Сённяшні герой рубрыкі “Школа маладых” — сучасны малады чалавек, які імкнецца рэалізавацца па максімуме, выкарыстоўваючы ўсе магчымасці. Ён удзельнічае ў розных праектах, конкурсах, займаецца спортам, здымаецца ў рэкламе. Але найперш ён настаўнік. Арцём Ігаравіч Пракоф’еў у сталічнай гімназіі № 23 з беларускай мовай навучання выкладае рускую мову і літаратуру. І хоць педагагічны стаж маладога настаўніка зусім невялікі, але за гэты непрацяглы час ён здолеў заваяваць сэрцы сваіх вучняў.
— Ён класны, прыкольны і так для нас стараецца, — наперабой крычалі мне шасцікласнікі. — А вы бачылі нашага Арцёма Ігаравіча ў рэкламе “Вэлком” па тэлевізары?
— Канечне, бачыла! — адказваю.
Дарэчы, гэты рэкламны ролік быў для мяне апошнім матывацыйным штуршком, каб пазнаёміцца з гэтым маладым чалавекам і пагаварыць з ім не пра рэкламу (хаця гэты аспект у дачыненні да асноўнай прафесіі таксама цікавы, а пра педагогіку, пра яе ўздзеянне на яго жыццё, пра ўрокі і вучняў, а таксама пра планы на будучыню. Усё ж такі здымацца ў рэкламе больш прыбыткова, чым працаваць у гімназіі. Але размова пачалася не з рэкламы, 
а з таго, што прывяло яго ў настаўніцтва.
— Кожны з нас у дзяцінстве гуляў у гульні, прымяраючы на сябе самыя розныя ролі. Натуральна, і я не быў выключэннем. Я вучыўся ў сталічнай школе № 4, і аднойчы наш 7 клас замацавалі за класам малодшых школьнікаў. Мне было даручана падрыхтаваць з гэтымі маленькімі вучнямі навагодняе свята. Спачатку я падумаў, што гэта дрэнная ідэя і ў мяне нічога не атрымаецца, таму свайму класнаму кіраўніку, бацькам, сябрам гаварыў адно і тое ж: “Як я буду гаварыць і тым больш нешта арганізоўваць з такімі малымі? Я не ўмею! Я баюся!”
Але і мае сябры, і бацькі, і класны кіраўнік падтрымалі мяне і шмат у чым дапамаглі. У рэшце рэшт, усё атрымалася, мне нават вельмі спадабалася важдацца з той малечай. Больш за тое, мяне захапіў працэс іх навучання, я нават пачаў больш чытаць, каб адказваць на іх пытанні, а ўсе навокал у ад зін голас сцвярджалі, што мой прафесійны шлях — гэта толькі педагогіка. Таму, закончыўшы школу, я адразу стаў студэнтам Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя Максіма Танка.
Для мяне настаўнік — гэта прыклад для пераймання. Паводзіны, манеры, маўленне, вобраз мыслення і спосабы яго праяўлення — усё гэта мае каласальнае ўздзеянне на тых, каго мы вырашылі вучыць. Навучанне — гэта ж не толькі давядзенне да дзяцей тых ці іншых паняццяў па прадмеце, гэта раскрыццё светаадчування, сістэмы каштоўнасцей, дэманстрацыя адносін да ўсяго, што адбываецца вакол. І ўсё гэта павінна быць шчырым, бо любы падман будзе заўважаны адразу, а гэта прамы шлях да расчаравання дзіцяці, страты яго даверу, — адзначыў Арцём Ігаравіч.
Прызнацца шчыра, напачатку прамільгнула думка пра занадта пафасную прамову, але далейшая размова раскрыла педагагічны сакрэт гэтага маладога настаўніка: дзеці яго любяць і давяраюць з-за яго шчырасці і дабрыні. У ім няма той жорсткасці, за якой іншым разам хаваюцца маладыя настаўнікі, будуючы сваю стратэгію па заваяванні аўтарытэту сярод вучняў.
Безумоўна, першыя педагагічныя крокі героя гэтага артыкула не былі ідэальнымі. Ён, як і многія пачынаючыя педагогі, на свае першыя ўрокі ішоў з дрыжачымі каленцамі, яму катастрафічна не хапала 45 хвілін урока і даводзілася наводзіць цішыню ў класе, але ён не расчараваўся ў абраным шляху і цярпліва выпраўляў свае метадычныя памылкі. Канечне, усё б быць інакш, калі б не дапамога старэйшых калег. У прыватнасці, пра свайго куратара намесніка дырэктара па 
вучэбнай рабоце 23-й гімназіі Аксану Савельеўну Вандзяеву Арцём Ігаравіч гаворыць выключна як пра сваю другую маці, якая, зрэшты, і выхоўвае з яго настаўніка.
І калі напачатку ад урокаў маладога педагога ёй хацелася хапацца за галаву, то праз некаторы час Арцём Ігаравіч стаў другім у конкурсе “Лепшы малады спецыяліст-2014”, ён з’яўляецца ўдзельнікам каманды маладых настаўнікаў Мінска “РОСТ”. А на яго асабістай дошцы гонару з’явіліся першыя дыпломы. Мне падаецца, што ён здабыў самае галоўнае для настаўніка — даверлівы позірк сваіх вучняў, якія, дарэчы, ганарацца ўсімі дасягненнямі свайго Арцёма Ігаравіча і часта прапаноўваюць свае спосабы ўзаемадзеяння падчас урока.
Асаблівымі звычайна бываюць урокі літаратуры, калі гімназісты прапаноўваюць абмеркаваць чарговы прачытаны твор.
— Яны падыходзяць на перапынку і пытаюцца, якім чынам будзе пабудаваны ўрок, так што іншым разам даводзіцца карэкціраваць планы і перабудоўвацца на хвалю вучняў, тым больш калі яны прыходзяць на ўрок пад уражаннем ад прачытанага і з пытаннямі да настаўніка. Вось нядаўна мы бурна абмяркоўвалі “Гора ад розуму” Грыбаедава і “Недаростка” Фанвізіна. Былі гарачыя дэбаты!
Вучні чытаюць, і гэта радуе. Канечне, старшакласнікі больш сканцэнтраваны на замежнай літаратуры (амерыканскай, французскай, нямецкай), але чытаюць і рускую, і беларускую класіку. Часта нешта з прачытанага прапаноўваюць і мне. Чытаю, потым нешта разам абмяркоўваем. Але калі гаварыць пра свайго пісьменніка, то вельмі люблю Сяргея Даўлатава, Антона Чэхава, Фёдара Дастаеўскага. З паэтаў мне блізкі Сяргей Ясенін. Дарэчы, не люблю розныя экранізацыі класікі. Яны скажаюць уяўленне пра твор і блытаюць адчуванні. Увогуле ж, калі шчыра, то не сачу за сучаснай модай у літаратуры, але ў мяне ёсць вучаніца Аляксандра Волкава, якая заўсёды нешта рэкамендуе,— расказаў малады настаўнік.
Гаварыць пра літаратуру можна гадзінамі, тым больш дзяліцца ўражаннямі ад прачытанага, таму пераходзім да ўрокаў мовы, дзе неабходна быць больш дакладным і прагматычным, каб сачыць за поспехамі і няўдачамі кожнага вучня. Вучнёўская пісьменнасць сёння вымушае жадаць 
лепшага, хаця, напэўна, навучэнцы Арцёма Ігаравіча з прычыны даволі высокай чытацкай культуры памылак многа не робяць.
— Пакуль мае ўрокі рускай мовы ў большасці сваёй традыцыйныя, але іншым разам я ўсё ж стараюся адыходзіць ад стандартных форм і звяртаюся, напрыклад, да гульні, загадак, накшталт “У якім слове рускай мовы пішуцца тры аднолькавыя літары запар?”. Дзеці адразу ўключаюцца ў пошукавую дзейнасць, і пачынаецца мазгавы штурм. Часта звяртаюся да сваіх універсітэцкіх канспектаў. Канечне, адтуль не ўсё возьмеш, але некаторыя матэрыялы бываюць вельмі дарэчы, асабліва ў плане падрыхтоўкі вучняў да цэнтралізаванага тэсціравання.
Тэмп урока, яго формы і метады залежаць ад многіх фактараў, але вызначальнай ўсё ж з’яўляецца тэма ўрока. Калі пад яе адводзіцца толькі адзін урок, то гаварыць даводзіцца хутка. Тут ужо не пажартуеш і да займальных форм не звернешся. А вось на ўроках — паўтарэннях вывучанага матэрыялу тэмп зусім іншы. Тут пачынаецца ўжо дыялог з вучнямі, і яны становяцца галоўнымі гаварунамі на ўроку, — адзначыў малады настаўнік.
Падчас гаворкі з Арцёмам Ігаравічам не раз узнікала адчуванне яго невыпадковасці ў педагагічнай прафесіі, але рэкламны ролік, шматразова паказаны па тэлевізары, не даваў гэтаму адчуванню канчаткова зацвердзіцца. Усё ж заробкі ў маладых спецыялістаў невялікія, і хлопцы, на жаль, не так часта застаюцца ў прафесіі, як хацелася б. І каб развеяць свае падазрэнні, я ўсё ж задала пытанне, якое ўзнікла яшчэ пры першым праглядзе рэкламнага роліка.
— Арцём Ігаравіч, не магу не спытацца: прафесія настаўніка для вас першасная ці ўсё ж плануеце рэалізоўваць сябе ў іншай сферы?
— У ролі настаўніка я адчуваю сябе вельмі камфортна і гарманічна. Канечне, хацелася б зарабляць крыху больш, але на сёння мяне ўсё задавальняе. У мяне добрыя вучні, і я, дарэчы, не патанаю ў паперах. Калі ўсё рабіць своечасова, не ўзнікае ніякіх паперных завалаў. Акрамя таго, я класны кіраўнік у 9 класе. Мне падабаецца працаваць з дзецьмі.
А наконт рэкламы, то гэта проста падпрацоўка. Яшчэ будучы студэнтам, я трапіў у базу мадэляў, таму мяне іншым разам запрашаюць нешта парэкламаваць. А рэкламны ролік тэлефонаў “Вэлком” атрымаўся вельмі пазітыўным і цёплым. Прынамсі, за гэтую работу мне не сорамна. Безумоўна, у мяне ёсць пэўныя табу, якія я ні ў якім разе не парушу, бо найперш я настаўнік, на якога глядзяць і раўняюцца вучні, — адказаў педагог.
Развітваючыся з Арцёмам Ігаравічам, яшчэ раз падумала пра маладых педагогаў: яны не дрэнныя, яны іншыя, як, зрэшты, і нашы дзеці. У іх будзе свая гісторыя ўзаема-адносін. Вельмі радуе, што ўзаемаадносіны складваюцца. Значыць, гісторыя будзе з добрым канцом.
Вольга ДУБОЎСКАЯ.
Фота Алега ІГНАТОВІЧА.
