныя, пунктуацыйныя, граматычныя і маўленчыя памылкі.
— Тэксты былі падабраны тэматычна розныя, — паведаміў Сяргей Нікалаенка. — “Лёгкасць” (“За кнігай Пушкіна”) — адметны, нестандартны твор, аўтар незвычайны: для напісання водгуку школьнікам трэба было не проста актуалізаваць і задзейнічаць веды па літаратуразнаўстве, а правесці глыбокае філасофскае даследаванне, што станавілася ключом для асэнсавання і аналізу тэксту згодна ўстаноўленым крытэрыям. Не менш шырокую прастору для палёту думкі, філасофскага абагульнення раскрывае і пранізліва-шчыры верш М.Гумілёва пра станаўленне асобы, этапы чалавечага жыцця. У творы М.Алігер на першым плане — яркая, вобразная замалёўка асенняй прыроды, аднак падобнае разуменне верша надта спрошчанае, бо ў яго ўкладзена мноства сэнсаў і тэм — ад сутнасці мастацкага працэсу да цыклічнасці жыцця. Удзельнікі змаглі гэта заўважыць і раскрыць, ілюструючы і пацвярджаючы зробленыя высновы цікавымі фактамі. Так, у адным з водгукаў прагучала спасылка на Ілью Рэпіна, хто, здаралася, дамалёўваў свае карціны нават падчас выстаў. Вельмі моцнае ўражанне ў нас пакінула работа, у структуру якой аўтар, акрамя астатняга, удала ўвяла літаратурную рэмісцэнцыю і алюзію, спасылаючыся на класічныя творы як рускай, так і замежнай літаратуры, у тым ліку праводзячы паралелі з творчасцю Амара Хаяма. Назіраліся і глыбокая начытанасць, і высокага ўзроўню валоданне, дарэчнае выкарыстанне лінгвістычнай, літаратуразнаўчай тэрміналогіі, і такія пераканаўчасць і доказнасць, што часам нават студэнтам-выпускнікам не пад сілу — а вось у дзесяцікласніцы з Брэста гэта выдатна атрымалася. Па рашэнні журы Ангеліна Грыцук стала ўладальніцай спецыяльнага прыза міністра адукацыі Рэспублікі Беларусь.
Грунтоўную падрыхтаванасць фіналістаў алімпіяды пацвердзілі і вынікі другога тура. Комплексная работа ўключала восем заданняў па ўсіх раздзелах мовазнаўства ў межах школьнай праграмы, прычым асобныя заданні мелі інтэграваны характар. Напрыклад, закраналі адначасова фанетычны і арфаэпічны працэсы. З 60 магчымых максімальны бал на ўсіх паралелях набрала навучэнка 11 класа Настасся Джэжора (55,75).
— Нярэдка значныя цяжкасці ў алімпіяднікаў выклікаюць заданні, звязаныя з фразеалогіяй, — пракаменціраваў старшыня журы. — Для таго каб паспяхова іх выканаць, неабходна многа ведаць, чытаць, быць эрудзіраваным, я сказаў бы, слоўнікавым чалавекам. Сёлета таксама некаторыя ўдзельнікі менавіта тут страцілі балы. У шэрагу работ выявіліся цяжкасці з правільнай расстаноўкай націскаў. Па літаратуры традыцыйна акрамя тых, што непасрэдна звязаны з матэрыялам школьнай праграмы, прысутнічаюць пытанні на ўважлівасць, аналіз і супастаўленне, звязаныя з прачытаннем мастацкага твора, паглыбленым веданнем творчасці аўтара, рэміністэнцыямі. Значная колькасць навучэнцаў з усімі заданнямі справіліся.
Дыпломамі І ступені заключнага этапу алімпіяды ўзнагароджаны Кацярына Амельчанка (гімназія Светлагорска), Марыя Таскаева (сярэдняя школа № 1 Круглага), Марыя Кавалеўская (гімназія № 41 Мінска імя В.Х.Сярэбранага), Мілана Лукаш (сярэдняя школа № 18 Баранавіч), Ангеліна Грыцук (сярэдняя школа № 9 Брэста), Арсеній Дзярыба (гімназія № 2 Віцебска), Надзея Глінская (Магілёўскі дзяржаўны абласны ліцэй № 1), Кацярына Сяржаніна (гімназія № 1 Салігорска), Лізавета Астапенка (Магілёўская гарадская гімназія № 1), Паліна Куляшова (гімназія № 28 Мінска), Настасся Джэжора (сярэдняя школа № 125 Мінска).
Таццяна БОНДАРАВА.
Фота Аксаны КРЫЎКО.
