Прафесійныя пробы на шляху да жыццёвага поспеху

- 12:38Спецыяльная адукацыя

Паспяховы прафесійны выбар любога падлетка, а тым больш дзіцяці з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця з’яўляецца асновай паспяховага далейшага жыцця і яго сацыялізацыі. У Шклоўскай дзяржаўнай спецыяльнай агульнаадукацыйнай школе-інтэрнаце для дзяцей з парушэннямі зроку вялікая ўвага ўдзяляецца індывідуальнай рабоце па прафарыентацыі. Мы ведаем планы кожнага свайго выпускніка і дапамагаем ім ажыццявіцца.

Ацэньваюцца не толькі імгненныя дасягненні выпускнікоў, але і пралангаваныя — менавіта так можна прасачыць лёс выхаванцаў (пачатак самастойнага жыццёвага шляху, прафесію, поспехі і няўдачы, кар’еру і г.д.). Для нас важна, каб нашы выпускнікі былі ўпэўнены ў сваіх сілах, сваім выбары, маглі інтэгравацца ў сучаснае грамадства.
Для таго каб садзейнічаць прафесійнаму самавызначэнню навучэнцаў, развіццю іх сацыяльна і прафесійна значных якасцей, у нашай школе-інтэрнаце ў рамках тыдня прафарыентацыі былі праведзены так званыя прафесійныя пробы.Схільнасць да прафесіі развіваецца ў працэсе дзейнасці, таму навучэнцам неабходна спрабаваць сябе ў самых розных відах заняткаў, чаму спрыяюць урокі-пробы. Імітуючы прафесійную дзейнасць, школьнікі могуць вызначыць узровень асабістай гатоўнасці да пэўнай прафесіі, што дапаможа ім зрабіць усвядомлены выбар.
Вельмі часта на практыцы работа пра прафесійным самавызначэнні навучэнцаў агульнаадукацыйных школ ажыццяўляецца на ўзроўні асветы, дыягностыкі і прапаганды, пакідаючы ўбаку практычны аспект. А менавіта ў працэсе прафесійных проб навучэнцы знаёмяцца з псіхафізіялагічнымі, інтэлектуальнымі і камунікатыўнымі якасцямі асобы, неабходнымі для работы па прагназуемай прафесіі, набываюць першапачатковыя прафесійныя ўменні і навыкі. Вучань на сваім вопыце даведваецца пра свае індывідуальныя якасці і здольнасці, а галоўнае, можа сам суаднесці свой прыродны і набыты патэнцыял з патрабаваннямі канкрэтнай практычнай дзейнасці ў розных сферах працы.
У Шклоўскай спецшколе-інтэрнаце ў сакавіку было арганізавана правядзенне такіх прафесійных проб у якасці настаўніка, тыфлапедагога, выхавальніка, бібліятэкара, масажыста, медыцынскай сястры, кухара. Некаторыя навучэнцы змаглі выпрабаваць сябе ў 2—3 прафесіях. Упершыню ў мерапрыемствах паўдзельнічалі не толькі навучэнцы школы-інтэрната, але і запрошаныя старшакласнікі з сярэдняй школы № 1 Шклова і гімназіі Шклова.
Трэба адзначыць, што папярэдне з усімі ўдзельнікамі было праведзена анкетаванне, арганізаваны размовы, сустрэчы, майстар-класы са спецыялістамі. Праведзеныя кансультацыі спрыялі фарміраванню ў школьнікаў уяўленняў пра від дзейнасці, якую ім трэба будзе выконваць падчас прафесійнай пробы.
На працягу двух дзён старшакласнікі атрымлівалі вопыт канкрэтнай прафесійнай дзейнасці і маглі вызначыць, ці адпавядае яе характар іх чаканням, здольнасцям і ўменням.
Падвядзенне вынікаў у форме круглага стала дазволіла высветліць, ці змяніліся прафесійныя намеры навучэнцаў, якія цяжкасці і сумненні яны адчувалі пры выкананні пробы. Настаўнікі падкрэслілі, якія індывідуальныя рысы вучня не дазволілі выканаць заданне на належным узроўні (напрыклад, няўважлівасць, залішняя рухаваць або пасіўнасць і інш.), і далі неабходныя рэкамендацыі.
Тыдзень прафарыентацыі скончыўся, але пакінуў шмат станоўчых уражанняў у яго ўдзельнікаў. Вось якія водзывы пакінулі вучні сярэдняй школы № 1 Шклова: “Мне вельмі спадабалася ўдзельнічаць у прафесійных пробах. Я вяла ўрок грамадазнаўства. Хачу адзначыць, што дзеці тут вучацца вельмі добразычлівыя, і з імі было лёгка мець зносіны. Я вельмі рада, што ў мяне быў такі вопыт”. “Мне вельмі спадабалася. Чакала іншай рэакцыі ад дзяцей, але яны прынялі мяне вельмі добра. І цяпер я думаю, што змяню сваё рашэнне аб далейшым выбары прафесіі”.
Мы ўпэўнены, што сумеснае правядзенне прафесійных проб не толькі дазволіць сарыентаваць вучняў у выбары прафесіі, але і будзе спрыяць фарміраванню талерантных адносін да навучэнцаў з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця, а таксама стане важным звяном на шляху паспяховай сацыялізацыі дзяцей з парушэннямі зроку.

Ірына САЎЧУК,
намеснік дырэктара па выхаваўчай рабоце
Шклоўскай спецшколы-інтэрната
для дзяцей з парушэннямі зроку.