У канцы мінулага тыдня на базе Беларускага нацыянальнага тэхнічнага ўніверсітэта адбыўся Рэспубліканскі савет рэктараў устаноў вышэйшай адукацыі. У пасяджэнні прынялі ўдзел Старшыня Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Наталля Качанава, мітрапаліт Веньямін, міністр адукацыі Ігар Карпенка.
Асноўнай тэмай савета стала “Удасканаленне адукацыйнага працэсу ва ўстановах вышэйшай адукацыі з выкарыстаннем інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій: тэарэтыка-метадалагічныя і арганізацыйна-тэхналагічныя аспекты”. Акрамя таго, у полі зроку былі пытанні далейшага развіцця і ўдасканалення вышэйшай адукацыі, арганізацыя актуальнай выхаваўчай работы са студэнтамі.
Пытанні, звязаныя з лічбавізацыяй, у тым ліку лічбавізацыя адукацыйных працэсаў, актыўна разглядаюцца на міжнародным узроўні: у лічбавым парадку Еўразійскага эканамічнага саюза да 2025 года, у плане Еўрапейскай камісіі па развіцці лічбавай адукацыі на 2021—2027 гады, у нацыянальным плане ў галіне адукацыйных тэхналогій, распрацаваным на 2021 год у ЗША, і г.д. У сістэме вышэйшай адукацыі краіны сфарміраваны асноўныя задачы развіцця інфармацыйна-камунікацыйнага асяроддзя адукацыйнай прасторы, якія знайшлі адлюстраванне ў Канцэптуальных падыходах да развіцця сістэмы адукацыі Рэспублікі Беларусь да 2020 года і на перспектыву да 2030 года.
Пашырэнне выкарыстання інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій у адукацыйным працэсе набыло высокую актуальнасць. Як адзначыў старшыня савета рэктараў, рэктар БДУІР Вадзім Богуш, драйверамі развіцця лічбавізацыі ў сістэме адукацыі з’яўляюцца змены тэхналагічнага забеспячэння (развіццё мультымедыйных камунікацыйных тэхналогій, дапоўненая і віртуальная рэальнасць, распрацоўка мадэлей і праграмных рашэнняў аналізу вялікіх даных, тэхналогіі штучнага інтэлекту), сацыяльныя фактары, укараненне лічбавых тэхналогій (аўтаматызацыя і аптымізацыя працэсаў кіравання, пераход да масавага карыстання лічбавымі тэхналогіямі ў сацыяльнай сферы).
Універсітэты ў адукацыйным працэсе выкарыстоўваюць разнастайны пералік ІКТ: электронныя сродкі навучання; розныя электронныя рэсурсы лакальнай акадэмічнай сеткі (электронная бібліятэка, электронны каталог, віртуальныя выставы, віртуальная даведачная служба); анлайн-рэсурсы інтранэту і інтэрнэту; вучэбнае праграмнае забеспячэнне; сродкі камунікацый на розных адукацыйных платформах (у рэжыме выкладчык — студэнт, студэнт — студэнт); разнастайныя тэхнічныя сродкі падтрымкі навучання; ERP-сістэмы.
У 2020—2021 гадах ва ўмовах пандэміі, а таксама з улікам складанай эпідэмічнай сітуацыі і санітарна-эпідэміялагічных патрабаванняў, распрацаваных Міністэрствам аховы здароўя, універсітэты перайшлі на арганізацыю адукацыйнага працэсу з пашыраным выкарыстаннем дыстанцыйных адукацыйных тэхналогій. Варта адзначыць, што сістэма вышэйшай адукацыі паспяхова справілася з задачай забеспячэння якасці адукацыі ў такім фармаце навучання.
Разам з тым развіццё дыстанцыйнага навучання ў сістэме вышэйшай школы патрабуюць ўдасканалення і вырашэння шэрага праблемных пытанняў. Найперш гаворка ідзе пра арганізацыю неабходнага нарматыўнага забеспячэння арганізацыі і рэалізацыі адукацыйнага працэсу з выкарыстаннем дыстанцыйнага навучання. Акрамя таго, развіцця патрабуюць сеткавая форма падрыхтоўкі спецыялістаў з вышэйшай адукацыяй, сеткавае навукова-адукацыйнае ўзаемадзеянне, фарміраванне і выкарыстанне кластарных міжуніверсітэцкіх платформ дыстанцыйнага навучання.
Рэктар Рэспубліканскага інстытута вышэйшай школы Юрый Бондар гаварыў пра развіццё магістратуры і месца магістранта ў сектаральных рамках кваліфікацыі. Прапанаваў праект сектаральнай рамкі кваліфікацый у сферы адукацыі.
Пра развіццё сістэмы вышэйшай адукацыі краіны на 2021—2025 гады ў межах праграмы “Адукацыя і маладзёжная палітыка на 2021—2025 гады” расказаў начальнік Галоўнага ўпраўлення прафесійнай адукацыі Міністэрства адукацыі Сяргей Каспяровіч. Згодна з праграмай, работа сістэмы вышэйшай адукацыі будзе канцэнравацца на наступных задачах. Першая — стварэнне ўмоў для павышэння якасці і канкурэнтаздольнасці вышэйшай адукацыі, яе ўдасканалення ў адпаведнасці з цяперашнімі і перспектыўнымі патрабаваннямі нацыянальнага рынку працы і сусветнымі тэндэнцыямі эканамічнага і навукова-тэхнічнага развіцця. Другая — павышэнне экспартнага патэнцыялу вышэйшай адукацыі.
Міністр адукацыі Ігар Карпенка адзначыў: “Ад вас, рэктарскага корпуса, шмат у чым залежыць, у якім кірунку будзе развівацца далей наша вышэйшая адукацыя. Пры гэтым неабходна ўлічваць змены, прадугледжаныя новай рэдакцыяй Кодэкса аб адукацыі. Трэба адзначыць, што структура вышэйшай адукацыі таксама зведае сур’ёзныя змены. Гэта абумоўлена ў першую чаргу неабходнасцю ўдасканалення механізма падрыхтоўкі кваліфікаваных кадраў для нацыянальнай эканомікі і сацыяльнай сферы з улікам рэалізацыі Стратэгіі развіцця нацыянальнай сістэмы кваліфікацый.
Акрамя гэтага, у развіццё рашэнняў VI Усебеларускага народнага сходу, Канцэптуальных падыходаў да развіцця сістэмы адукацыі Рэспублікі Беларусь да 2020 года і на перспектыву да 2030 года, адобраных Рэспубліканскім педагагічным саветам з удзелам кіраўніка дзяржавы ў 2017 годзе, Міністэрствам адукацыі распрацаваны праект Канцэпцыі развіцця сістэмы адукацыі Рэспублікі Беларусь да 2030 года. У ёй знайшлі адлюстраванне асноўныя тэндэнцыі развіцця сістэмы адукацыі з улікам міжнароднага вопыту, прааналізаваны бягучы стан сістэмы адукацыі Рэспублікі Беларусь, вызначаны мэты, задачы і асноўныя напрамкі развіцця нацыянальнай сістэмы адукацыі на перыяд да 2030 года”.
Вольга ДУБОЎСКАЯ.
Фота аўтара.
