У адпаведнасці з тыпавым вучэбным планам агульнай сярэдняй адукацыі на перыяд да 2020 года на працягу 2015—2016 гадоў Міністэрствам адукацыі і Нацыянальным інстытутам адукацыі распрацаваны вучэбныя праграмы па ўсіх вучэбных прадметах. Пра адметнасці і новаўвядзенні расказвае намеснік міністра адукацыі нашай краіны Раіса Станіславаўна СІДАРЭНКА:
— У распрацоўцы вучэбных праграм прымалі ўдзел як навуковыя работнікі (супрацоўнікі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, устаноў вышэйшай адукацыі, Нацыянальнага інстытута адукацыі), так і настаўнікі-практыкі. Праведзена шырокае абмеркаванне праектаў вучэбных праграм у рэгіянальных інстытутах развіцця адукацыі, на сустрэчах з педагагічнай грамадскасцю, у тым ліку на базе Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.
Нягледзячы на тое, што распрацавана ўся лінейка вучэбных праграм (па ўсіх вучэбных прадметах для 1—11 класаў), іх зацвярджэнне ідзе па гадах — гэтак жа, як уводзіцца новы тыпавы вучэбны план агульнай сярэдняй адукацыі.
Так, у мінулым навучальным годзе змены ў тыпавым вучэбным плане закранулі навучэнцаў 1, 5, 10 класаў. Для гэтых класаў былі зацверджаны вучэбныя праграмы з улікам прынятых змен (пастанова Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь ад 15 ліпеня 2015 № 83).
Па выніках першага года работы па новых вучэбных праграмах з улікам меркавання настаўнікаў былі ўнесены асобныя змены і дапаўненні ў вучэбныя праграмы па вучэбных прадметах “Матэматыка” (5 клас), “Мастацтва (айчынная і сусветная мастацкая культура)” (5 клас), “Працоўнае навучанне (тэхнічная і абслуговая праца)” (5 клас), “Уводзіны ў школьнае жыццё” (1 клас).
У 2016/2017 навучальным годзе па новых вучэбных праграмах будуць вучыцца вучні 1, 2, 5, 6, 10, 11 класаў.
Усе вучэбныя праграмы прааналізаваны з улікам міжпрадметных сувязей, у праграмах узмоцнены практыка-арыентаваны напрамак, паменшаны аб’ём тэарэтычнага матэрыялу. У сувязі з увядзеннем профільнага навучання на трэцяй ступені агульнай сярэдняй адукацыі вывучэнне вучэбных прадметаў у 10 і 11 класах арганізуецца на двух узроўнях — базавым і павышаным.
Узроўні адрозніваюцца мэтавымі ўстаноўкамі, колькасцю гадзін на вывучэнне вучэбнага прадмета, зместам адукацыі, формамі і метадамі арганізацыі працэсу навучання. Усе тэмы вучэбных праграм базавага і павышанага ўзроўняў суправаджаюцца асноўнымі патрабаваннямі да вынікаў вучэбнай дзейнасці вучняў, якія ўключаюць веды, уменні, вопыт дзейнасці.
Паглядзець, якія канкрэтна змены адбыліся ў кожнай вучэбнай праграме па кожным вучэбным прадмеце, можна ў адпаведных прадметных дадатках да інструктыўна-метадычнага пісьма Міністэрства адукацыі “Аб арганізацыі ў 2016/2017 навучальным годзе адукацыйнага працэсу пры вывучэнні вучэбных прадметаў і правядзенні факультатыўных заняткаў ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі”. Гэты дакумент размешчаны на сайце Міністэрства адукацыі і Нацыянальным адукацыйным партале.
З 2016/2017 навучальнага года вучэбны прадмет “Фізіка” будзе вывучацца з 7 класа. Агульная колькасць вучэбных гадзін на вывучэнне гэтага прадмета на другой ступені агульнай сярэдняй адукацыі застаецца нязменнай, паколькі ў 9 класе фізіка будзе вывучацца ў колькасці не двух, як было раней, а трох гадзін на тыдзень.
Пачынаючы з 2016/2017 года вучэбны прадмет “Асновы бяспекі жыццядзейнасці” ўводзіцца ў 2 і 5 класах у аб’ёме 1 вучэбнай гадзіны з унясеннем у расклад вучэбных заняткаў. Адзнакі ў балах па АБЖ выстаўляцца не будуць. Дамашнія заданні таксама не прадугледжаны. У 3, 4, 6—9 класах вывучэнне АБЖ працягнецца на факультатыўных занятках.
З 2015/2016 навучальнага года ў 5 класах было пачата вывучэнне вучэбнага прадмета “Мастацтва (айчынная і сусветная мастацкая культура)”. Тыпавым вучэбным планам на 2016/ 2017 навучальны год прадугледжана далейшае вывучэнне гэтага вучэбнага прадмета навучэнцамі 6 класаў.
Вучэбная праграма па вучэбным прадмеце “Мастацтва (айчынная і сусветная мастацкая культура)” для 5 класа ў 2016/2017 навучальным годзе скарэкціравана па выніках першага года выкарыстання.
З улікам меркаванняў педагогаў, бацькоў, навучэнцаў навучанне па вучэбным прадмеце “Мастацтва (айчынная і сусветная мастацкая культура)” у 5—6 класах устаноў агульнай сярэдняй адукацыі будзе ажыццяўляцца на змястоўна-ацэначнай аснове (без выстаўлення адзнак).
Тыпавым вучэбным планам на 2016/2017 навучальны год на вывучэнне вучэбнага прадмета “Працоўнае навучанне” ў 6 класе адводзіцца 2 гадзіны на тыдзень. Агульная колькасць гадзін на вывучэнне вучэбнага прадмета не зменіцца, бо будзе зменшана колькасць гадзін у 8 класе (з 2-х да 1-й гадзіны на тыдзень). Акрамя таго, у змест вучэбнага прадмета “Працоўнае навучанне. Тэхнічная праца” ўведзены новы раздзел “Рамонтныя работы ў побыце”.
Працоўнае навучанне — практыка-арыентаваны прадмет, які прызначаны для фарміравання ў вучняў менавіта сярэдняга ўзросту вопыту агульнапрацоўнай, гаспадарча-бытавой дзейнасці, які спрыяе сацыялізацыі асобы вучня і яго падрыхтоўцы да выканання сацыяльных роляў гаспадара і гаспадыні дома.
Вольга ДУБОЎСКАЯ.
