Галоўная якасць Дзмітрыя Петрыка, майстра вытворчага навучання, выкладчыка спецпрадмета “Электратэхніка”, старшыні цыклавой камісіі электратэхнічнага профілю Мінскага дзяржаўнага каледжа інавацыйных будаўнічых тэхналогій імя І.М.Жыжаля, — бесперапыннае развіццё. Ён імкнецца не спыняцца на дасягнутым, сачыць за навінкамі, пастаянна вучыцца і пакараць новыя вяршыні. Падрабязнасці – у матэрыяле карэспандэнта “Настаўніцкай газеты”.
— На самай справе я і не думаў, што буду педагогам, — прызнаецца Дзмітрый Тадэвушавіч. — Аднак перадумовы да гэтага з’явіліся яшчэ ў 11 класе, калі я вучыўся ў сярэдняй школе № 1 Астраўца. На дзень самакіравання мой класны кіраўнік, настаўнік геаграфіі, даверыў мне правесці ўрок. І ў мяне добра атрымалася. Я і сам быў задаволены праведзенымі заняткамі. Пасля школы, маючы схільнасці да тэхнічных навук, падаў дакументы ў БДУІР. Хацелася вучыцца на праграміста, але балаў не хапіла, і мне прапанавалі спецыяльнасць “Педагог-інжынер у сферы радыёэлектронікі”. Скончыўшы ўніверсітэт, больш схіляўся пайсці на вытворчасць, аднак лёс распарадзіўся інакш. Па размеркаванні я прыйшоў на работу ў наш каледж, у якім, дарэчы, многае было знаёма, бо ў ім я праходзіў педагагічную практыку.
І вось ужо дзявяты год Дзмітрый Петрык працуе ў каледжы. У рабоце яму больш за ўсё падабаецца ўзаемадзеянне з навучэнцамі, пастаянны абмен з імі ведамі і энергетыкай. А яшчэ разнастайнасць, магчымасць штосьці мяняць у сваім жыцці: спярша працаваў майстрам вытворчага навучання, потым стаў выкладаць спецпрадметы “Электратэхніка”, “Электраматэрыялазнаўства” і “Спецтэхналогія”, затым прыйшла ідэя адрамантаваць і зрабіць высокатэхналагічны вучэбны кабінет па электратэхніцы, які зараз мае выхад у інтэрнэт, аснашчаны камп’ютарам, інтэрактыўнай дошкай, ноўтбукамі, спецыяльным электраабсталяваннем, што пастаянна абнаўляецца. Цяпер выкладчыка зацягнуў конкурсны рух, ён прызнаны экспертам у нашай краіне ў кампетэнцыі “Электрамантаж”. Больш за тое, спецыфіка падрыхтоўкі электрамантажнікаў па электраабсталяванні, сілавых і асвятляльных сетках патрабуе пастаяннага самаўдасканалення і самаадукацыі. Калі раней электрык мог замяніць лямпачку, паправіць праводку, наладзіць разетку, то зараз у яго кампетэнцыі сістэма разумнага дома, калі ўсё працуе аўтаматычна. Усе звязаныя з ёй нюансы важна ведаць і ўмець прымяняць на практыцы.
Асноўная мэта Д.Т.Петрыка — вырасціць высокакваліфікаваных работнікаў, даказаць сабе і іншым, што сёння ўзровень прафесійна-тэхнічнай адукацыі — не той, які быў раней, што будаўнік — гэта чалавек, які можа працаваць рукамі, галавой, ведае ў дасканаласці замежную мову і бліскуча можа праявіць сябе ў конкурсным руху.
З першага года работы Дзмітрыю Тадэвушавічу ўдалося наладзіць кантакт з навучэнцамі, быць з імі на адной хвалі. Для гэтага важна знайсці баланс: устанавіць сяброўскія, даверлівыя адносіны, з аднаго боку, і захаваць патрэбную дыстанцыю, не дапусціць панібрацтва — з другога. Нездарма група, у якой Д.Т.Петрык працуе майстрам вытворчага навучання, каторы год прызнаецца лепшай у каледжы па сярэднім бале паспяховасці, дысцыпліне, удзеле ў шматлікіх мерапрыемствах.
— Для навучэнцаў групы, за якой ты замацаваны, выступаеш і татам, і мамай. Ты з імі побач на занятках, перапынках, у пазаўрочнай дзейнасці — 24 на 7. За гады вучобы ў каледжы ўваходзіш у іх жыццё, імкнешся зрабіць так, каб яны табе давяралі, — адзначае Дзмітрый Петрык. — Імкнешся выхаваць іх перш за ўсё ўласным прыкладам. Лічу, што педагог павінен не толькі добра выкладаць свае прадметы, але і быць актыўным у іншых сферах. Напрыклад, я люблю заняткі спортам. Захапляюся міні-футболам, цяжкай атлетыкай, вёў у інтэрнаце заняткі ў трэнажорнай зале (атрымаў другую вышэйшую адукацыю па спецыяльнасці “Выкладчык фізічнай культуры”). Акрамя таго, трэці год на базе каледжа праводжу курсы праграмавання лагічнага рэле. Зараз запісацца на іх стаіць чарга з навучэнцаў, якія разумеюць, што ім неабходна асвоіць спецыфіку электрычнага праграмавання.
Педагог перакананы, што варта адпавядаць лепшым узорам і ў дзелавым стылі адзення, і ў зносінах з падлеткамі і калегамі. І як паказвае практыка, выхаванцы пераймаюць усё лепшае і імкнуцца быць падобнымі да свайго настаўніка. Як гавораць у каледжы, па навучэнцу можна ўбачыць, хто яго майстар.
На занятках у Дзмітрыя Тадэвушавіча на першы план выходзіць практычны складнік. На канкрэтных прыкладах педагог дэманструе, як асваенне тонкасцей спецыяльнасці спатрэбіцца ў паўсядзённым жыцці: як падключыць электрарухавік, які ўстанаўліваецца, напрыклад, у аўтаматычных варотах, як зрабіць падсветку на шафе або ўстанавіць разумную разетку і інш. Для гэтага актыўна выкарыстоўваюцца наглядныя матэрыялы, электраабсталяванне, відэасюжэты, запісаныя педагогам і яго калегамі і запазычаныя з інтэрнэту. А яшчэ лепш, па меркаванні выкладчыка, даць навучэнцу магчымасць зрабіць штосьці сваімі рукамі — так матэрыял запомніцца надоўга.
Выклікаць цікавасць у навучэнцаў дапамагае і выкарыстанне інфармацыйных тэхналогій. Педагог распрацаваў дынамічную аўтарскую “Мадэль ІТ”, якая складаецца з сэрвісаў для стварэння дыдактычных сродкаў навучання, правядзення вучэбных заняткаў на аснове вэбінараў, блогу выкладчыка, самавучыцеля па англійскай мове і віртуальнага кабінета “Энергазберажэнне”.
Асноўнымі сэрвісамі, якія прымяняе Д.Т.Петрык, з’яўляюцца Plickers, Kahoot і LearningApps. Так, на абагульняючых занятках, на этапе актуалізацыі і замацавання ведаў Plickers дазваляе хутка пратэсціраваць усю групу за лічаныя хвіліны. Інтэрактыўныя заданні, створаныя з дапамогай сэрвісу LearningApps, садзейнічаюць замацаванню ведаў вучняў у гульнявой форме.
Новай ідэяй для сістэмы прафесійна-тэхнічнай адукацыі, рэалізаванай Дзмітрыем Петрыкам у суаўтарстве з выкладчыкам англійскай мовы В.Яско, з’яўляецца самавучыцель па англійскай мове Professional English. Неабходнасць такой распрацоўкі выклікана патрэбай навучэнцаў у авалоданні спецыяльнай прафесійнай тэрміналогіяй, маўленчымі зваротамі і дыялогамі на замежнай мове. Гэта не толькі дазволіць будучым рабочым узаемадзейнічаць з носьбітамі мовы падчас міжнародных конкурсаў прафесійнага майстэрства, але і працаваць, напрыклад, з інструкцыямі на замежнай мове па рамонце і зборцы абсталявання.
“Мадэль ІТ” прадастаўляе магчымасць дыстанцыйнага ўзаемадзеяння выкладчыка і навучэнцаў дзякуючы арганізацыі вэбінараў.
— Вэбінары — інтэрактыўныя заняткі, падчас якіх у рэжыме рэальнага часу навучэнцы могуць не толькі бачыць і чуць выкладчыка, але і задаваць яму пытанні. Слухач трапляе ў імправізаваную віртуальную аўдыторыю, — тлумачыць Дзмітрый Тадэвушавіч. — Так, вэбінары, якія прапаноўвае расійская фірма ІЕК, знаёмяць навучэнцаў з сучасным святлотэхнічным і электратэхнічным абсталяваннем. Расклад і тэматыка вэбінараў дазваляюць мне выбраць неабходную тэму, якая супадае з тэмай вучэбнай праграмы.
Для фарміравання ў навучэнцаў культуры энергазберажэння на сайце ўстановы дзейнічае віртуальны кабінет, распрацаваны Дзмітрыем Петрыкам сумесна з выкладчыкамі Вольгай Жукоўскай, Святланай Бусел і інжынерам-праграмістам Кацярынай Болбас. Місія кабінета — прапаганда энергазберажэння шляхам прадастаўлення даступнай інфармацыі і зручных інструментаў для правядзення мерапрыемстваў па энергазберажэнні, арганізацыя сеткавага ўзаемадзеяння ўдзельнікаў адукацыйнага працэсу з мэтай прыцягнення ўвагі да праблемы выкарыстання энергіі, эканоміі рэсурсаў, аховы навакольнага асяроддзя. Напрыклад, любы карыстальнік, зайшоўшы ў кабінет, можа разлічыць, колькі грошай ён затрачвае на электраэнергію, калі выкарыстоўвае звычайныя лямпачкі, а колькі — калі святлодыёдныя ці энергазберагальныя.
Сістэма работы педагога выклікае ў навучэнцаў устойлівую цікавасць. У іх узнікае патрэба ў саманавучанні і самаразвіцці, фарміруецца ўменне самавызначацца ў вучэбнай дзейнасці, усведамляць асабістую адказнасць у ёй, а таксама ў калектыўнай рабоце, накіраванай на адзіны вынік.
Дзмітрый Петрык паспяхова рыхтуе сваіх выхаванцаў да ўдзелу ў конкурсах прафесійнага майстэрства як гарадскога і рэспубліканскага, так і міжнароднага ўзроўню. Так, зусім нядаўна яго навучэнец Дзмітрый Кірэеў атрымаў пераканаўчую перамогу на III Міжнародным будаўнічым чэмпіянаце ў кампетэнцыі “Электрамантаж асвятляльных сетак і электраабсталявання”. Чэмпіянат праходзіў у Санкт-Пецярбургу. Сярод лепшых спецыялістаў з розных краін свету канкурсант паказаў бліскучы вынік, годна прадставіўшы Рэспубліку Беларусь: са 100 магчымых набраў 92 балы і заняў 1-е месца.
Паспяховым аказаўся ўдзел выхаванца Д.Т.Петрыка Дзмітрыя Кірэева ў міжнародным чэмпіянаце высокатэхналагічных прафесій “Хайтэк-2023” у Екацярынбургу — ён удастоены залатога медаля.
— У чым сакрэт поспеху? Па-першае, у заматываваным навучэнцу. Дзмітрый — зацікаўлены, мэтанакіраваны, працавіты і ўпарты хлопец, ні разу не адмовіўся ад дадатковых заняткаў. Да спаборніцтваў у Санкт-Пецярбургу мы рыхтаваліся на працягу двух месяцаў штодзённа, — гаворыць педагог. — Па-другое, сакрэт поспеху — у наяўнасці матэрыяльнай базы. Гэтая кампетэнцыя патрабуе нямала фінансавых выдаткаў на абсталяванне. Вялікі дзякуй каледжу і яго дырэктару Інесе Кузьміной, якая заўсёды ідзе насустрач і знаходзіць сродкі на закупку неабходнага абсталявання. Па-трэцяе, у наяўнасці эксперта, майстра, які таксама павінен быць зацікаўлены ў конкурсным руху. Я гэтым гару, хачу даказаць усім, што мы лепшыя. Немалаважная і дапамога з боку бацькоў. Усе гэтыя складнікі разам даюць выдатны вынік.
Нягледзячы на вялікую загружанасць, у Дзмітрыя Петрыка шмат планаў і задум. Педагог плануе яшчэ больш уліцца ў конкурсны рух, стаць галоўным экспертам Рэспублікі Беларусь у кампетэнцыі “Электрамантаж”, асвоіць новыя мовы праграмавання, якія прысутнічаюць на міжнародных спаборніцтвах. Можна не сумнявацца, што з такім настроем у яго ўсё атрымаецца!
Наталля КАЛЯДЗІЧ
Фота аўтара
