Вопыт дзіцячага сада № 2 Сянно: якія магчымасці ў выпраўленні парушэнняў маўлення адкрывае экалагічная сцежка

Вопыт дзіцячага сада № 2 Сянно: якія магчымасці ў выпраўленні парушэнняў маўлення адкрывае дзецям экалагічная сцежка.

Удзел нашай дашкольнай установы адукацыі ў рэспубліканскім конкурсе экалагічных праектаў “Зялёная школа” стаў ужо добрай традыцыяй. Штогод мы працуем над новымі праектамі, рэалізацыя якіх узбагачае адукацыйнае асяроддзе дзіцячага сада, раскрываючы перад педагогамі і дзецьмі новыя перспектывы.

Работа над пазнавальна-даследчым праектам для дзяцей старшага дашкольнага ўзросту “Ты, сцяжынка, раскажы…” вялася на працягу паўгода. У ім быў прадстаўлены матэрыял для арганізацыі і правядзення з выхаванцамі як экскурсій па экалагічнай сцежцы, так і пазнавальна-даследчай дзейнасці, заняткаў, гульняў, практыкаванняў, назіранняў.

Акрамя таго, у праект былі ўключаны задачы па развіцці маўлення: узбагачэнне, удакладненне і актывізацыя слоўнікавага запасу дзяцей; фарміраванне граматычна правільнай будовы маўлення, умення адказ­ваць на пытанні поўнымі адказамі і аргументаваць свой выбар; удасканальванне дробнай і агульнай маторыкі і маўленчага дыхання.

Мне як настаўніку-дэфектолагу пункта карэкцыйна-педагагічнай дапамогі прапанова стаць удзельнікам гэтага праекта падалася вельмі цікавай. Хочацца расказаць пра тое, якія магчымасці ў выпраўленні парушэнняў маўлення адкрывае дзецям экалагічная сцежка.

Для ўдзелу ў праекце была вызначана група дзяцей старэйшага дашкольнага ўзросту з нярэзка выяўленым агульным недаразвіццём маўлення.

Згодна з планам работы, мы вырашалі пастаўленыя задачы пры знаёмст­ве з лакацыямі сцяжынкі “Белая бярозанька”, “Яблынька — прыгажуня”, “У гасцях у сямі гномаў”, “Утульны дворык”, “У свеце лекавых раслін” і “Зона адпачынку”. Гаспадыня сцежкі — лялька Каркуша — стала нашым сябрам і памочнікам падчас усёй працы над праектам.

Такім чынам, стартавалі ў лютым. Крок за крокам мы знаёміліся з аб’ектамі прыроды на сцежцы: разглядалі ілюстрацыі, слухалі вершы і апавяданні, адгадвалі загадкі, завучвалі вершы, гулялі ў дыдактычныя і слоўныя гульні, развівалі дробную маторыку пальцаў рук. Да наступлення вясны выхаванцы назапасілі пэўны багаж ведаў пра лакацыі сцяжынкі, з чым мы і адправіліся на вуліцу. Колькі было радасці ў дзяцей, бо можна было паслухаць, пра што гавораць лісткі на дрэвах, дакрануцца да галінкі, паглядзець на хмары і аблокі, адчуць павеў ветрыку ў сябе на шчацэ, нават пахадзіць па лужыне! А самае галоўнае, свае ўражанні яны выказвалі словамі, не баючыся памыліцца ці сказаць што-небудзь не так.

Думаю, мала хто не пагодзіцца, што разгледзець жывыя дрэвы, траўку і кветачкі, расказаць, якія яны, які іх колер, пах, лепш, чым убачыць і апісаць тое ж па малюнку. Разглядаючы лісце дрэў, дзеці разважалі пра тое, чым адрозніваюцца лісткі і што іх аб’ядноўвае, апісвалі іх форму і памер. Яны самастойна рабілі высновы, зацікаўлена выказваліся.

Актыўна выхаванцы складалі апісальныя апавяданні аб аб’ектах сцяжынкі з апорай на схему, гледзячы на сапраўднае дрэва (кветку). Пры гэтым не проста апісвалі аб’ект, а выказ­валі свае меркаванні, сумненні, здагадкі. Хлопчыкі і дзяўчынкі размаўлялі, у працэсе нашай сумеснай дзейнасці ўзнікаў маўленчы дыялог, з’яўлялася шмат пытанняў, на многія з іх яны ж адно аднаму і адказвалі самі.

На ўра на вуліцы прайшлі гульні “З якога дрэва лісток”, “Знайдзі падабенства і адрозненне”, “Раз, два, тры — да дрэва бяжы”.

Выконваючы практыкаванні на каардынацыю маўлення з рухам “Кветачка”, “Садоўнік”, “Яблыня” і іншыя, дзеці ў поўнай меры задаволілі патрэбу ў актыўных рухах. У сваю чаргу я старалася падаваць інфармацыю зразумелай мовай, эмацыянальна і інтанацыйна багатай, насычанай трапнымі выразамі і вершаванымі радкамі, якія часта нара­джаліся самі па сабе.

Традыцыйныя карэкцыйныя заняткі, безумоўна, вельмі патрэбныя і важныя. Але вынікі праекта даказалі, што такі фармат развіцця маўлення таксама заслугоўвае ўвагі. На экалагічнай сцежцы дзеці атрымалі новыя яркія ўражанні і веды, у свабоднай гульні паглыблялася іх валоданне мовай. Удзел у праекце дапамог мне павысіць эфектыўнасць карэкцыйна-­педагагічнай работы.

Использование игр и упражнений
в рамках проекта “Ты, тропинка, расскажи…”

Объект “Белая березонька”

Объект “Яблонька–красавица”

Объект “В гостях у семи гномов”

Объект “Уютный дворик”

 Святлана КРЫВІЦКАЯ,
настаўнік-дэфектолаг дзіцячага сада № 2 Сянно