Даведаўшыся, што ў сталічным Доме літаратара адбудзецца аўтарская вечарына Наталлі Ігнаценка, пайшоў туды, нават не задумаўшыся, узяўшы з сабой і жонку. “Коля, привет! Я очень рада тебя здесь видеть!” — яна мне гукнула з цемры фае перад актавай залай Дома літаратара, акружаная тэлеаператарамі БТ, СТБ і іншых тэлеканалаў. “Прывітанне, Наташа!” — я толькі і змог ёй тады сказаць.
Потым, пасля вечарыны, я хацеў з ёй пагутарыць, але зноў не ўдалося: да Наталлі было проста не падступіцца. Цэлым натоўпам яе акружылі дзеці, усе — з раскрытымі ад цікавасці ратамі, з вачыма, поўнымі непасрэднай дзіцячай радасці.
Многія літаратары сёння любяць скардзіцца: як знайсці падыход да сённяшніх дзяцей, абцяжараных мабільнікамі і падручнікамі? А яна вось знайшла!
Яе, Наталлю, нельга не палюбіць. Яна ўся сонечная, адкрытая, іскрыстая, шчырая, чыстая, празрыстая… Яна прысвечана дзецям.
І тое, што яна робіць для нашых дзяцей, не проста трэба ўзяць на ўзбраенне. Гэта трэба зразумець: так можна, так трэба, так люба…
* * *
Сваю вечарыну Наталля Ігнаценка пачала з цытавання ўласных дарослых вершаў. Азірнуўшыся ў актавай зале, зразумеў: я знаходжуся ў нейкай перавазе перад залай па дзвюх, нават па трох, прычынах: я ўжо ведаю некаторыя з яе вершаў, бо мы друкавалі іх у “Настаўніцкай газеце”, па-другое, я ведаю Наталлю асабіста — гэта вельмі далікатны чалавек і таленавіты педагог.
Трэцяя прычына… Сёння ўжо, мабыць, і неактуальныя праблемы паэзіі як такой. Якая каму справа да складаных sentences Броцкага, яйцаквадратаў Разанава, “заумного языка” Хлебнікава… Нам трэба людская мова. Каб ты мог сказаць. І каб цябе пачулі. Пачула твая маці, пачуў твой бацька, пачула дзіця — і не толькі тваё, але і іншых бацькоў. І гэта можа Наталля.
Вершы Наталлі Ігнаценка я магу цытаваць бясконца. У іх тая лёгкасць, у якой адчуваюцца жанчына і свабода. Тут няма напружання, няма енку… Тут толькі подых і пяшчота.
Я думаў некалі сам сабе: а ў чым паэзія ў паэзіі?
Зразумеў не адразу: у лёгкасці.
У лёгкасці як напісання яе, так і прачытання яе.
Ты пішаш, як быццам працуюць твае лёгкія.
Ты чытаеш сваё напісанае, як быццам працуюць твае лёгкія.
Адчуйце:
Весна дыханьем трепетным
Природу оживила.
Из леса днём безветренным
Девчонка выходила:
Походка — лёгкой поступью,
Косичка — в паутине,
Веснушки — рыжей россыпью
И ландыши в корзине.
Глаза как две смородинки,
И платье в тон погоды.
А на щеке — три родинки —
На счастье от природы.
Улыбка — безмятежная,
Осанка — безупречна.
Вся светлая и нежная,
Спокойна и беспечная.
Из солнца золотистого
Коса её светилась,
Как будто с неба чистого
Сама весна спустилась:
Походка — лёгкой поступью,
Косички — в паутине,
Веснушки — рыжей россыпью
И ландыши в корзине.
Яе — тую, каго мы бачым у гэтым вершы, — не палюбіць проста немагчыма. Яна ўся сонечная, адкрытая, іскрыстая, шчырая, чыстая, празрыстая…
Яна ўся такая, што і ёй адкрываеш сэрца.
* * *
Быў момант, калі Наталля, як мне падалося, расплакалася. Але знайшла ў сабе сілы, выйшла на сцэну і сказала: “Ведаеце, ёсць у мяне вершы, якія мне вельмі дарагія. Самыя дарагія. Я лічу, што самая моцная сувязь у сям’і — паміж дзедам і ўнукам. Бацькам заўсёды няма часу на сваіх дзяцей. А ў бабулек занадта гэтага часу.
Некалі ў мяне нарадзіўся цыкл вершаў, прысвечаны дзеду і ўнуку. “Размова пад зорным небам”. Іх ужо дзевяць. Прачытаю першы з іх”:
Сидели как-то на крыльце,
Обнявшись, дед и внук.
В безмолвной летней тишине
Настала ночь. И вдруг,
Чиркнув по небу огоньком,
Слетела вниз звезда.
Мальчишка, подскочив с крыльца,
Сказал: “Вот это да! ”
“Скорей желанье загадай”, —
Шепнул тихонько дед.
Послушный внук закрыл глаза,
Приняв всерьёз совет.
“А знаешь, милый мой малыш,
Там в небе — целый мир!
Там звёзды: Сириус, Арктур,
Антарес, Альтаир!
Там есть дорога — Млечный Путь,
Там жизнь небесных тел.
На них когда-то Галилей
В свой телескоп глядел.
Он видел с кольцами Сатурн,
Венеры яркий круг,
Юпитер — разноцветный диск —
И спутники вокруг.
Там есть небесный талисман —
Волшебный Зодиак.
Среди двенадцати фигур —
И твой счастливый знак!
Легенды там и чудеса
В созвездиях живут.
Они со звёздной высоты
Нам свет и мудрость льют!
И тот, кто любит небосвод,
Кто счастлив от идей,
Тот далеко вперёд пойдёт,
Как в прошлом Галилей!”
Сидели долго на крыльце,
Обнявшись, дед и внук.
“А знаешь, спать я не пойду”, —
Сказал мальчишка вслух…
Я люблю і ў дзіцячай, і ў дарослай паэзіі Наталлі Ігнаценка гэтую апошнюю кропку, гэтую “хэпіэндаўскую” канцоўку, якая робіць верш вершам.
* * *
Аўтарскі вечар Наталлі Ігнаценка быў поўны яркімі слоўнымі іскрынкамі, цікавымі, расказанымі ёй гісторыямі са свайго жыцця… Але быў і сакральны момант — калі яна паставіла на стол тры скрыні. Спачатку ніхто і не зразумеў, што гэта. А ў іх былі дзіцячыя цацкі. Цацкі, якія яна набывае ў сувенірных крамах, на барахолках у еўрапейскіх сталіцах. Цацкі, з якімі Наталля гуляе-працуе з дзецьмі.
Наталля расказала пра псіхалогію, пра філасофію яе работы з дзецьмі. А яна найперш заключаецца ў тым, што трэба разумець і любіць дзяцей…
Некаторыя з вершаў Наталлі Ігнаценка з гэтага цыкла мы ўжо друкавалі ў “Настаўніцкай газеце”. Сёння друкуем яшчэ адзін — “Хор Степаныча”.
Филин Степаныч, лесной дирижёр,
Создал из зайчиков камерный хор.
Здорово зайцы у филина спелись:
Все одинаково вскоре оделись,
Стали совместно везде появляться,
Ходят толпой и не могут расстаться.
Вместе играют в футбол на поляне,
Смотрят составом кино на диване.
В складчину зайцы купили машину
И подъезжают на ней к магазину.
Вечером в чаще уверенно ходят,
Песни кричат, беспорядки наводят,
Вместе воруют на поле морковку.
Хор превратился за год в группировку.
Слухи ползли повсеместно и скоро:
Лес атаманом считал дирижёра.
Филин решил:
нужно зайцев — артистов —
Срочно делить на отдельных солистов.
Жаль! Ведь у Филина, у дирижёра,
Не было в жизни столь спетого хора.
* * *
Пасля вечарыны было прыемна глядзець, як дзеткі кружыліся вакол Наталлі Ігнаценка, калі хацелі ўзяць ад яе прыгожыя аўтарскія паштовачкі з яе вершамі і фоткамі цацак з тымі звярушкамі, якім яна прысвячала свае вершы, як яны хацелі, каб яна прачытала ім свае вершы, каб яна іх проста абняла.
Дзякуй табе, Наташа.
Дзякуй за шчырасць, пяшчоту, цеплыню.
Мікола ЧЭМЕР.
Фота Кастуся ДРОБАВА.
