“Ці лёгка быць маладым настаўнікам у сучаснай школе?” — менавіта гэтае пытанне ставяць перад сабой выпускнікі педагагічных універсітэтаў, вырашаючы, ці ісці ім працаваць у школу. Падчас навучання студэнты звычайна праходзяць педагагічную практыку. Цесная сувязь тэорыі педагогікі з практыкай дапамагае ім адчуць упэўненасць у сабе, у сваіх дзеяннях, усвядоміць мэты і задачы настаўніцкай прафесіі. Аднак часам не кожнаму студэнту, які меў выдатныя адзнакі на практыцы, атрымліваецца паспяхова пачаць сваю работу ў школе. Многае залежыць ад калег, атмасферы ў калектыве. Пытанням падрыхтоўкі і адаптацыі маладых спецыялістаў на першых рабочых месцах на Барысаўшчыне ўдзяляецца павышаная ўвага. Пра гэта расказала начальнік упраўлення па адукацыі Барысаўскага райвыканкама Ірына Міхайлаўна Садоўская.
— У Барысаўскім раёне 97 устаноў адукацыі наведваюць больш за 19 тысяч навучэнцаў і каля 8 тысяч дашкольнікаў, працуюць 3192 педагогі. Створаны ўмовы для развіцця інтэлектуальных і творчых здольнасцей дзяцей, актыўных заняткаў фізічнай культурай і спортам, у тым ліку дзяцей з асаблівымі патрэбамі, для фарміравання лідарскіх якасцей падрастаючага пакалення.
Упраўленнем па адукацыі праводзіцца прагназаванне і забеспячэнне кадравай патрэбнасці сістэмы адукацыі раёна. З кожным годам назіраецца павелічэнне колькасці маладых спецыялістаў, якія накіроўваюцца ў рэгіён, і адпаведна задавальненне заяўкі. У 2020 годзе прыступілі да работы 104 маладыя спецыялісты, у 2019 годзе — 73, у 2018 годзе — 59 маладых педагогаў. Тут мы бачым рэсурсы ў адкрыцці педагагічных класаў і груп, што дазволіць забяспечыць мясцовымі кадрамі ўстановы адукацыі. Дарэчы, у педагагічных класах (групах) вучыцца 44 школьнікі, класах (групах) спартыўна-
педагагічнай накіраванасці — 6 чалавек.
Важна не толькі прыняць маладога спецыяліста ў калектыў, але і стварыць умовы для яго замацавання. З 1 студзеня 2020 года ва ўмовах новай сістэмы аплаты, згодна з пастановай Міністэрства адукацыі ад 03.06.2019 № 71, маладым спецыялістам з ліку педагагічных работнікаў устаноўлена стымулюючая выплата — надбаўка ў памеры 30% ад акладу, маладым спецыялістам іншых катэгорый — 20% ад акладу.
Маладым спецыялістам лакальнымі нарматыўнымі актамі прадугледжаны дадатковыя формы матэрыяльнай падтрымкі. Так, штомесячную даплату атрымліваюць 52 маладыя спецыялісты, надбаўка за кантракт устаноўлена 58 пачынаючым педагогам, 10 маладым спецыялістам, якія працуюць у сельскай мясцовасці, часткова пакрываюцца выдаткі за праезд да месца працы, 5 маладым спецыялістам устаноўлена частковая кампенсацыя за наём жылля.
Аналіз заработнай платы маладых педагогаў паказвае, што спецыялісты з вышэйшай адукацыяй маюць больш высокі ўзровень заработнай платы.
З мэтай замацавання пачынаючых настаўнікаў на першым працоўным месцы ва ўпраўленні і ўстановах адукацыі праводзіцца работа па адаптацыі маладых педагогаў. Інстытут настаўніцтва працуе ва ўсіх установах адукацыі раёна і дазваляе аптымізаваць працэс прафесійнага станаўлення маладога спецыяліста, сфарміраваць у яго матывацыю да самаўдасканалення і самаразвіцця. Маладыя педагогі прыходзяць у школу з пэўным багажом ведаў, але ў асноўным без умення прымяняць свае веды на практыцы. Вось у гэтым і заключаецца дапамога вопытных настаўнікаў, якія загадам па школе замацаваны за кожным маладым спецыялістам: дапамагчы маладому настаўніку адаптавацца ў калектыве, навучыцца правільна даносіць свае веды вучням, быць добрым класным кіраўніком, правільна запаўняць разнастайныя паперы, а яшчэ дапамагчы палюбіць сваю работу, школу, калі гэтага яшчэ не адбылося.
Для аказання дапамогі маладым спецыялістам у пераадоленні розных цяжкасцей, фарміравання індывідуальнага стылю творчай дзейнасці працуюць раённая школа маладога спецыяліста “Дыялог”, школа маладога спецыяліста ўстановы дашкольнай адукацыі “ПрафСтарт”. Школа маладога спецыяліста стварае ўмовы для асобаснага і прафесійнага росту маладых педагогаў, іх самарэалізацыі і сацыялізацыі сродкамі метадычнай работы, дапамагае адаптавацца да новых умоў. Заняткі праходзяць па адзінай метадычнай тэме: “Вучыцца самому, каб больш паспяхова вучыць іншых”. У індывідуальным парадку адсочваецца метадычны рост педагогаў пры наведванні ўрокаў. Ажыццяўляецца кансультаванне па праблемах вучэбна-выхаваўчага працэсу, прымянення сучасных тэхналогій і здароўезберажэння на ўроках, падрыхтоўкі да ўрока, самааналізу заняткаў, афармлення школьнай дакументацыі, работы з адоранымі навучэнцамі.
Штогод у красавіку ў раёне праходзіць фестываль “Метадычная вясна”, дзе трансліруецца не толькі першы вопыт пачынаючых педагогаў, але і дзейнасць вопытных настаўнікаў. Метадычнай платформай у рабоце з маладымі спецыялістамі выступае Барысаўская сеткавая супольнасць (БОСС) маладых спецыялістаў (https://holubec.wixsite.com/mysite).
У адпаведнасці з загадам начальніка галоўнага ўпраўлення па адукацыі Мінаблвыканкама ад 30.08.2019 № 409, упраўленне па адукацыі з 1 верасня 2019 года рэалізуе педагагічны праект “Метадычнае суправаджэнне прафесійнага развіцця маладых спецыялістаў у сістэме адукацыі раёна” (праект разлічаны да 2021 года).
У 2020 годзе праводзіўся ўжо традыцыйны раённы конкурс прафесійнага майстэрства “Малады спецыяліст года”. Абсалютнай пераможцай гэтага конкурсу сярод педагогаў устаноў агульнай сярэдняй адукацыі прызнана выпускніца БДПУ імя Максіма Танка Наталля Крыно, педагог гімназіі № 1 Барысава. Па выніках конкурсных выпрабаванняў яна набрала найбольшую колькасць балаў.
У лістападзе мінулага года на базе сярэдняй школы № 18 Барысава была арганізавана маладзёжная педагагічная дыялогавая пляцоўка “Маладзёжнае лідарства — стратэгічны рэсурс Барысаўшчыны” пад дэвізам “Пазнавай, развівайся, імкніся палепшыць сябе і свет вакол”. Абмяркоўваліся актуальныя напрамкі “Моладзь і вольны час”, “Моладзь у дзяржаўным кіраванні”, “Якой я бачу Канстытуцыю”, “Моладзь і адукацыя”. Ад удзельнікаў мерапрыемства паступіла прапанова аб стварэнні і дзейнасці клубнага аб’яднання маладых педагогаў Барысаўскага раёна, і ўжо адбылося некалькі інтэрактыўных сустрэч у рэсурсным цэнтры “Ступені”.
Праведзеная работа з маладымі спецыялістамі дазволіла павялічыць працэнт іх замацавання. Пасля двух гадоў адпрацоўкі ў 2019 годзе ў раёне засталося працаваць 68% маладых педагогаў, у 2020 годзе — 70,8%.
Наталля КАЛЯДЗІЧ.
