Сучаснае інфармацыйнае грамадства адсунула мастацтва ў жыцці школьніка на другі план. А якраз у падлеткавым узросце пачынаюць выяўляцца выбіральныя адносіны да мастацтва. І менавіта школа, у прыватнасці класны кіраўнік, фарміруе ў іх імкненні і ўменні будаваць сваё жыццё па законах прыгажосці. Але ў пакалення, якое расце ў век інавацыйных адкрыццяў і тэхналогій, традыцыйныя формы выхавання, якія прапануе класны кіраўнік, не выклікаюць цікавасці. Як жа зацікавіць падлетка? Калі ўсе мерапрыемствы будуць праводзіцца ў адной і той жа ўстарэлай форме, то гэта будзе нудна, аднастайна і для вучня, і для настаўніка, а значыць, будзе невынікова, бо новыя адносіны да жыцця прад’яўляюць і новыя патрабаванні да школы.
Фарміраванню эстэтычнай культуры сучаснага школьніка спрыяюць інфармацыйна-камунікацыйныя тэхналогіі. З іх дапамогай навучэнец мае зносіны, афармляе і структуруе свае думкі, стварае прэзентацыі, праекты і даследчыя работы. Сучасныя падлеткі лёгка асвойваюць камп’ютар, мабільныя прылады і ўмела карыстаюцца імі, гэта стала часткай іх жыцця.
На пытанне — “Чаму класным кіраўнікам варта аддаць перавагу інтэрнэт-тэхналогіям і інтэрнэт-рэсурсам?”, сваю думку выказалі ўдзельнікі вакальнага ансамбля “Рэха” Ельскага раённага цэнтра творчасці дзяцей і моладзі.
Аляксандра Прыходзька, выхаванка вакальнага ансамбля “Рэха” Ельскага раённага цэнтра творчасці дзяцей і моладзі і навучэнка сярэдняй школы № 1 Ельска, лічыць: “У сетцы можна атрымаць найбольш свежую інфармацыю на тэму, якая цікавіць, скарыстацца інфармацыяй замежных сайтаў. Спрашчаецца і падрыхтоўка да ўрокаў. Не трэба траціць час на дарогу ў бібліятэку і падбор неабходнай інфармацыі. Не выходзячы з дому можна наведаць віртуальныя экскурсіі, выставы ў любым кутку краіны і за яе межамі”.
Добра зарэкамендавалі сябе такія формы работы, як стварэнне відэаканала “У свеце мастацтва” праз відэахостынг YouTube і відэахостынг Vimeo. Гэтыя праграмы даюць магчымасць кожнаму ўдзельніку выказаць свае адносіны па зададзенай тэматыцы (мастацтва, культура зносін і г.д.), якую прапануе класны кіраўнік. Кожны падлетак імкнецца быць фінансава незалежным. Выкарыстоўваючы свае творчыя і інтэлектуальныя здольнасці пры падборы матэрыялу, ён узбагачае свае веды, далучаючы да творчага працэсу сваіх равеснікаў і атрымліваючы пры гэтым матэрыяльнае стымуляванне, якое залежыць ад колькасці праглядаў і падпісчыкаў.
— Праз відэахостынг можна дзяліцца відэазапісамі, каментаваць іх. З’яўляюцца новыя сябры, аднадумцы, а таксама новыя падпісчыкі. Гэта дае магчымасць стаць папулярным сярод сваіх равеснікаў, — адзначае Настасся Крыштапава, навучэнка сярэдняй школы № 14 Мазыра. Таксама, на яе думку, інфармацыю лягчэй і хутчэй успрымаць праз візуалізацыю.
Для падлеткаў выклікае цікавасць такая форма работы, як рэрайтынг. Падлеткам уласціва выяўленне сябе як асобы. А рэрайтынг і выяўляецца ў напісанні ўнікальнага тэксту і выказванні сваіх думак. Гэтую форму работы можна выкарыстоўваць і на базе школы. Кожны клас атрымлівае пэўную тэму: “Нашы куміры”, “Свет моды”, “Сучасны фармат мастацтва”, “Славутыя людзі і ты”. Навучэнцы пад кіраўніцтвам класнага кіраўніка вывучаюць матэрыял тэм. Вызначыўшы асноўную ідэю матэрыялу, падлеткі выкладаюць інфармацыю сваімі словамі так, каб у выніку атрымаўся ўнікальны прадукт, даступны для разумення іх равеснікам.
— Гэта крэатыўна, дае магчымасць адчуць сябе цікавай асобай, дапамагае набыць большую ўпэўненасць у сабе, — сцвярджае Вольга Касцючэнка, навучэнка гімназіі Ельска. — Было б цікава скарыстацца магчымасцю дапаўняць інфармацыяй інтэрнэт-энцыклапедыю “Вікіпедыя”, тым больш што афармляецца яна ў свабодным кантэнце. Калі там па нейкім пытанні мала інфармацыі або ўвогуле яе няма, можна стварыць старонку на вэб-сайце Wiki і ўнесці часцінку ў развіццё і эрудзіраванасць іншых людзей.
Стварэнне блога “Паняцце пра эстэтыку” дазваляе падлетку праявіць сябе з дапамогай сеткі. Неабходна ўлічыць тое, што ў цяперашні час падлеткі актыўна імкнуцца да самастойнасці, аж да стварэння ўласнай сацыяльнай прасторы. Яны хутка, імгненна рэагуюць на ўсё новае. Вядзенне блога — гэта далучэнне падлеткаў да спаборніцкага працэсу: хто лепш выкладзе інфармацыю, у каго яна будзе цікавейшай, хто лепш падбярэ і зробіць здымак да гэтай жа інфармацыі. Блог “Паняцце пра эстэтыку” дазволіць школьніку выказаць сваю думку, сваё бачанне, сваё разуменне ў дачыненні да мастацтва, а ў адказ будзе рэакцыя карыстальнікаў на напісанае аўтарам блога. Дапамагчы ў падборы пісьменнага тэксту, выкарыстоўваючы тую мову, якую разумее падлетак, можа класны кіраўнік, які валодае поўнай інфармацыяй пра вучня, пра яго здольнасці, уменні, магчымасці. Дзякуючы гэтым інтэрактыўным магчымасцям, падлетак можа паказаць сябе з розных бакоў і пакінуць свой след у інтэрнэце.
— Гэта зносіны з равеснікамі, толькі віртуальныя. Калі ты вядзеш свой блог, на гэтым можна нядрэнна зарабіць і стаць знакамітым, — дзеліцца Аліна Чарняк, навучэнка гімназіі Ельска.
Падлеткі могуць паказаць сябе праз анлайн-апытанні, анлайн-галасаванне, што дазваляе падключацца да зносін з равеснікамі, абмяркоўваючы карысную інфармацыю, дошкі аб’яў: анонсы дня, тэмы мерапрыемстваў, батлы і г.д.
Добра зарэкамендавала сябе правядзенне батлаў “Крэатыўная майстэрня”. У батлах удзельнікі спаборнічаюць у сваіх творчых здольнасцях. Кожны клас працуе ў межах пэўнай тэмы: “Ідэальны відэаголас”, “Сучасны фармат мастацтва”, “Відэабітва”. Вучні прадстаўляюць тэатралізаваны паказ з дапамогай камп’ютарных тэхналогій, спрабуючы сябе ў розных відах мастацтва і дзейнасці. Ведаючы падлетка, яго патрэбы, інтарэсы, здольнасці, моцныя і слабыя бакі, класны кіраўнік дае заданні ў адпаведнасці з яго магчымасцямі.
Формы і метады арганізацыі дзейнасці навучэнцаў разнастайныя. Яны ўвесь час узбагачаюцца і ўдасканальваюцца, патрабуюць сістэмы і пастаяннага творчага пошуку. Для сучасных падлеткаў традыцыйныя формы выхавання ўжо нецікавыя. Інфармацыйныя, камп’ютарныя тэхналогіі істотна трансфармавалі структуру вольнага часу сучасных дзяцей і падлеткаў. Перабудоўваюцца і сфера вольнага часу, і інфармацыйнае асяроддзе, мяняюцца і характарыстыкі вучэбнага працэсу. Прыйсці на дапамогу падлетку можа класны кіраўнік, актыўна выкарыстоўваючы магчымасці камп’ютарных тэхналогій, спалучаючы традыцыйныя і інавацыйныя формы.
Юлія ДУДАРАВА,
педагог дадатковай адукацыі Ельскага раённага цэнтра творчасці дзяцей і моладзі,
кіраўнік вакальнага ансамбля “Рэха”.
