У рэспубліканскіх конкурсах работ і праектаў даследчага характару, алімпіядзе па вучэбных прадметах навучэнцы Падсвільскага ясляў-сада — сярэдняй школы Глыбоцкага раёна на роўных спаборнічаюць з прадстаўнікамі буйных гарадоў і абласных цэнтраў, прычым нярэдка выходзяць пераможцамі. Дырэктар установы адукацыі Людміла Сауліч упэўнена: разам з правільна выбранай стратэгіяй развіцця, сістэмнай работай калектыву, зацікаўленасцю кожнага вучня і настаўніка ключавым складнікам поспеху заўсёды з’яўляецца асабісты прыклад. У Падсвіллі малодшыя школьнікі вучацца ў сваіх старэйшых таварышаў, а галоўнае — у педагогаў. Трэць з якіх, дарэчы, уключаючы дырэктара, захапляюцца і грунтоўна займаюцца краязнаўствам і даследчай дзейнасцю.
— Кажуць, перамога залежыць ад таго, як зоркі складуцца, — гэта таксама праўда, — разважае наша гераіня. — Аснова асноў — узровень падрыхтоўкі, талент настаўніка і вучня. Асобна я вылучыла б псіхалагічны аспект, праводзячы паралель са спортам: часта вырашальнымі становяцца мэтанакіраванасць, старанне, воля да перамогі. І, безумоўна, працоўная дысцыпліна як настаўніка, так і вучня, гатоўнасць да карпатлівых штодзённых, у тым ліку самастойных, заняткаў. Калі яна прысутнічае толькі з боку педагога, на вялікі жаль, нічога не атрымаецца. Патэнцыял нашых школьных настаўнікаў добра ведаю і бачу, як хто працуе. Тым, хто сапраўды адданы сваёй справе, нацэлены на вынік, стараюся стварыць усе ўмовы для паспяховай самарэалізацыі і развіцця, матывую, падтрымліваю. Некалі я перайшла на дырэктарскую пасаду, маючы вопыт значных перамог. Гэта асаблівае, ні з чым не параўнальнае пачуццё — яно само па сабе вельмі моцная матывацыя да наступных здзяйсненняў. Хто яго зведаў, імкнецца ісці далей. Перамогі акрыляюць і запальваюць новыя зоркі. Мая задача, каб такіх зорак у школе было многа. Што тычыцца даследчай работы, то хацелася б, каб яна ў нас была наладжана на найвышэйшым узроўні, цяперашні ацэньваю як вышэйшы за сярэдні. Значыць, ёсць перспектывы, да чаго імкнуцца.
Людміла Сауліч прыйшла ў Падсвільскую школу па размеркаванні ў 1987 годзе пасля заканчэння педвучылішча ў Полацку. Працавала старшай піянерважатай, потым — настаўніцай гісторыі, на той час яна ўжо вучылася завочна ў Мінскім дзяржаўным педагагічным інстытуце імя А.М.Горкага. Другую спецыяльнасць на ўзроўні вышэйшай школы, (“Сацыяльная педагогіка”), атрымала па выніках перападрыхтоўкі ў Акадэміі паслядыпломнай адукацыі; на дырэктарскай пасадзе — са снежня 2016 года. Па словах начальніка аддзела па адукацыі Глыбоцкага райвыканкама Таццяны Гаўрылавай, гэта кіраўнік, які паслядоўна і дасведчана выбудоўвае работу калектыву, стымулюе творчую ініцыятыву работнікаў, эфектыўна падбірае і размяркоўвае кадры (вышэйшую і першую кваліфікацыйную катэгорыю маюць 98 працэнтаў настаўнікаў). Патрабавальная да сябе і іншых, прынцыповая і добразычлівая, Людміла Іванаўна карыстаецца заслужаным аўтарытэтам у педагогаў, навучэнцаў і іх законных прадстаўнікоў, грамадскасці. Дзякуючы дзелавым якасцям дырэктара, надзейнымі партнёрамі школы сталі бацькоўскі камітэт і шэфскія прадпрыемствы, пашырылася сфера пазабюджэтнай дзейнасці ўстановы адукацыі. На працягу трох гадоў яна ўваходзіць у склад лепшых у раёне.
Падсвільская школа вельмі багатая сваёй гісторыяй, традыцыямі, здабыткамі пошукавай і даследчай работы. На працягу некалькіх гадоў установа адукацыі ўтрымлівае 1-е месца ў аглядзе-конкурсе па добраўпарадкаванні сярод арганізацый і прадпрыемстваў гарадскога пасёлка. З мінулага навучальнага года яна выступае рэспубліканскай інавацыйнай пляцоўкай праекта “Укараненне мадэлі фарміравання сацыяльна-грамадзянскіх кампетэнцый навучэнцаў на аснове стварэння і рэалізацыі турыстычна-краязнаўчых медыяпадарожжаў”.
— Актуальнасць інавацыйнага праекта, які мы цяпер рэалізуем, абумоўлена шэрагам прычын, а найперш наяўнасцю ў нас школьнага краязнаўчага музея, асноўная экспазіцыя якога прысвечана жыццёваму і творчаму шляху Язэпа Драздовіча — беларускага жывапісца, графіка, скульптара, пісьменніка, фалькларыста, этнографа і археолага, — адзначае кіраўнік калектыву. — Месцы нараджэння і пахавання вядомага дзеяча знаходзяцца ў мікрараёне ўстановы адукацыі. Вывучэнне краязнаўчага матэрыялу дазваляе павысіць матывацыю да вывучэння малой радзімы, узровень агульнай культуры школьнікаў, пашырыць іх кругагляд. Уключэнне прыёмаў і метадаў даследчай, праектнай дзейнасці ў адукацыйны працэс станоўча ўплывае на фарміраванне грамадзянскіх якасцей, актыўнай жыццёвай пазіцыі навучэнцаў. Медыяпадарожжы мы бачым важнай формай грамадзянскага і патрыятычнага выхавання, таму што яны даюць магчымасць асвоіць духоўную спадчыну папярэдніх пакаленняў, усвядоміць свае нацыянальныя карані, што з’яўляюцца гістарычнай асновай культуры і крыніцай мастацкіх традыцый.
У інавацыйным праекце школьнікі, падарожнічаючы, вывучаюць родны край, вядуць работу па ахове прыроды, помнікаў гісторыі культуры, даследуюць традыцыі і звычаі малой радзімы і іх сувязь з жыццём чалавека. Усё гэта дазваляе не толькі павысіць узровень ведаў аб гістарычнай спадчыне, але і прыцягнуць цікавасць мясцовага насельніцтва, турыстычных груп да вывучэння і папулярызацыі культуры, гісторыі, гістарычных і прыродных аб’ектаў рэгіёна. Станоўчую дынаміку ў валоданні асновамі праектна-даследчай дзейнасці і прадметнымі кампетэнцыямі, звязанымі з тэматыкай праекта, пацвердзіў рост актыўнасці ўдзелу школы ў конкурсах, у тым ліку работ даследчага характару адпаведнага напрамку, а таксама іх выніковасць. Сярод дасягненняў навучэнцаў за мінулы навучальны год — 5 дыпломаў рэспубліканскага конкурсу творчых, літаратурных і даследчых работ “Святло Праваслаўя”, 2-е месца на раённым конкурсе фотаздымкаў “У аб’ектыве — родны край”, 3-е месца на абласным і дыплом лаўрэата на заключным этапе рэспубліканскага конкурсу даследчых работ “Славутыя людзі зямлі беларускай”, 1-е месца на раённым і 3-е — на абласным этапах конкурсу даследчых работ “Скарбонка краязнаўчых адкрыццяў”, 1-е месца на раённым конкурсе “12 крокаў да Перамогі” і конкурсе літаратурных работ “Зямля пад белымі крыламі”.
— Гісторыя краіны, пасёлка складаецца з біяграфій і лёсаў асобных грамадзян, — працягвае Людміла Сауліч. — У рамках дзейнасці школьнага клуба “Сцяжынкамі памяці” вывучаюцца не толькі ваенныя старонкі гісторыі, але і жыццё выдатных людзей, якія ўславілі Падсвільскі край сваімі адкрыццямі і дасягненнямі ў галіне навукі, мастацтва. Духоўнасць — гэта прыгажосць унутранага свету чалавека. Неад’емная і асноватворная частка духоўнасці — маральнасць, пэўны стан развіцця ўнутранага свету чалавека, яго розуму, характару, свядомасці, сумлення, душы, што характарызуе ўзровень яго чалавечнасці, адносін да іншых людзей, прыроды, свету. Дзеці павінны ведаць звычаі, традыцыі, гісторыю, культуру сваіх продкаў. З гэтай мэтай арганізаваны клуб медыяпадарожнікаў “Вытокі”.
Сапраўды глабальны характар у свеце набываюць праблемы навакольнага асяроддзя. Ва ўмовах сучаснай экалагічнай сітуацыі асабліва востра стаіць пытанне выхавання экалагічнай культуры і маральнай пазіцыі навучэнцаў у дачыненні да прыроднага асяроддзя, развіццё ў іх навыкаў практычнай і даследчай дзейнасці па вывучэнні і ахове навакольнага асяроддзя, выхаванне экалагічнай культуры. На гэта накіравана работа нашага клуба “Юны эколаг”.
У рамках рэалізацыі праекта за першы год былі распрацаваны 4 турыстычна-краязнаўчыя праекты: “Пуцявінамі Язэпа Драздовіча па Глыбоччыне”, “Шлях мужнасці і славы”, “Загадкавы свет возера Алаізберг”, “З чаго пачынаецца Радзіма…”. Дэманстрацыя і трансляцыя вопыту ажыццяўлялася шляхам правядзення і ўдзелу ў навукова-метадычных мерапрыемствах установы адукацыі, раёна, вобласці і краіны, а таксама з дапамогай размяшчэння распрацаваных матэрыялаў на школьным сайце. Напрыклад, для педагогаў раёна праведзены метадычны мост “Фарміраванне даследчых кампетэнцый навучэнцаў з дапамогай краязнаўчай дзейнасці, дзейнасці музея ўстановы адукацыі” і кансультацыі па стварэнні і выкарыстанні ў адукацыйным працэсе турыстычна-краязнаўчых медыяпадарожжаў.
Вучні Людмілы Сауліч — пераможцы раённых, абласных, заключных этапаў Рэспубліканскай алімпіяды па грамадазнаўстве. Сама яна пастаянны ўдзельнік міжнародных, рэспубліканскіх, абласных педагагічных і навукова-даследчых канферэнцый, форумаў. Людміла Іванаўна ўзнагароджана прэміяй спецыяльнага фонду Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь па сацыяльнай падтрымцы адораных навучэнцаў і студэнтаў.
Таццяна БОНДАРАВА.
Фота аўтара.
