Педагагічны калектыў Цэнтра карэкцыйна-развіццёвага навучання і рэабілітацыі Ленінскага раёна Мінска прадставіў адукацыйны праект “Звычайныя людзі: убачыць, пачуць, адчуць…”. Ініцыятыва заклікана звярнуць увагу на праблему “нябачнасці” людзей з асаблівымі патрэбамі. З гэтай мэтай на базе ўстановы пачала стварацца інтэрактыўная пляцоўка па фарміраванні інклюзіўнай культуры. Яна стане месцам для правядзення інклюзіўных мерапрыемстваў, нефармальных зносін, абмену вопытам.
Людзі з інваліднасцю маюць патрэбу ва ўвазе і падтрымцы, аднак не ўсе гатовы да ўзаемадзеяння з імі. Для многіх гэта становіцца сапраўдным выпрабаваннем. Выхаваныя людзі баяцца закрануць чалавека з інваліднасцю неасцярожным словам, поглядам, прымусіць такога чалавека адчуць няёмкасць. Яшчэ нядаўна мама Максіма, дзіцяці з інваліднасцю, выхаванца ЦКРНіР Ленінскага раёна, лічыла немагчымым схадзіць з ім у цырк з-за таго, што дзіця будзе прыцягваць залішнюю ўвагу навакольных. І толькі дзякуючы педагогам цэнтра, якія працяглы час працавалі з мамай і пераконвалі ў неабходнасці наведаць паказ, хлопчык упершыню ў 11 гадоў трапіў на грандыёзнае навагодняе свята, дзе атрымаў шмат яркіх уражанняў, усміхаўся, пляскаў у ладкі. Мама ні на хвіліну не пашкадавала аб прынятым рашэнні. Гэта толькі адзін з нешматлікіх прыкладаў. Вядома, за апошняе дзесяцігоддзе многае змянілася, але трэба зрабіць яшчэ больш. Адна з праблем — недахоп сацыяльных ведаў у звычайных дзяцей пра іх равеснікаў з абмежаванымі магчымасцямі. Часта інклюзіяй лічаць толькі работу з людзьмі з інваліднасцю. Але яе значэнне значна шырэйшае і ўключае ў сябе гатоўнасць ісці на дапамогу адно аднаму, рэалізацыю роўнасці магчымасцей, фарміраванне інклюзіўнай культуры.
Нямногія з нас задумваліся, што прывяло да ўзнікнення партрэтнага жывапісу ў ХVIII стагоддзі. Прычына знаходзіцца на паверхні — увага да асобы чалавека, узмацненне гуманістычных каштоўнасцей. Мастакі сталі дэталёва прапісваць рысы твару, становішча рук і цела чалавека, імкнучыся перадаць яго глыбокія пачуцці. Людзі з інваліднасцю са сваім непаўторным “я” з’явіліся на малюнках значна пазней — толькі на фотаздымках і білбордах у канцы ХХ стагоддзя.
“Каб згладзіць усе бар’еры ў зносінах з людзьмі з інваліднасцю, звычайным людзям неабходна больш ведаць аб іх жыцці, спосабах узаемадзеяння з імі, — адзначыла дырэктар ЦКРНіР Ленінскага раёна Мінска Таццяна Піваварчык. — Таму мы ствараем інтэрактыўную пляцоўку, дзе з дапамогай адаптыўных прыстасаванняў і наглядных мадэлей кожны зможа адчуць на сабе штодзённыя перашкоды, з якімі сутыкаюцца людзі з асаблівымі патрэбамі: цяжкасці ў самаабслугоўванні, перамяшчэнні, камунікацыі. Для памяшканняў цэнтра набываецца абсталяванне, якое акажа моцнае ўздзеянне на эмацыянальную і пачуццёвую сферу чалавека, што падштурхне да пераасэнсавання адносін да людзей з інваліднасцю.
На інтэрактыўнай пляцоўцы плануецца адкрыць чатыры аб’екты: “Дыялог у цемры”, “Аўтызм як арэлі: то ўверх, то ўніз”, “І толькі сэрца чутны стук…”, “Абмежаваныя ў рухах, не абмежаваныя ў магчымасцях”. Спецыялісты нашай каманды дапамогуць усім жадаючым паўдзельнічаць у дыялогу з чалавекам, які не можа гаварыць, выкарыстоўваючы спецыяльныя карткі, паспрабаваць знайсці выхад у незнаёмым памяшканні або нарэзаць хлеб у поўнай цемры, расказаць пра карціну, калі парушана цэласнасць яе ўспрымання, як у людзей з аўтызмам. Звычайным людзям нават уявіць гэта складана. Але так штодня жывуць асаблівыя людзі. Для таго, напрыклад, каб навучыцца камунікацыі пры адсутнасці маўлення, дзіцяці, па сутнасці, трэба “вынайсці” сваю сістэму зносін”.
Наведвальнікамі пляцоўкі стануць людзі з розным сацыяльным вопытам: навучэнцы і студэнты, дзяржслужачыя і педагогі, спецыялісты сферы абслугоўвання і іншыя. З навучэнцамі ўстаноў адукацыі Ленінскага раёна сталіцы запланавана рэалізацыя пілотнага праекта. Што тычыцца змястоўнага насычэння праекта, то будзе створаны метадычны медыяпартал для педагогаў, куды ўвойдзе банк інтэрактыўных сітуацый і актыўных метадаў навучання па фарміраванні інклюзіўнай культуры. У працэсе распрацоўкі экскурсійная праграма для педагогаў, дзіцячых калектываў, бацькоў і сцэнарыі сумеснай дзейнасці дзяцей з АПФР са звычайнымі аднагодкамі. Прадстаўлена і мабільная версія інтэрактыўнай пляцоўкі для арганізацыі выязных мерапрыемстваў. Праект “Звычайныя людзі: убачыць, пачуць, адчуць…” разлічаны на 2 гады. Яго арганізатары ўпэўнены, што ён дапаможа знізіць градус стыгматызацыі ў грамадстве, скароціць сацыяльна-псіхалагічную дыстанцыю паміж людзьмі.
# БЕЗСОЦФИЛЬТРОВ
У рамках праекта “Звычайныя людзі” ў ЦКРНіР Ленінскага раёна Мінска прайшла фотавыстава “#БЕЗСОЦФИЛЬТРОВ”. Яе мэта — прыцягненне ўвагі да праблем дзяцей з АПФР, інфармаванне шырокай грамадскасці аб праблемах інваліднасці. Героі фотапраекта — навучэнцы карэкцыйнага цэнтра.
Прафесійны фатограф Ігар Калашнікаў, здымаючы дзяцей з цяжкай інваліднасцю, змог выказаць іх пачуцці: шчасце, насцярожанасць, радасць, засмучэнне, задавальненне, стом-
ленасць. У фотаработах знайшла адлюстраванне ідэя каштоўнасці ў жыцці дзяцей базавых рэчаў, такіх як рух. Фотамайстар паказаў прыёмы і метады навучання дзяцей з цяжкай інваліднасцю, якія выкарыстоўваюцца педагогамі ўстановы спецыяльнай адукацыі.
Надзея ЦЕРАХАВА.
