Урад Беларусі зацвердзіў пакет дакументаў, якія прадугледжваюць комплексныя механізмы рэалізацыі планавых мерапрыемстваў па абароне дзяцей ад інфармацыі, здольнай нанесці шкоду іх развіццю і псіхалагічнаму стану. З 1 ліпеня 2017 года распаўсюджанне на тэрыторыі Беларусі інфармацыйнай прадукцыі, у тым ліку вырабленай за межамі краіны, без прысваення ёй знака ўзроставай катэгорыі забаронена. Савет Міністраў зацвердзіў папраўкі да дакументаў аб абароне дзяцей ад негатыўнага кантэнту ў сацсетках.
Растлумачце дзецям, што пры зносінах у інтэрнэце яны павінны быць прыязнымі з іншымі карыстальнікамі, ні ў якім разе не пісаць крыўдных слоў. Навучыце дзяцей правільна рэагаваць на крыўдныя словы або дзеянні іншых карыстальнікаў. Не варта мець зносіны з агрэсарам і тым больш спрабаваць адказаць яму тым жа. Магчыма, варта наогул пакінуць рэсурс і выдаліць сваю асабістую інфармацыю, калі не атрымліваецца вырашыць праблему мірным шляхам.
Калі навучэнец стаў ахвярай крыўды, дапамажыце яму знайсці выхад з сітуацыі — практычна на ўсіх форумах і сайтах ёсць магчымасць заблакіраваць крыўдзіцеля, напісаць скаргу мадэратару ці адміністрацыі сайта, запатрабаваць выдаленне старонкі. Растлумачце дзецям, што нельга выкарыстоўваць сетку для хуліганства, распаўсюджвання плётак або пагроз. Старайцеся сачыць за тым, што ваша дзіця робіць у інтэрнэце, а таксама сачыце за яго настроем пасля карыстання сеткай.
Мець зносіны ў інтэрнэце варта этычна і карэктна. Калі хтосьці пачынае абражаць дзіця ў інтэрнэце, неабходна парэкамендаваць пашукаць зручнейшую пляцоўку.
Калі па электроннай пошце ці іншых е-каналах хтосьці накіроўвае дзіця і пагражае абразай, лепш за ўсё змяніць электронныя кантакты (завесці новую электронную пошту, Skype, ICQ, новы нумар мабільнага тэлефона).
Калі нехта выклаў у інтэрнэце сцэну кіберпрыніжэння дзіцяці, неабходна паведаміць пра гэта адміністрацыі рэсурсу.
На што варта звяртаць увагу педагогам, каб своечасова заўважыць, што падлетак стаў ахвярай кібербулінгу:
1. Нават самы замкнёны школьнік будзе перажываць з-за таго, што адбываецца, і абавязкова выдасць сябе сваімі паводзінамі. Дэпрэсія і нежаданне ісці ў школу — самыя відавочныя прыметы таго, што дзіця падвяргаецца агрэсіі.
2. Калі навучэнец любіў праводзіць час у інтэрнэце і раптам перастаў гэта рабіць, варта высветліць прычыну. У вельмі рэдкіх выпадках дзецям сапраўды надакучае праводзіць час у сетцы. Аднак у большасці выпадкаў раптоўнае нежаданне карыстацца інтэрнэтам звязана з праблемамі ў віртуальным свеце.
3. Негатыўная рэакцыя школьніка на лісты на электронную пошту павінна насцярожыць. Калі дзіця рэгулярна атрымлівае паведамленні, якія хвалююць яго, пагаворыце з ім і абмяркуйце ўтрыманне гэтых паведамленняў.
Кіберзлачынства — адзін з відаў камп’ютарнага злачынства, мэтай якога з’яўляецца прычыненне матэрыяльнай ці іншай шкоды шляхам крадзяжу асабістай інфармацыі школьніка.
Праінфармуйце падлетка пра самыя распаўсюджаныя метадах махлярства і навучыце яго раіцца з дарослымі перад тым, як скарыстацца тымі ці іншымі паслугамі ў інтэрнэце. Усталюйце на свае камп’ютары антывірус або, напрыклад, персанальны брандмаўэр. Гэтыя дадаткі назіраюць за трафікам і могуць быць выкарыстаны для выканання мноства дзеянняў на заражаных сістэмах, найбольш частым з якіх з’яўляецца крадзеж канфідэнцыяльных даных.
Перш чым здзейсніць куплю ў інтэрнэт-магазіне, пераканайцеся ў яе надзейнасці і, калі падлетак ужо здзяйсняе анлайн-пакупкі самастойна, растлумачыце яму простыя правілы бяспекі:
• азнаёмцеся з водгукамі пакупнікоў;
• праверце рэквізіты і назву юрыдычнай асобы — уладальніка магазіна;
• удакладніце, як доўга існуе магазін. Паглядзець можна ў пошукавіку або па даце рэгістрацыі дамена (WhoIs сэрвіс);
• пацікаўцеся, ці выдае магазін касавы чэк;
• параўнайце цэны ў розных інтэрнэт-магазінах;
• патэлефануйце ў даведачную магазіна;
• звярніце ўвагу на правілы інтэрнэт-магазіна;
• высветліце, колькі дакладна вам прыйдзецца заплаціць;
Растлумачце падлетку, што нельга адпраўляць занадта шмат інфармацыі пра сябе пры здзяйсненні інтэрнэт-пакупак: даныя рахункаў, паролі, адрасы і нумары тэлефонаў. Памятайце, што ніколі адміністратар або мадэратар сайта не запатрабуе поўныя даныя вашага рахунку, паролі і пін-коды. Калі хтосьці запытвае падобныя даныя, будзьце пільныя — хутчэй за ўсё, гэта ашуканцы.
Падрыхтавала Алена ХАРЛАМАВА.
