Сённяшні аўтар нашай рубрыкі “Фізічнае выхаванне” ўжо не першы раз з’яўляецца у мытэрыялах “Настаўніцкай газеты” не толькі ў якасці героя, але і аўтара. Дзмітрый Уладзіміравіч Мірановіч — настаўнік фізічнай культуры сталічнай школы № 161, які першы ў нашай краіне ў свае 35 гадоў атрымаў катэгорыю “настаўнік-метадыст”. Ён жа ўладальнік грантаў Мінгарвыканкама на конкурсах “Вопыт і ініцыятыва педагогаў — рэсурс адукацыі сталіцы” ў 2011 і 2013 гадах, атрыманых на распрацоўку ўласных адукацыйных праектаў, і пераможца гэтага конкурсу ў 2015 годзе. Дзмітрый Уладзіміравіч з’яўляецца кіраўніком метадычнага аб’яднання, стваральнікам шматлікіх аўтарскіх праграм і электронных сродкаў навучання па фізічнай культуры ва ўстановах адукацыі. Да таго ж ён мае вопыт работы па апрабацыі эксперыментальнай праграмы “Укараненне ідэалаў і каштоўнасцей алімпійскага руху ў адукацыйны працэс”, а таксама з’яўляецца стваральнікам маладзёжнай спартыўнай арганізацыі MixFit. Сённяшні яго матэрыял — аб нашумелай у апошні час функцыянальнай трэніроўцы, у прыватнасці аб кірунку AnimalFlow, які педагог актыўна выкарыстоўвае на занятках з навучэнцамі.
Што ж такое AnimalFlow?
Гэта методыка, пабудаваная на рабоце з уласнай масай цела, якая не патрабуе ўвогуле ніякага абсталявання. Адзінае, што вам спатрэбіцца, — гэта свабодная прастора, таму што некаторыя рухі даволі шырокія па амплітудзе. У аснову сістэмы ляглі практыкаванні, якія максімальна імітуюць натуральныя рухі жывёл.
Калі гаварыць пра ўзнікненне гэтай методыкі трэніроўкі, то ў пачатку І тысячагоддзя нашай эры знакаміты кітайскі ўрач Хуа-То стварыў на аснове шырока распаўсюджаных у народзе практыкаванняў сістэму аздараўлення, пабудаваную на перайманні рухаў пяці жывёл: тыгра, мядзведзя, аленя, малпы і птушкі. Аднак з часам гэтая сістэма была значна пераўтворана і зменена, атрымаўшы назву AnimalFlow, або “Жывёльны паток”.
Чаму гэтая методыка такая добрая?
Па-першае, гэта рознабаковае развіццё фізічных якасцей. Незалежна ад таго, які метад навучання выкарыстоўваецца на занятках, прымяненне AnimalFlow станоўча ўплывае на развіццё спрытнасці, сілавых здольнасцей, трываласці і хуткасці. Па-другое, гэта павышэнне ўзгодненасці работы мышцаў. Адным з унікальных аспектаў AnimalFlow з’яўляецца тое, што ў аснову пакладзены 3D-рухі. Па-трэцяе, методыка спрыяе магутнаму водгуку сардэчна-сасудзістай сістэмы і павышэнню адаптацыйнага патэнцыялу. Па-чацвёртае, гэта развіццё мабільнасці апорна-рухальнага апарату. Акрамя таго, трэніроўка AnimalFlow праз натуральныя рухі прыводзіць да павышэння мабільнасці і гібкасці.
AnimalFlow складаецца з трох асноўных раздзелаў:
* выключальнікі і пераходы — некаторыя формы, якія дапамагаюць плаўна аб’ядноўваць практыкаванні, каб трымаць паток;
* формы падарожжаў (перамяшчэння) — рухі, якія дазваляюць навучэнцам змяніць не толькі пазіцыі на месцы, але і змяніць месца, што павялічвае разнастайнасць комба;
* комба — спосаб змешвання форм з дапамогай пераключальнікаў і пераходаў у гладкі паток рухаў.
Як жа карыстацца методыкай AnimalFlow?
Такім чынам, калі навучэнцы асвояць базавыя рухі і вывучаць асноўныя раздзелы, настаўнік зможа выкарыстоўваць AnimalFlow як дынамічную размінку, мэтанакіраванае развіццё фізічных якасцей, кампанент кругавой трэніроўкі, а таксама як інтэрвальную трэніроўку.
Мэтай любой размінкі з’яўляецца павышэнне ўнутранай тэмпературы цела, паляпшэнне рухавасці суставаў, павышэнне гібкасці, змазкі суставаў, павышэнне частаты сардэчных скарачэнняў і разумовай падрыхтоўкі да будучай трэніроўкі, таму менавіта AnimalFlow ідэальна падыходзіць для дасягнення ўсіх гэтых мэт. Калі цела перамяшчаецца праз некалькі плоскасцей руху і падтрымліваецца яго ўласная вага, павялічваецца рухавасць суставаў, што скарачае патэнцыяльную рызыку атрымання траўмы. Таксама ствараюцца ўмовы для развіцця актыўнай гібкасці. Ужо даўно даказана, што статычная расцяжка перад трэніроўкай неабавязкова выгадная, таму што мы атрымліваем рэакцыю рэлаксацыі ад нервова-мышачнай сістэмы. Акрамя таго, дынамічныя перамяшчэнні, якія выкарыстоўваюцца пры прымяненні AnimalFlow, уключаюць у работу вялікую колькасць суставаў, а таксама актывізуюць работу галаўнога мозга за кошт асэнсавання рухальнага дзеяння. AnimalFlow дазваляе творча падысці да размінкі, уносіць элемент чагосьці новага і вясёлага.
Паспрабуйце некаторыя з наступных практыкаванняў для размінкі. Напрыклад, гэта могуць быць простыя формы падарожжаў. Выканайце некалькі раўндаў перамяшчэння “звярыны крок”, перамяшчэння “краб”, перамяшчэння “малпа”, перамяшчэння “гусіны крок”. Выкарыстоўвайце перамяшчэнні наперад, назад, “бакавыя падарожжы”, злучаючы іх пераключальнікам, пераключальнікам на адной, пераключальнікам “скарпіён” і дапаўняючы выключальнікам “бакавы ўдар” (тэхніка выканання некаторых практыкаванняў пададзена на фота).
Дзецям можна даць паімправізаваць, стварыўшы ўласныя хады, гэта з’яўляецца выдатным спосабам павялічыць сувязь розуму і цела, а таксама дазваляе добра падрыхтавацца да вырашэння задач асноўнай часткі ўрока.
Выкарыстанне AnimalFlow для развіцця фізічных якасцей
Выкарыстанне AnimalFlow стварае ўмову для трэніроўкі сардэчна-сасудзістай сістэмы, а таксама спрыяе развіццю такіх якасцей, як сілавая трываласць і гібкасць. Пасля асваення лёгкіх практыкаванняў, апісаных вышэй, варта дабаўляць больш складаныя. Напрыклад, перамяшчэнне “кракадзіл”, перамяшчэнне “жаба”, перамяшчэнне “вусень”, выключальнік “прамы ўдар”, перамяшчэнне “цюлень” або перамяшчэнне “конь”.
Пасля асваення некалькіх асобных практыкаванняў іх варта аб’ядноўваць у комба. Інтэнсіўнасць вызначаецца часам выканання, колькасцю паўтораў і колькасцю саміх практыкаванняў у патоку. Дазіроўка падбіраецца адносна ўзроўню падрыхтоўкі навучэнцаў. Методыка AnimalFlow можа быць інтэгравана ў якасці аднаго з практыкаванняў у межах кругавой трэніроўкі. Напрыклад, працуючы над сілавой трываласцю, можна выконваць некаторыя практыкаванні патоку пэўны час.
Выкарыстанне AnimalFlow для інтэрвальных трэніровак
Усе скачковыя практыкаванні, якія ўваходзяць у AnimalFlow, напрыклад, перамяшчэнне “жаба”, цудоўна падыходзяць для інтэрвальнай трэніроўкі. Таксама можна выконваць выключальнікі і пераключальнікі праз некаторы інтэрвал часу, так хутка, як толькі можна на працягу пэўнага часу. Часавы інтэрвал залежыць ад бягучай кваліфікацыі і ўзроўню фізічнай падрыхтоўкі навучэнцаў.
Мы зацікавіліся гэтай методыкай год назад і ўжо можам сказаць, што на аснове яе прымянення былі дасягнуты пэўныя поспехі. Упершыню AnimalFlow мы выкарысталі пры правядзенні падрыхтоўчай часткі заняткаў і пры развіцці сілавых здольнасцей хлопчыкаў у 10-х класах. Было вылучана дзве групы навучэнцаў: эксперыментальная і тая, за якой назіраюць. Пры арганізацыі заняткаў і самастойных трэніровак у эксперыментальнай групе выкарыстоўваліся практыкаванні, якія адносяцца да гэтай методыкі, а ў той, за якой назіраюць, выкарыстоўваліся класічныя сродкі і метады трэніроўкі. Перад пачаткам даследавання, а таксама на некаторых яго этапах праводзілася тэсціраванне сілавых здольнасцей навучэнцаў з выкарыстаннем практыкавання згінанне і разгінанне рук ва ўпоры на брусах. Вынікі тэсціравання, якое праводзілася на працягу паўгода, паказалі, што ў эксперыментальнай групе праз два месяцы паказчыкі былі вышэйшыя, чым у групе, за якой назіралі.
У канчатковым выніку AnimalFlow можна выкарыстоўваць, як вы хочаце. Важна памятаць, што трэба імкнуцца ўдасканальваць свае рухі з кожнай трэніроўкай, асвойваць больш складаныя практыкаванні. Гэта зробіць заняткі больш цікавымі і прывядзе да выдатных вынікаў у развіцці фізічных якасцей навучэнцаў.
Дзмітрый МІРАНОВІЧ,
настаўнік фізічнай культуры школы № 161 Мінска.
Фота аўтара.
