Адзіны дзяржаўны экзамен па хіміі разлічаны на профільны ўзровень падрыхтоўкі выпускнікоў і распрацаваны ў рамках кадыфікатара заданняў АДЭ. Нягледзячы на тое, што заканчэнне навучальнага года прайшло ў дыстанцыйным рэжыме, ніякага паслаблення ў заданнях сёлета не было і чакаць іх таксама было не варта. Пра гэта “Расійскай газеце” паведаміла кіраўнік Асацыяцыі настаўнікаў і выкладчыкаў хіміі Людміла Левіна. Яна пракаменціравала петыцыі аб адмене вынікаў АДЭ, якія з’явіліся ў інтэрнэце.
“Казаць пра тое, што ўсе заданні АДЭ архіскладаныя, нельга. Іх аўтары вельмі добра ведаюць, што ёсць у падручніках па хіміі, а чаго ў іх няма. Большасць заданняў у параўнанні з мінулым годам не змянілася, у некаторых выпадках змяніліся іх фармулёўкі, аднак тып заданняў захаваўся. І толькі адно заданне — нумар 34 — змянілася сур’ёзна. Яно заўсёды было самым складаным (гэта разліковая задача, якая патрабуе ведаў і па матэматыцы), але ў гэтым годзе было больш арыентавана на глыбокае разуменне і веданне хіміі, на аналіз, уменне разважаць, выбудоўваць лагічныя сувязі. Для яго рашэння недастаткова выкарыстання стандартных алгарытмаў, на якія можна вымуштраваць практычна любога вучня.
Каб паступіць у ВНУ, і тым больш на профільныя напрамкі, выпускнікі ўсё ж такі павінны ведаць хімію не на рэпрадуктыўным узроўні. На першых курсах ВНУ выкладчыкі павінны абапірацца на глыбокае веданне студэнтамі прадмета, а не ладзіць ім лікбез.
Мне тэлефануюць калегі з рэгіёнаў і пытаюцца: “Як жа так? У нас у старшых класах на хімію адводзіцца ўсяго адна-дзве гадзіны на тыдзень. Як жа мы можам навучыць дзіця за гэты час рашаць такія складаныя заданні?”
На гэта я магу адказаць так: АДЭ па хіміі не з’яўляецца абавязковым, яго здаюць толькі тыя, хто паступае ў адпаведныя ВНУ. Вядома ж, заданні высокага ўзроўню складанасці разлічаны на профільнае навучанне, на навучэнцаў тых класаў, у якіх на вывучэнне хіміі адводзіцца 5—6 гадзін на тыдзень. За дзве гадзіны на тыдзень немагчыма прывесці выпускніка да высокага выніку. Больш за тое, нават выкладанне хіміі на профільным узроўні не можа гарантаваць паспяховую здачу экзамену ўсімі выпускнікамі, паколькі ўсе дзеці розныя, з рознымі здольнасцямі і матывацыяй. І гэтага нельга патрабаваць ад настаўнікаў. Але гэта не значыць, што трэба зніжаць планку і казаць: “Раз не ўсе спраўляюцца з заданнямі — давайце мы зробім іх прасцейшымі”. Гаворка ўсё ж такі ідзе пра адбор у ВНУ самых падрыхтаваных абітурыентаў.
Больш за тое, сёння Асацыяцыя настаўнікаў і выкладчыкаў хіміі змагаецца за тое, каб хімія стала абавязковым прадметам для ўсіх дзяцей у старшай школе, а не прадметам “па выбары дырэктара”, каб яна не заставалася на задворках вучэбных планаў. Хімію можна прыбраць са школы, але яе немагчыма прыбраць з жыцця.
У заключэнне хачу адзначыць, што, нават калі камусьці экзамен здаўся вельмі складаным, гэта не падстава панікаваць, паколькі ўсе выпускнікі знаходзяцца ў аднолькавай сітуацыі і паступаць у ВНУ ўсе будуць па выніках адных і тых жа АДЭ. А калі ў гэтым годзе ў нас будзе менш стабальнікаў — нічога страшнага, гэта адэкватная ацэнка не самай лепшай сітуацыі з навучаннем хіміі ў адукацыйных арганізацыях краіны. Давайце без істэрык дачакаемся вынікаў і толькі тады правядзём іх сур’ёзны аналіз”, — сказала яна.
Падрыхтаваў Уладзімір МАТУСЕВІЧ.
