“Сёння адукацыя ператвараецца ў працэс бесперапыннага развіцця чалавечай асобы, ведаў і навыкаў. Актуальным з’яўляецца погляд на адукацыю як на сродак пабудовы чалавекам свайго вобраза ў адпаведнасці з тымі каштоўнаснымі арыенцірамі, якія ён сабе выбраў з ліку прапанаваных”, — пачала нашу гаворку пра інавацыі начальнік упраўлення па адукацыі, спорце і турызме Чэрвеньскага райвыканкама Мінскай вобласці Ірына Змачынская. З Ірынай Мікалаеўнай мы пазнаёміліся, калі яна была дырэктарам Лядзенскага дзіцячага сада — сярэдняй школы. Навучальная ўстанова размешчана ў сельскай мясцовасці, але выбіваецца з шэрага вясковых з-за актыўнай дзейнасці па мадэрнізацыі вучэбна-выхаваўчай прасторы.
Мадэрнізацыя сістэмы адукацыі немагчымая без новых ідэй, падыходаў, сучасных тэхналогій, сумеснай працы педагогаў, навукоўцаў, бацькоў (законных прадстаўнікоў) і саміх навучэнцаў. І Ірына Мікалаеўна ведае гэта вельмі добра. Цяпер, будучы начальнікам упраўлення адукацыі, яна імкнецца ідэі мадэрнізацыі распаўсюдзіць на ўвесь раён. З мэтай укаранення новых падыходаў у адукацыйны працэс установамі адукацыі Чэрвеньскага раёна рэалізуюцца інавацыйныя праекты. У 2020/2021 навучальным годзе ажыццяўляецца рэалізацыя 4 інавацыйных праектаў, з якіх 3 накіраваны на пошук новых падыходаў і павышэнне якасці адукацыйнага працэсу.
Адным са шляхоў да павышэння якасці адукацыі і яе мадэрнізацыі з’яўляюцца распрацоўка і ўвасабленне ў дзейнасць педагагічных праектаў. У 2020/2021 навучальным годзе ў Чэрвеньскім раёне ажыццяўляецца рэалізацыя 4 педагагічных праектаў. На базе Лядзенскага дзіцячага сада — сярэдняй школы пачаў рэалізоўвацца праект “Стварэнне сельскага маладзёжнага экакааператыва “Арганіка” па праграме малых грантаў Пасольства ЗША ў Беларусі.
Мэта праекта — укараненне механізмаў сельскага маладзёжнага прадпрымальніцтва экалагічнай накіраванасці на аснове кааператыва па арганічным земляробстве для папулярызацыі сельскагаспадарчай працы сярод моладзі і стварэння новых працоўных месцаў для моладзі сельскіх рэгіёнаў Беларусі. Адна з задач праекта — прыцягнуць не менш за чатыры сярэднія навучальныя ўстановы сельскіх рэгіёнаў Беларусі да сумеснай практыка-арыентаванай дзейнасці па развіцці экалагічнага кааператыўнага руху па арганічным земляробстве і стварэнні ўмоў для фарміравання прадпрымальніцкіх кампетэнцый сельскай моладзі і праектавання сацыяльна-дзелавых стартапаў.
На базе Цэнтра творчасці дзяцей і моладзі імя Хаіма Суціна Смілавіч рэалізуецца рэспубліканскі інавацыйны праект “Укараненне мадэлі творчай самарэалізацыі асобы ў адукацыйнай прасторы вольнага часу, event-менеджменту мастацка-эстэтычнай накіраванасці ва ўстановах адукацыі”.
Па выніках правядзення раённага завочнага этапу конкурсу на лепшы сацыяльны праект, накіраваны на прафілактыку правапарушэнняў у маладзёжным асяроддзі (праводзіўся пад эгідай камісіі па справах непаўналетніх Чэрвеньскага райвыканкама сумесна з упраўленнем па адукацыі, спорце і турызме, аддзелам ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі райвыканкама) у 2020/2021 навучальным годзе ў раёне пачалі рэалізоўваць 4 сацыяльныя праекты: у сярэдняй школе № 4 Чэрвеня — “Размова дзіцяці — рэмень штанам”, у сярэдняй школе № 2 Смілавіч — “Фарміраванне гуманістычнай мадэлі паводзін у бацькоў і дзяцей”, у Лядзенскім дзіцячым садзе — сярэдняй школе — “Альтэрнатыва ёсць! — гэта “Робот.by”, у Цэнтры творчасці дзяцей і моладзі Чэрвеня рэалізуецца інтэрактыўны маладзёжны праект “Ды@блог”.
У інавацыйным праекце гімназіі № 1 Чэрвеня “Укараненне мадэлі фарміравання метапрадметных кампетэнцый навучэнцаў у працэсе арганізацыі і функцыянавання медыяцэнтра ўстановы адукацыі” удзельнічаюць 14 устаноў адукацыі з усёй краіны. Кіраўніком і аўтарам праекта з’яўляецца настаўніца рускай мовы і літаратуры гімназіі Наталля Уладзіміраўна Камінская.
“Новы рынак працы будзе патрабаваць ад спецыялістаў умення вырашаць неструктураваныя праблемы, працаваць з новай інфармацыяй. Гэтыя змены структуры рынку працы фарміруюць новы выклік адукацыі. Для таго каб цяперашнія вучні былі паспяховымі ў дарослым жыцці, у рамках школьнага навучання неабходна фарміраваць у іх кампетэнцыі XXI стагоддзя (крытычнае мысленне, крэатыўнасць, камунікацыю і кааперацыю), якія дапамогуць арыентавацца ў пастаянна зменлівым свеце, вялікіх патоках інфармацыі і забяспечаць вучняў уменнем вучыцца на працягу ўсяго жыцця.
Неабходна таксама адзначыць, што стварэнне пэўнага медыякантэнту для сучасных школьнікаў з’яўляецца звыклым відам дзейнасці: многія з іх вядуць блогі, ствараюць публікацыі ў сацыяльных сетках, распрацоўваюць тэматычныя сайты. Аднак пры гэтым не заўсёды валодаюць належным узроўнем інфармацыйнай культуры і медыяпісьменнасці, у сувязі з чым генерыраваны імі медыякантэнт нізкага ўзроўню.
У сувязі з гэтым трэба так арганізаваць дзейнасць школьных медыявыданняў, стварыць такую сістэму працы, якая дазволіць вучню ўжо на ранніх этапах сфарміраваць комплекс неабходных метапрадметных кампетэнцый і асобасных якасцей, і зрабіць гэтую сістэму аптымальнай як для навучэнцаў, так і для іх законных прадстаўнікоў і педагогаў. Удзел навучэнцаў у творчай праектнай дзейнасці, звязанай з арганізацыяй і функцыянаваннем медыяцэнтра ўстановы адукацыі, будзе спрыяць фарміраванню ў іх метапрадметных кампетэнцый, павышэнню ўзроўню інфармацыйнай і медыяпісьменнасці, створыць умовы для прафесійнага самавызначэння”, — лічыць Ірына Мікалаеўна.
На цяперашнім этапе на базе гімназіі № 1 імя В.А.Караля Чэрвеня сфарміраваны медыяцэнтр “Жук”, у склад якога ўвайшлі навучэнцы 3—9 класаў; створаны сайт, на якім будзе адлюстроўвацца дзейнасць усіх структур медыяцэнтра. У медыяцэнтры выпускаюцца газета “Жук” і дадатак “Жучок” (выходзіць раз у чвэрць), вядзецца гімназічны літаратурны блог (прапануецца для чытання твор і яго экранізацыя, публікуюцца каментарыі аб прачытаных творах і ўражанне ад прадстаўленай экранізацыі; вядзецца трансляцыя творчасці гімназістаў і стварэнне “залатой паліцы” твораў, якія чытаюць навучэнцы гімназіі).
Навуковы блог прадугледжвае стварэнне відэалабараторыі, у якой будуць дэманстравацца і тлумачыцца цяжкія практычныя работы па фізіцы і хіміі з арыентацыяй на навакольны свет навучэнцаў. Акрамя таго, у гімназіі № 1 імя В.А.Караля Чэрвеня плануюць распрацаваць і запусціць медыяпраекты па “ігуменазнаўстве” (віртуальныя маршруты і квесты па гімназіі, горадзе і раёне з магчымасцю правядзення рэальных экскурсій, арганізаваных і гімназістамі, якія праводзяцца).
Кожную трэцюю суботу месяца ў гімназіі арганізавана работа школы юных журналістаў, а ў другім паўгоддзі гэтага навучальнага года запусцілі “Школьнае TV” на канале гімназіі ў YouTube (магчыма, з запрашэннем школ раёна). Развіццё кожнага кірунку ажыццяўляецца ў цьютарскім суправаджэнні педагога, а кіруюць дзейнасцю навучэнцаў у сектарах медыяцэнтра навучэнцы 10—11 класаў. Такая дзейнасць спрыяе выхаванню і фарміраванню самастойнай, думаючай і актыўнай асобы.
Вольга ДУБОЎСКАЯ.
