Ідэальны вучоны павінен быць наглядальным, настойлівым, арыгінальным. Такое меркаванне выказалі ўдзельнікі рэспубліканскага апытання, якое правяла маладзёжная лабараторыя сацыялагічных даследаванняў ЦК ГА “БРСМ” да Года навукі, паведамілі ў прэс-службе грамадскага аб’яднання.
Ідэальны вучоны, лічаць удзельнікі апытання, павінен быць наглядальным (66 працэнтаў), настойлівым (51 працэнт), умець канцэнтравацца на прадмеце вывучэння (50 працэнтаў). Акрамя таго, ён павінен валодаць высокім узроўнем самаарганізацыі (45 працэнтаў), быць арыгінальным (43 працэнты) і незалежным у поглядах (37 працэнтаў). Рэспандэнты адзначалі таксама важнасць крытычнага падыходу да рэчаў, любоў да навакольнага свету, рознабаковае развіццё. У цэлым, на іх думку, вучоны павінен валодаць усімі названымі якасцямі адразу.
Маштабнае сацыялагічнае даследаванне праходзіла ў студзені 2017 года. Усяго было апытана 1,2 тысячы чалавек ва ўзросце ад 16 да 31 года, якія пражываюць у гарадах і сельскай мясцовасці. Рэспандэнтам быў прапанаваны шэраг пытанняў, якія ацэньваюць іх актыўнасць у навуковай сферы, вызначаюць кола цікавых навуковых тэм, а таксама вымяраюць узровень дасведчанасці аб навуковых дасягненнях, і многія іншыя.
Большасць удзельнікаў апытання, 64 працэнты, прызналіся, што цікавяцца навукай і апошнімі навуковымі дасягненнямі. Пры гэтым найбольш папулярнымі крыніцамі атрымання навуковай інфармацыі з’яўляюцца навуковыя і навукова-папулярныя сайты і блогі, групы і супольнасці ў сацыяльных сетках, тэлебачанне. Кожны пяты з апытаных маладых мужчын і жанчын (20 працэнтаў) калі-небудзь задумваўся аб кар’еры вучонага. Пры гэтым большасць з іх упэўнены, што іх бацькі і бліжэйшыя сваякі адобрылі б гэтае рашэнне. Найбольш частай формай удзелу моладзі ў навуковай дзейнасці з’яўляецца наведванне навуковых канферэнцый (41 працэнт) і секцый або гурткоў па інтарэсах з вывучэннем канкрэтнай навукі або некалькіх навук (37 працэнтаў). Кожны пяты з апытаных прымаў удзел у конкурсах навуковых (інавацыйных) праектаў.
Самай важнай функцыяй навукі сёння 65 працэнтаў рэспандэнтаў назвалі распрацоўку новых тэхналогій (тэхнічны прагрэс). Маладым людзям прапаноўвалася таксама ацаніць узровень прэстыжу прафесіі вучонага ў параўнанні з іншымі распаўсюджанымі ў грамадстве відамі дзейнасці. “У цэлым прафесію вучонага лічаць больш прэстыжнай, чым прафесіі ўрача, інжынера-механіка, юрыста, бухгалтара, інжынера-хіміка, повара, настаўніка, маркетолага і журналіста. Аднак у параўнанні з дзейнасцю пілотаў, ваеннаслужачых і ІТ-распрацоўшчыкаў прафесія вучоных для рэспандэнтаў уяўляецца менш прэстыжнай”, — праінфармавалі ў БРСМ.
Удзельнікам даследавання прапаноўвалася ацаніць уласны ўзровень інфармаванасці пра беларускіх вучоных і іх распрацоўкі. Сярэдняя ацэнка ўсіх рэспандэнтаў — 4 балы з 10, што можа сведчыць аб нізкім узроўні папулярызацыі беларускай навукі сярод моладзі. Пры гэтым рэспандэнты лічаць, што ўзровень развіцця навукі ў Беларусі вышэйшы, чым ва Украіне, Літве, Латвіі, Арменіі і Казахстане. Аднак у параўнанні з Расіяй, Польшчай, Вялікабрытаніяй, Францыяй, Чэхіяй і ЗША ўзровень развіцця навукі ў Беларусі ўяўляецца ніжэйшым.
Што тычыцца агульнай ацэнкі моладдзю важнасці навуковай інфармацыі, амаль 80 працэнтаў рэспандэнтаў упэўнены ў тым, што сачыць за навуковымі дасягненнямі павінны нават тыя людзі, якія не маюць дачынення да навуковай сферы. Да таго ж 71 працэнт з апытанай моладзі згаджаецца са сцвярджэннем, што навуковыя веды сёння неабходны ўсім людзям для нармальнага жыцця ў грамадстве. Акрамя таго, удзельнікі апытання пазітыўна ацэньваюць ролю навукі ў грамадстве — 36 працэнтаў цвёрда ўпэўнены, што навука прыносіць грамадству толькі карысць, 53 працэнты — навука прыносіць больш карысці, чым шкоды.