Чаму неабходна рабіць стаўку на мэтавую падрыхтоўку і якія выклікі стаяць перад сістэмай адукацыі, карэспандэнту “Настаўніцкай газеты” расказала начальнік упраўлення па адукацыі Аршанскага райвыканкама Таццяна Янкоўская.
На скрыжаванні шляхоў
— Калі гаварыць пра актуальныя кірункі прафарыентацыйнай работы з навучэнскай моладдзю, то, па-першае, варта знаходзіцца ў пастаянным кантакце з сярэднімі спецыяльнымі ўстановамі і УВА. Мы ўзаемадзейнічаем з ВДУ імя П.М.Машэрава. Прадстаўнікі ўніверсітэта наведваюць нас, а мы частыя госці ў гэтай установе адукацыі. І такое супрацоўніцтва дае свой плён. Як вынік, сярод усіх раёнаў Віцебскай вобласці Аршаншчына — у лідарах па колькасці выпускнікоў, якія паступілі ў рэгіянальную ўстанову вышэйшай адукацыі.
Па-другое, адзначу эфектыўны вопыт работы па мэтавай падрыхтоўцы. У мінулую ўступную кампанію мы заключылі 24 такія дагаворы. Паказчык больш чым добры. Зараз усе гэтыя выпускнікі з’яўляюцца студэнтамі. Праз некалькі гадоў яны вернуцца ў родны раён, каб папоўніць педкалектывы.
І зноў-такі адметны момант — 33 чалавекі з агульнай колькасці выпускнікоў выбралі для далейшай адукацыі рэгіянальны ўніверсітэт. Гэта чарговы раз сведчыць аб правільнасці расстаўленых прыярытэтаў: мы выхоўваем у дзяцей жаданне жыць і працаваць на малой радзіме.
Калі я была намеснікам дырэктара гімназіі Барані, мы першыя ў раёне адкрылі педагагічны клас. Усведамляючы важнасць і неабходнасць такога кірунку дзейнасці, шмат працавалі з дзецьмі. І зараз вельмі прыемна сустракаць былых навучэнак, якія сёлета атрымалі размеркаванне на работу і сталі нашымі калегамі. Паказальна, што ніводная з іх не пашкадавала аб выбранай прафесіі, а толькі ўпэўнілася ў правільнасці прынятага рашэння. Такім чынам, рабіць стаўку на педкласы працягнем. Але не ставім перад сабой мэту, каб яны дзейнічалі ў кожнай школе. І гэта цалкам абгрунтавана. Трэба разумець: каб адкрыць такую групу, неабходны педагогі, якія змогуць павесці за сабой, запаліць цікавасць да настаўніцкай справы, як, напрыклад, настаўнік-метадыст Андрэй Міхайлавіч Іваноў з сярэдняй школы № 3 імя У.С.Караткевіча. Вучні заўсёды цягнуцца да яркай асобы педагога.
— Ці карыстаюцца навучэнцы магчымасцямі, якія прадастаўляе ўдзел ва ўніверсітэцкіх алімпіядах?
— Такі варыянт ім таксама прыйшоўся даспадобы. Так, летась удзел ва ўніверсітэцкіх алімпіядах прынялі 267 навучэнцаў. Па выніках ва УВА без іспытаў залічаны 5 навучэнцаў, у тым ліку адзін — на педспецыяльнасць.
Што тычыцца гэтага навучальнага года, то зацікаўленасць новай траекторыяй адбору абітурыентаў выказалі 333 выпускнікі, 143 прынялі ўдзел у вочным туры, у тым ліку 62 — на педагагічныя спецыяльнасці. Прывезлі ў раён 15 пераможных дыпломаў.
Важны момант: адбываецца ўсё гэта не стыхійна — пытанне знаходзіцца на кантролі ва ўпраўленні па адукацыі. Накіроўваем школы, маніторым спецыяльнасці, якія прапаноўваюць універсітэты. Такі падыход дазваляе вывучыць запыты дзяцей, даць выпускнікам максімальна поўную інфармацыю пра запатрабаваныя кірункі з улікам магчымасцей і здольнасцей старшакласнікаў.
— Якія яшчэ прафесійныя кірункі актуальныя для рэгіёна?
— Наш горад знаходзіцца на скрыжаванні шляхоў, таму, прыняўшы гэта пад увагу, адкрылі чыгуначную групу ў сярэдняй школе № 12. Спецыялісты-транспартнікі заўсёды будуць карыстацца попытам. Акрамя таго, у гэтым навучальным годзе першых навучэнцаў прынялі два медыцынскія класы. Павялічваецца і колькасць школьнікаў, якія выказваюць жаданне авалодаць інжынернымі навыкамі.
Наладжваем партнёрскія ўзаемаадносіны з КНР. Тут добра сябе зарэкамендавала сярэдняя школа № 16. Прычым гэтая ўстанова адукацыі ўвесь час шукае новыя формы работы. Так, нядаўна яна заключыла пагадненне аб супрацоўніцтве з Далянскім універсітэтам. Дакумент прадугледжвае, што выпускнікі школы, якія паспяхова вытрымаюць іспыты па мове, змогуць на бюджэтнай аснове стаць студэнтамі кітайскай УВА, ім забяспечаць і пражыванне, і атрыманне стыпендыі. Безумоўна, зададзеная планка вельмі высокая, экзамен патрабуе сур’ёзнага ўзроўню валодання мовай, але сярод навучэнцаў ёсць дзеці з вялікім патэнцыялам.
Дарэчы, актыўна прасоўваецца ў гэтым напрамку і гімназія № 2, якая ў 2019 годзе падпісала дагавор з эксперыментальнай вышэйшай школай горада Ціндаа. Летась дэлегацыя гімназіі наведала Кітай. Запланаваны і другі візіт, які адбудзецца ў маі гэтага года. Запрашэнне ад кітайскага боку ўстанова адукацыі ўжо атрымала. Магчыма, у хуткім часе прымем гасцей з Паднябеснай і на аршанскай зямлі. Школьнікі з задавальненнем пазнаёмяць іх з нашымі славутасцямі, прадэманструюць гасціннасць беларускага народа. Не выключаю, што з цягам часу на падобныя пагадненні выйдуць і іншыя ўстановы агульнай сярэдняй адукацыі.
Да якаснай падрыхтоўкі
— Што сёння, на ваш погляд, знаходзіцца на парадку дня ў адукацыйнай галіне?
— Па-ранейшаму ў цэнтры ўвагі — спецыяльная адукацыя. Дзяцей, якія маюць тыя ці іншыя парушэнні ў развіцці, з кожным годам становіцца больш. У хуткім часе перад намі паўстане пытанне, як падчас навучання ў сярэдняй школе наладзіць узаемадзеянне з вучнямі, якія маюць расстройствы аўтыстычнага спектра. На сёння яны ў пераважнай большасці пакуль што наведваюць дзіцячыя сады і пачатковую школу. І тут трэба разумець прынцыповае адрозненне: дашкольнікі і пачаткоўцы ва ўстанове адукацыі кантактуюць з вузкім колам дарослых, а пры пераходзе ў сярэдняе звяно сітуацыя кардынальна мяняецца. Для дзіцяці з аўтызмам гэта вельмі стрэсавы момант, таму неабходна да дробязей прадумаць увесь механізм іх адаптацыі.
Разам са спецыялістамі раённага ЦКРНіР мы неаднаразова абмяркоўвалі гэтую тэму і прыйшлі да высновы, што ўжо зараз неабходна пачынаць падрыхтоўку педагогаў-прадметнікаў і намеснікаў дырэктара ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі да работы з такой катэгорыяй навучэнцаў.
Наступная актуальная тэма — папулярызацыя айчыннай сістэмы адукацыі. Бясспрэчны факт: мы ажыццяўляем якасную падрыхтоўку на кожным з яе ўзроўняў. Нам ёсць чым ганарыцца. І проста неабходна, каб усе дасягненні былі вядомы шырокаму колу насельніцтва. Такая інфармацыйна-асветніцкая дзейнасць у тым ліку з’яўляецца важным складнікам прафарыентацыйнай работы.
Да таго ж мяне як кіраўніка раённай сістэмы адукацыі натхняе ідэя пабудаваць у перспектыве на Аршаншчыне ваенна-патрыятычны цэнтр. Моладзі сёння неабходны такія выхаваўчыя пляцоўкі. Патрэбны словы і справы, якія змогуць закрануць іх сэрцы. Гэта яскрава паказаў “Марафон адзінства”. Адчуўшы ўрачыстасць і маштабнасць падзеі, нашы вучні з гордасцю прынялі ўдзел у акцыі “Праспяваем “Кацюшу” разам”. Гэта было вельмі кранальна і ўзрушыла ўсіх да глыбіні душы.
Святлана ЛОЦМАНАВА
Фота Ігара ГРЭЧКІ
